تعدیل زمستانی

فاطمه عباسی

د‌ر سال‌های اخیر آمار اخراج کارگران در فصل زمستان و درست پیش از عید نوروز، با عنوان تعد‌یل، منجر به بیکاری اجباری طیفی وسیع از کارگران شد‌ه است. کارفرمایان به دلایل مختلفی مثل ورشکستگی کارگاه، پایان قرارد‌اد‌، انتقال تجهیزات کارگاه به مکانی کوچک‌تر، تعطیلی کارخانه، عدم‌نیاز، به کارگیری نیروی جد‌ید‌ و... کارگر را در ماه‌های پایانی سال از کار بیکار می‌کنند، اما گویا علت اصلی این اتفاق نپرداختن عیدی و سنوات آخر سال است.

البته این نوع تعدیل و اخراج نیرو اغلب در کارگاه‌های خدماتی و زیرزمینی رخ می‌دهد که کارگر نه چیزی از قانون کار می‌داند و نه به حقوق خود آگاه است. برخی از کارفرماها هم با سوءاستفاده از این نا‌آگاهی به راحتی عذر کارگری را که حداقل حقوق را دریافت می‌کند، می‌خواهند تا هیچ مزایایی به کارگر بی‌نوا پرداخت نکنند. آیت اسدی، عضو شورای‌عالی کار روز گذشته در اظهارنظری گفته است که اخراج کارگران در ماه‌های پایان سال برای فرار از پرداخت عیدی و سنوات تخلف است و این وظیفه وزارت کار است که بر کارگاه‌ها نظارت کند تا برخی کارفرمایان به کارگران اجحاف نکنند. اما ماجرا این است که کارفرما درصورت داشتن قرارداد قانونی مثلا 10ماهه، می‌تواند تعدیل نیرو داشته باشد به شرط آنکه طبق قانون عیدی و سنوات کارگر را برابر همان 10ماه پرداخت کند. با این حال شاید این اخراج‌ها و تعدیل‌های زمستانی و در آستانه عید نوروز چندان اخلاقی نباشد و بهتر است صاحبان مشاغل کمی هم هوای کارگران را داشته باشند. کارگران هم اگر قانون را بدانند قطعا اجازه نمی‌دهند که حق‌شان پایمال شود. درصورتی که کارفرما بخواهد بدون دلیل آنها را اخراج کند و از دادن حقوق و مزایا و همچنین عیدی و سنوات سر باز بزند، کارگر باید شکایت کند، زیرا ندادن حق سنوات و عیدی کارگر از سوی کارفرما غیرقانونی است و کارگر می‌تواند در این مورد طرح دعوی کند. نظارت بیشتر وزارت کار بر کارگاه‌ها هم می‌تواند از این بی‌قانونی‌ها و بیکار شدن کارگران جلوگیری کند.