برخورد هوشمندانه با اومیکرون

حوریه سلیمان‌جاهی- استاد گروه ویروس‌شناسی دانشگاه تربیت مدرس

تا همین 2ماه پیش افراد زیادی تصور می‌کردند که کرونا با ویروس جدیدش رو به زوال است و در حال تبدیل شدن به یک بیماری فصلی؛ تفکری که بی‌توجهی به رعایت پروتکل‌ها و کم‌رنگ شدن مقررات و موازین بهداشتی در جامعه را رقم زد. از سوی دیگر شاهد بازگشت سریع مردم به زندگی پیش از شیوع کرونا هم بودیم. حالا نتایج این بی‌توجهی با شیوع و ابتلای بیشتر و انبوه مراجعه بیماران به مراکز درمانی همراه شده که نیازمند مراقبت‌های شبانه‌روزی هستند. وضعیت رنگ‌بندی در بسیاری از شهرهای کشور به سرعت تغییر کرد و زرد و آبی که تا همین چند روز پیش رنگ غالب در بسیاری از شهرها بود اکنون جای خود را به نارنجی و قرمز داده‌اند. کادر درمان هم که طی 2سال شیوع کرونا در کشور با فعالیت بی‌وقفه روزهای پرفشاری در 5پیک متوالی پشت سر گذاشتند، باز هم با افزایش آمار بستری و مراجعات سرپایی مواجه شده‌اند و روزهای سختی را پیش رو دارند. در این میان اجرای محدودیت‌ها به‌عنوان راهکاری برای کاهش آسیب به سلامت جامعه مطرح است. اما قطعا تعطیلی مجدد مدارس و دانشگاه‌ها آسیب‌هایی برای بدنه فرهنگی جامعه و خسارت‌های جبران‌ناپذیر کسب‌و‌کار‌ها هم در سایه همه‌گیری کرونا ادامه خواهد داشت. البته با نگاهی به وضعیت دنیا و مرور عواقب شیوع اومیکرون در کشور‌های دیگر می‌توان راهکارهای مناسبی برای مدیریت کرونای اومیکرون درنظر گرفت؛ چرا که اومیکرون کمی دیرتر از سایر کشورها اوایل آذر به ایران وارد و موج شدید و بالارونده آن هم از اوایل هفته گذشته آغاز شد، به‌گونه‌ای که در کمتر از چند روز این سویه جدید جای دلتا در کشور را گرفت و همچنان با قدرت و سرعت در حال پیشروی است تا جایی که تعداد شناسایی بیماران جدید به‌صورت روزانه از مرز 35هزار نفر هم گذشته است. آمار شناسایی بیماران جدید هر روز بزرگ‌تر می‌شود و نشان‌دهنده آن است که هفته‌های سختی پیش‌رو داریم و قطعا شیب ابتلا هم تند خواهد بود. به‌ویژه اینکه عادی‌انگاری‌های رخ داده از سوی مردم و مسئولان از ورود این بیماری به کشور هم می‌تواند به تکرار بحران و غافلگیری مجدد که جان صدها و هزاران نفر را تهدید می‌کند ختم شود. البته به جز روند افزایشی بیماری و کاهش رعایت پروتکل‌های بهداشتی، وجود 7میلیون واکسن‌نزده و 8میلیون تزریق‌کننده تنها یک دوز واکسن، به‌عنوان یکی از چالش‌های مهم برای مدیریت بیماری و جلوگیری از افزایش موارد ابتلای حاد و مرگ مطرح است. اومیکرون با وجود علائمی ازجمله تب، خستگی، بی‌اشتهایی، سرفه‌های خشک، گلودرد، تهوع، خس‌خس سینه و آبریزش بینی و گاهی علائم گوارشی و دردهای عضلانی مشابه دیگر سویه‌هاست اما قدرت سرایت‌زایی و بیماری‌زایی آن چندین برابر است و سازمان بهداشت جهانی توصیه کرده که تمام اقدامات برای جلوگیری از گسترش بیشتر اومیکرون انجام شود. در این‌باره مسئولان کشور می‌توانند با تدوین قوانین و درصورت امکان، توصیه فعالیت‌ها به‌صورت مجازی‌، مانع از ترددهای غیرضروری در فضاهای آموزشی‌، تفریحی و حتی مراکز خرید شوند. همچنین رعایت پروتکل‌های بهداشتی و تکمیل دوزهای مختلف واکسیناسیون را که در قطع زنجیره انتقال ویروس مؤثر باشند، مورد توجه قرار دهند. تمرکز مسئولان باید همچنان بر محافظت از افرادی ازجمله بیماران خاص، کودکان، افراد با نقص سیستم ایمنی و سالمندان باشد که بیشتر در معرض خطر قرار دارند. همچنین تکمیل دوزهای اول‌ و دوم و تشویق و تامین واکسن برای دوز بوستر از الزامات کنترل بیماری در این برهه است. برخلاف تصور بسیاری از افراد سویه اومیکرون به‌دلیل قدرت انتشار بالا شبیه سویه‌های دیگر، بیماری‌زاست، فقط با توجه به پوشش واکسیناسیون مناسب و ابتلای قبلی خیلی از مردم در موج‌های قبل، امیدواریم منجر به افزایش آمار فوتی‌ها به مانند پیک دلتا نشود.