غزه؛ بزرگ‌ترین زندان آهنى جهان

اسرائیل آخرین رژیم آپارتایدی بازمانده روی زمین است؛ رژیمی که علاوه بر اشغال سرزمین ملتی دیگر، سیاست‌های غیرانسانی و نژادپرستانه‌ای را به‌طور روزمره علیه آنان اعمال می‌کند. ازجمله مهم‌ترین نمادهای رفتارهای آپارتایدی اسرائیل، دیوار نژادی میان شهرک‌های اشغالی با کرانه غربی است؛ دیواری به طول بیش از 400کیلومتر که شهروندان عرب و مسلمان را براساس نژادشان در محاصره قرار داده و چالش‌های متعددی برای زندگی روزمره آنان به‌وجود آورده است. سران رژیم صهیونیستی به‌دلیل ساخت و حمایت از باقی ماندن این دیوار نژادپرستانه همواره در معرض انتقادات بین‌المللی قرار داشته‌اند، حالا به تازگی ساخت دیوار دیگری از همین نوع را به پایان رسانده‌اند؛ دیواری برای تکمیل محاصره همه جانبه غزه. دولت نفتالی بنت با اعلام این خبر به‌عنوان یک دستاورد تبلیغاتی برای شهرک نشینان صهیونیست اعلام کرد؛ با اتمام پروژه دیوار 65کیلومتری برای تکمیل محاصره غزه، امنیت اسرائیل بیش از گذشته تضمین می‌شود.

رژیم دیوارها
رژیم صهیونیستی از دیرباز با معضل عمق استرات‍ژیک و انزوای منطقه‌ای روبه‌رو بوده است. این رژیم به‌دلیل عدم ‌مقبولیت نزد ملت‌های همسایه، نه‌تنها برای ارتباط با محیط خارجی خود دچار بحران است، بلکه همواره از سوی آنان احساس خطر می‌کند. پژوهشکده کارنگی در گزارشی که سال 2020منتشر کرده، با اشاره به این واقعیت می‌نویسد: «فرهنگ حفظ امنیت با دیوارکشی، به قاعده‌ای ثابت در ذهن سیاستمداران اسرائیلی تبدیل شده است.» دیوار جدایی نژادی با کرانه غربی، دیوار جدید غزه و طرحی دیگر برای ساخت دیواری مشابه در صحرای سینا (به طول بیش از 230کیلومتر) را می‌توان ازجمله نشانه‌های شکل گیری این فرهنگ در رژیم صهیونیستی به‌حساب آورد. حتی کشوری مانند اردن که روابط سیاسی کم تنشی با تل‌آویو دارد، نیز از دایره این دیوارکشی‌ها بیرون نمانده است. براساس قانون الزام آور پارلمان کنست در سال 2015، دولت‌های رژیم صهیونیستی موظف هستند که دیواری به طول 30کیلومتر را در مرز اردن (عقبه) با هدف جلوگیری از ورود سلاح یا شبه نظامیان به سرزمین‌های اشغالی تاسیس کنند. علاوه بر این‌، بسیاری از مناطق و شهرک‌های کاملا یهودی نشین در داخل سرزمین‌های اشغالی نیز طی سال‌های اخیر شاهد دیوار کشی‌های متعدد برای جلوگیری از ورود شهروندان عرب و یا حتی مسیحی به حریم آنان بوده است. شبکه الجزیره این روند را نمایشی از اوج رویکرد نژادپرستانه صهیونیست‌ها توصیف می‌کند؛ رویکردی غیرانسانی که در سایه سکوت و انفعال کامل جامعه جهانی به واقعیت تبدیل شده است.

عقب‌نشینی از نبرد زمینی؟
اگرچه با ساخت دیوار جدید در مرز غزه، شرایط وخیم انسانی در این منطقه بیش از پیش مورد توجه افکار عمومی قرار گرفته است، اما در این میان برخی از رسانه‌های منطقه‌ای به بُعدی دیگر از این واقعه توجه کرده‌اند. روزنامه الاخبار در گزارش خود با اشاره به این موضوع می‌نویسد: تکمیل دیوار غزه به‌معنای عقب نشینی از نبرد زمینی علیه گروه‌های مقاومت در این منطقه است. پیش از این بسیاری از مراکز پژوهشی و رسانه‌ها از تقویت توان دفاعی جنبش حماس و سایر گروه‌های مقاومت خبر داده بودند تا جایی که دیگر امکان هجوم زمینی به این منطقه برای ارتش اسرائیل وجود ندارد. حالا با ساخت این دیوار می‌توان گفت؛ دکترین امنیتی ارتش اسرائیل برای غزه، گزینه حمله زمینی را به‌طور کامل کنار گذاشته است. موضع فرماندهان ارتش رژیم صهیونیستی در جریان بحران سال 2021نیز این فرضیه را تأیید می‌کند. در جریان این بحران که طی ماه‌های اولیه سال میلادی گذشته، با تجاوز شهرک نشینان به حریم مسجد الاقصی آغاز شد و حملات سنگین حماس را به‌دنبال داشت، دولت وقت رژیم صهیونیستی (به ریاست بنیامین نتانیاهو) از ارتش خواست تا حمله‌ای زمینی را به نوار غزه ترتیب دهد. در مقابل اما بنی گانتز، وزیر دفاع رژیم صهیونیستی با این درخواست مخالفت کرد. این در حالی است که ساخت دیوار غزه هنوز به اتمام نرسیده بود. شبکه المیادین با اشاره به این موضوع گزارش می‌دهد؛ اسرائیل دیگر قادر به مهار چالش امنیتی غزه نیست؛ چرا که در جریان مقابله هوایی، راهی برای توقف حملات موشکی گروه‌های مقاومت ندارد و در جبهه زمینی نیز، گزینه حمله نظامی را به کلی کنار گذاشته است.

