یادم تو را فراموش

مهدیه تقوی‌راد- روزنامه‌نگار

بالا‌رفتن سن به ناچار با خود بیماری‌هایی را به همراه می‌آورد که گاهی از آنها گریزی نیست. از حدود 8میلیون سالمندی که در کشورمان زندگی می‌کنند حدود یک‌میلیون نفر دچار بیماری آلزایمر هستند که با افزایش جمعیت سالمند این تعداد نیز روزبه‌روز بیشتر می‌شود. زندگی با فرد مبتلا به فراموشی و خدمات‌رسانی به وی می‌تواند در دراز‌مدت به موضوعی فرسایشی تبدیل شود و اطرافیان فرد مبتلا رفتارهای ناخوشایندی از خود نشان دهند و یا در موارد حادتر بیماری، فرد مبتلا را به خانه سالمندان راهی کنند؛ اگر چه بیشتر خانواده‌هایی که بیمار مبتلا به آلزایمر دارند، با حفظ احترام این افراد، آنها را نزد خود نگه می‌دارند و راضی به سپردن آنها به خانه سالمندان نمی‌شوند.

بیماری مرموز
خانواده فرد مبتلا باید به این مسئله آگاه باشند که دمانس یا فراموشی، یک بیماری کاملا مشخص با علائم و طول زمان مشخص نیست و درصد ابتلا به آن در افراد مختلف متفاوت است. این بیماری می‌تواند در یک نفر با سوء‌ظن به اطرافیان و فرزندان بروز پیدا کند و در فرد دیگر با فراموش‌کردن مسیر خانه و محل کار و... و در فردی دیگر علائم متفاوت‌تری داشته باشد. حسین نحوی‌نژاد، کارشناس امور سالمندی، در این‌باره می‌گوید:‌ این اختلالات شناختی کاملا مرتبط با سن افراد است و هر‌چه سن بالاتر برود، احتمال وقوع آن در فرد بیشتر است. با وجود این، روش زندگی افراد، نداشتن تحرک کافی، بالابودن فشار خون، ‌بالا‌بودن قند، ‌انجام‌ندادن فعالیت‌های فکری بعد از بازنشستگی و... می‌تواند بروز این بیماری را تشدید کند. اما شروع آلزایمر فقط به‌دلیل این عوارض نیست، ‌گاهی فرد بر اثر سکته مغزی دچار اختلالات شناختی می‌شود و یا برخی سموم و داروها می‌تواند این اختلال را در افراد ایجاد کند. فرد مبتلا به آلزایمر ممکن است راه بازگشت به خانه را گم کند اما واقعه‌ای که 30سال قبل اتفاق افتاده را به‌خاطر می‌آورد و همین مسئله باعث می‌شود تا اعضای خانواده در ابتدا متوجه بیماری فرد نشوند و باعث سخت‌تر‌شدن شرایط زندگی برای افراد آلزایمری در مراحل اولیه بیماری می‌شود.

درد بی درمان
علم پزشکی با وجود پیشرفت‌های زیادی که داشته است هنوز نتوانسته درخصوص درمان آلزایمر راه به جایی ببرد و داروهایی که برای این بیماران تجویز می‌شود تنها جلوی پیشرفت بیماری را می‌گیرد. به همین دلیل است که توصیه می‌شود بیماران مبتلا به آلزایمر باید تحت مراقبت خانواده باشند و محل زندگی آنها به‌گونه‌ای ایمن‌سازی‌ شود که این افراد دچار حادثه نشوند. نحوی‌نژاد در این‌باره می‌گوید:‌ افراد مبتلا به آلزایمر نباید از خانه تنها بیرون بروند و حتما یک نفر باید آنها را همراهی کند. هنگام تردد در شب باید لباس روشن تن این افراد کرد تا رفت‌وآمد آنها در عرض خیابان منتهی به تصادف نشود و مراقب بود تا داروهای آنها سر وقت و به‌طور منظم مصرف شود تا جلوی پیشرفت بیشتر بیماری گرفته شود.اما ماندن در خانه برای فردی که تا چند سال قبل در جامعه بوده و به مرور دچار این بیماری شده بسیار مشکل است. نحوی‌نژاد که دکترای تخصصی سالمندشناسی دارد در این‌باره می‌گوید:‌ یکی از راه‌ها برای تفریح این افراد حل‌کردن جدول و یا انجام بازی‌های فکری و کتاب‌خواندن است.

بر اثر صبر نوبت ظفر آید
‌ارتباط بین‌نسلی با نوه‌ها در روحیه بخشیدن به این افراد بسیار مؤثر است و یا اگر بیمار به نقاشی علاقه دارد می‌توان با در اختیار قرار‌دادن مداد رنگی از او خواست تا نقاشی‌های ساده ترسیم کند. سپردن وظایفی مثل آشپزی‌های ساده و البته تحت کنترل می‌تواند برای مدتی فرد مبتلا را سرگرم کند. نشان‌دادن آلبوم به فرد و درخواست از وی برای شناسایی افراد و تعریف خاطره از آنها هم می‌تواند راه‌حل خوبی برای سرگرمی آنها باشد. با وجود این آنچه بیشتر از همه در رابطه با این افراد می‌تواند تأثیر داشته باشد، صبر و تحمل اطرافیان وی است که بتوانند با صبر و حوصله زندگی سخت پیش‌روی فرد مبتلا به آلزایمر را بهبود بخشند.

مکث
سبک زندگی سالم

سالمندی همراه با بیماری‌های مزمن در افراد است که این بیماری‌ها می‌توانند یکدیگر را تشدید کنند. از سوی دیگر مصرف الکل و دخانیات نیز یکی از راه‌هایی است که ابتلا به آلزایمر را تشدید می‌کند. اما در کل مبتلا‌شدن یا نشدن به این بیماری به سبک زندگی افراد بستگی دارد. اگر فردی زندگی خوبی در دوران میانسالی داشته باشد، ممکن است هیچ‌گاه مبتلا به فراموشی نشود اما  افرادی که دچار عدم‌تعادل عاطفی و عصبانیت هستند می‌توانند در چرخه این بیماری بیفتند. مصرف موادی که مانع جذب ویتامین‌ها در بدن می‌شوند هم یکی از دلایل تشدید این بیماری است، مصرف لبنیات، گوشت گوساله و برنج می‌تواند تشدید‌کننده این بیماری باشد اما عامل ایجاد‌کننده آن نیست. پس پرهیز از مصرف سیگار و دخانیات، کنترل فشار خون، کلسترول و قند خون در سطوح مناسب، دنبال‌کردن یک رژیم غذایی سالم و متعادل، ورزش‌کردن، حفظ وزن مناسب و مصرف‌نکردن نوشیدنی‌های الکلی از راهکارهای پیشگیری از آلزایمر است.