نزول 6.5 میلیارد دلاری بورس در یک روز

روند نزولی بورس دیروز هم ادامه یافت. شاخص کل بورس تهران با افت سنگین 2.3درصدی به کانال یک میلیون و 200هزار واحد سقوط کرد. این نزول موجب شد ارزش کل بازار سهام ایران 6.5میلیارد دلار کاهش یابد. در مبادلات روز سه‌شنبه 700میلیارد تومان نقدینگی سهامداران خرد از بازار سهام خارج شد.
به گزارش همشهری، روند نزولی بازار سهام که از مرداد پارسال شروع شده همچنان ادامه دارد و هر روز ابعاد این نزول عمیق‌تر می‌شود. این نزول به فرار سرمایه‌گذاران و خروج گسترده نقدینگی از بازار سهام منجر شده است و ارزش روزانه معاملات خرد سهام به یک دهم میزان معاملات در روزهای اوج بازار در سال گذشته رسیده است. برخی برآورد‌ها نشان می‌دهد نزول‌های مداوم شاخص بورس از پارسال تاکنون به خروج 130هزار میلیارد تومان نقدینگی از بازار سهام منجر شده، خروج نقدینگی، سرعت افت قیمت سهام را بیشتر کرده و موجب شده ارزش بازار سهام تهران از مرداد پارسال تاکنون 205میلیاد دلار افت کند و از 425میلیارد دلار در20مرداد سال قبل به 220میلیارد دلار برسد. این روند نزولی از ابتدای هفته جاری تشدید و دیروز شدت نزول بازار سهام بیشتر شد.

افت 2/3درصدی
در دادوستد‌های روز گذشته، شاخص کل بورس تهران2.3واحد معادل 30هزار و 536واحد کاهش یافت و بعد از یک ماه بار دیگر به کانال یک میلیون و 200هزار واحدی سقوط کرد. این نزول سنگین به افت 6.5میلیارد دلاری ارزش بازار سهام منجر شد. ارزش کل بازار سهام ایران(بورس و فرابورس) از 225میلیارد و 970میلیون دلار در مبادلات روز دوشنبه به 219میلیارد و 520میلیون دلار در مبادلات دیروز رسید.
 دیروز همچنین خروج نقدینگی از بازار سهام به اوج خود رسید و جمعا 700میلیارد تومان نقدینگی از بازار سهام خارج شد. این رقم بالاترین میزان خروج پول از بازار سهام ظرف 80روز گذشته بوده است. در مقابل حجم ورود نقدینگی به صندوق‌های سرمایه‌گذاری و بازار اوراق بدهی برای چندمین روز متوالی افزایش یافت، ‌طوری که در مبادلات دیروز 100میلیارد تومان نقدینگی جدید به این بازار تزریق شد. به‌نظر می‌رسد به‌دلیل افزایش ریسک سرمایه‌گذاری در بورس به‌دنبال نزول‌های مداوم شاخص، نقدینگی درحال مهاجرت به بازار‌های بدون ریسک ازجمله بازار اوراق بدهی است. هم‌اکنون نرخ بازده اسناد خزانه به بیش از 24درصد رسیده است، درحالی‌که بازده سرمایه‌گذاری در بورس در سال‌جاری منفی بوده و سرمایه‌گذاران در سال‌جاری با زیان‌های سنگینی مواجه شده‌اند. تحلیلگران تکنیکی بر این باورند که نزول روز گذشته بازار سهام احتمال سقوط شاخص تا کف کانال 1.2میلیون واحدی را تقویت کرده است. از نظر تکنیکی چنانچه شاخص بورس وارد کانال یک میلیون و 100هزار واحدی شود احتمال نزول آن تا محدوده یک میلیون واحد نیز تقویت خواهد شد.

عوامل بنیادی
صرف‌نظر از عوامل تکنیکی، کارشناسان بازار سرمایه بر این باورند که عواملی ازجمله رشد نرخ بهره اوراق بدهی، نامشخص بودن نتایج مذاکرات وین، مسائل اقتصاد کلان ازجمله بودجه سال‌ جاری و کاهش تولید صنایع مهم بازار سرمایه نقش زیادی در نزول شاخص بورس دارند. بسیاری از کارشناسان اعتقاد دارند یکی از مهم‌ترین دلایل نزول بورس بالا بودن نرخ بهره در بازار اوراق بدهی است که چند هفته پیش حتی از مرز 25درصد هم عبور کرد. هم‌اکنون نسبت قیمت به درآمد بازار اوراق بدهی با محاسبه نرخ بازده اسناد خزانه اسلامی 4مرتبه است؛ درحالی‌که میانگین نسبت قیمت به درآمد بازار سرمایه در محدوده 8مرتبه است؛ یعنی ارزش کل بازار سهام باید با نزول بیشتری مواجه شود تا سرمایه‌گذاری در بورس توجیه اقتصادی داشته باشد زیرا ریسک سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه بیشتر از بازار اوراق بدهی و بازار پول است؛ در نتیجه نسبت قیمت به درآمد بازار سرمایه همیشه باید کمتر از بازار پول و بازار بدهی که بازار‌های بدون ریسک هستند، باشد.
صرف‌نظر از تأثیر نرخ بهره ‌بر بورس، بررسی‌ها نشان می‌دهد کاهش تولید برخی صنایع مهم بورس نیز در نزول شاخص‌های بورس نقش داشته است. طبق آمارهای موجود با وجود رشد اسمی سود شرکت‌های بورس، میزان واقعی تولید در میان شرکت‌های بورس نه فقط افزایش نداشته بلکه با کاهش نیز مواجه بوده است. گزارش‌های پژوهشکده پولی و بانکی نشان می‌دهد تعداد کل شرکت‌های زیان‌ده در 6ماه امسال در مقایسه با سال قبل به 60شرکت در نیمه نخست امسال افزایش یافته که این روند بی‌سابقه بوده است. بررسی‌های دقیق‌تر در میان شرکت‌های سودده نیز نشان می‌دهد، با وجود رشد اسمی سود آنها، حاشیه سود این شرکت‌ها در حال کاهش است. برخی صنایع حتی با چالش‌های مهم‌تری مواجهند؛ به‌طور مثال صنایع فولاد، پتروشیمی و سیمان که در تابستان با قطع برق مواجه بودند در زمستان با قطع گاز مواجه شده‌اند و این موضوع به افت تولید در این صنایع منجر شده است. بسیاری از سهامداران ظرف روزهای گذشته به‌دلیل اینکه ارقام تولید در این شرکت‌ها مطابق با برآورد‌های بنیادی آنها نبوده دست به فروش گسترده سهام این شرکت‌ها زده‌اند زیرا قطع گاز در زمستان برآوردهای تحلیلی سهامداران را با چالش جدی مواجه کرده است.
 این فقط بخشی از چالش‌های تولید است و بسیاری دیگر از شرکت‌ها با مشکلات دیگری مواجهند؛ به‌طور مثال آمار‌ها نشان می‌دهد تعداد زیادی از شرکت‌های فعال در حوزه دارو‌سازی‌ به‌دلیل مشکلاتی که در تامین مواد اولیه در نیمه نخست امسال پیدا کرده‌اند با کاهش تولید مواجه شده‌اند. طبق این اطلاعات در آبان ماه امسال سطح تولید در این صنعت 6.4درصد کاهش یافته بود و این میزان در آذر ماه به منفی 10.3درصد رسید که دلیل این اتفاق وجود محدودیت در طرف عرضه به‌ویژه کمبود مواد اولیه وارداتی بوده است.