واکنش مقاومت
اتاق فرماندهی مشترک گروه‌های مقاومت در غزه، نخستین نهادی بود که به‌طور رسمی نسبت به ساخت کامل این دیوار واکنش نشان داد. در بیانیه این نهاد نظامی آمده است: «هیچ دیواری نمی‌تواند امنیت اشغالگران را تضمین کند.» نگاهی به توان نظامی گروه‌های مقاومت و همچنین آخرین رویارویی این گروه‌ها با ارتش رژیم صهیونیستی نیز نشان می‌دهد که بیانیه اتاق فرماندهی غزه، چیزی فراتر از یک شعار یا تهدید رسانه‌ای است. برای درک بهتر این واقعیت کافی است بدانیم در جریان نبرد اخیر غزه با اسرائیل، عمق سرزمین‌های اشغالی ازجمله شهرهای تل‌آویو و حیفا توسط موشک‌های مقاومت، مورد هدف قرار گرفت؛ موشک‌هایی که بخش قابل توجهی از آنان با موفقیت از سامانه پدافندی موسوم به گنبد آهنین عبور کردند. جالب آنکه این روایت، مورد تأیید بخشی از رسانه‌های رژیم صهیونیستی نیز قرار دارد. برای مثال روزنامه عبری هاآرتص در این‌باره می‌نویسد: دیوار غزه، نقطه ضعف جدیدی در کمربند امنیتی اسرائیل است. این دیوار نه تنها غزه را از احتمال حملات زمینی مصون نگه داشته، بلکه هیچ کارایی برای توقف مهم‌ترین تهدید نظامی غزه علیه اسرائیل، یعنی حملات موشکی هم نخواهد داشت. این در حالی است که تجربه گروه‌های چریکی فعال علیه رژیم صهیونیستی نشان داده که چنین تاسیساتی به سادگی از طریق ساخت تونل‌های زیر زمینی به چالش کشیده می‌شود.

بحران معیشتی غزه
نوار غزه یکی از بزرگ‌ترین مناطق محاصره شده در جهان به‌حساب می‌آید که طی 15سال گذشته، راهی برای ارتباط پایدار با جهان خارج نداشته است. براساس گزارش دیده بان حقوق بشر سازمان ملل، رژیم صهیونیستی سیاست محاصره هدفمند را برای توقف زندگی و آزار رساندن به شهروندان ساکن غزه در دستور کار خود قرار داده است. اعمال محدودیت‌های مکرر برای واردات هرگونه مصالح عمرانی، ممانعت از ورود کمک‌های انسانی و تحریم منابع مالی دولت حماس، از جمله نشانه‌های این سیاست 15ساله به‌حساب می‌آید. علاوه بر این‌ها، 3جنگ بزرگ و حملات مقطعی ویرانگر، بخش مهمی از زیرساخت‌های غیرنظامی غزه را هم نابود کرده است؛ زیرساخت‌هایی نظیر نیروگاه‌های برق، شبکه آب و یا شریان‌های ارتباطی اصلی. در چنین شرایطی، ساخت دیوار 65کیلومتری و قطع کامل ارتباط زمینی غزه با مرزهای شرقی و شمالی، بدون شک فشارهای معیشتی و اقتصادی را بر ساکنان این منطقه دو چندان خواهد کرد. براساس اعلام وزارت کشور فلسطین، هم‌اکنون 96درصد از ساکنان غزه زیر خط فقر قرار دارند و بدون کمک‌های خارجی، قادر به ادامه زندگی خود نیستند. کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل با اشاره به این شرایط، نسبت به تشدید بی‌سابقه بحران‌های انسانی و معیشتی در غزه پس از تکمیل دیوار جدید هشدار داده است.