کتابخوار شو

کامران بارنجی/ خبرنگار
«برای نابود کردن یک فرهنگ، نیازی نیست کتاب‌ها را بسوزانید» این را ویکتور هوگو می‌گوید و بعد اضافه می‌کند «کافی‌است کاری کنید مردم آنها را نخوانند». تجربه‌های مختلف روزمره، مثل تماشای یک فیلم خوب، نگاه کردن به یک عکس زیبا یا شنیدن یک موسیقی دلنشین مانند پنجره‌هایی هستند که امکان تجربه لذت بردن از دنیای هیجان‌انگیز تخیل را برای ما فراهم می‌کنند اما خواندن یک کتاب، دری است که دقیقا به دنیای پشت پنجره باز می‌شود. حالا که نمایشگاه کتاب آغاز شده، بهترین فرصت است تا شما هم به این دنیای پشت پنجره سری بزنید. هر چند برای مردمی که عادت به کتابخوانی ندارند و آمار سرانه مطالعه هر سال پایین و پایین‌تر می‌آید سر زدن به دنیای کتاب، کار راحتی نیست. برای همین در این صفحه می‌خواهیم راه‌های کتابخوان‌تر شدن را بنویسیم و در اختیار شما بگذاریم.





1- پاتوق‌باز شوید

بهانه نمایشگاه کتاب تهران همین است؛ یعنی ایجاد پاتوقی برای کتاب بازها یا افرادی که می‌خواهند در آینده کتاب‌باز شوند. بنابراین برای شما هم این فضا فراهم است که در چنین جمع‌هایی بیشتر بتوانید حضور پیدا کنید. البته این روزها بیشتر کتابفروشی‌های خیابان کریم‌خان و انقلاب کافه هم دارند که می‌توانید هر چند وقت یک‌بار در این محیط‌ها حضور پیدا کنید و همین‌که تلاش کنید چند صفحه کتاب ورق بزنید خودش کمک بزرگی برای قدم‌های بلند‌تر برای کتاب بازشدن شما در آینده خواهد داشت.



2- فقط بخوانید

تصور نکنید که حتما باید کتاب جامع‌الاسرار را بخوانید تا به شما کتابخوان بگویند. قبل از هر چیز باید موضوع یا محتوای یک کتاب برای شما جذاب باشد تا بتوانید خودتان را راضی کنید که روزی چندصفحه کتاب بخوانید. برای همین اصلا از اینکه چه ژانر کتابی با چه محتوایی را می‌خوانید خجالت نکشید. به هر حال هر کسی یک علاقه‌مندی دارد؛یکی ممکن است به کتاب‌هایی با محتوای موفقیت علاقه داشته باشد، یکی بخواهد رمان بخواند و دیگری تاریخ. هر چند که بسیاری خواندن رمان و شعر را برای آنهایی که می‌خواهند تازه کتابخوانی را شروع کنند پیشنهاد می‌دهند.



3- رهرو آن است که..




 این شعار «رهرو آن است که آهسته و پیوسته رود» را فراموش نکنید. هیچ‌وقت یک کتاب را برای یک شب کنار نگذارید. این حرکت مثل این می‌ماند که فردی با 200کیلوگرم وزن بخواهد در یک شب 10کیلومتر بدود. این هدف برای آن فرد آن‌قدر دور است که هر بار می‌خواهد شروع به دویدن کند نگاهی به هیکل و فاصله‌ای که می‌خواهد بدود می‌کند و آخرش پشیمان می‌شود. پس هدف‌تان را کوتاه‌‌تر و مفید‌تر انتخاب کنید. خواندن روزی 10خط بهتر از نخواندن آن است.



4- عاشق شوید




توصیه ما این است که عاشق شوید. اگر شده یک‌بار این عشق را تجربه کنید. منظورم عشق به کتاب است. باور کنید لذتی که در این عاشقی هست و کیفی که از آن می‌برید برای‌تان بیشتر از چیزی که تا حالا تعریفش را شنیده‌اید. اصلا برایتان پیش آمده که بدون سوئیچ یا شلوار یا لباس مناسب از خانه خارج شوید؟ امکان ندارد چنین چیزی را تجربه کرده باشید. کتابخوانی سطح زندگی شما را تا این حد تغییر می‌دهد که اگر روزی بدون کتاب از خانه خارج شدید احساس می‌کنید آن روز لباس مناسبی تن‌تان نیست یا انگار چیزی جا گذاشته‌اید. چون از نظر یک کتابخوان در طول روز حتما در بین فعالیت‌ها ، پشت چراغ قرمز یا در ایستگاه مترو یا حتی در قهوه‌خانه و... زمانی برای مطالعه چند صفحه کتاب پیش خواهد آمد. پس این عاشقی را تجربه کنید تا سال بعد در همین ایام نمایشگاه کتاب خیلی حرفه‌ای‌تر به‌دنبال کتاب‌های مورد علاقه‌تان بگردید.



5- همراه شو رفیق

انگیزه کتابخوانی بین ایرانی‌ها مثل انگیزه ورزش کردنشان است. آنها هر روز تصمیم می‌گیرند از شنبه هفته بعد ، ورزش کنند یا کتاب بخوانند و یا یک کار مفید فرهنگی انجام دهند. بنابراین امکان  ندارد در جمعی درباره این موارد حرف بزنید و چند نفر با شما هم عقیده و هم مسیر نباشند. پس تلاش کنید از بین دوستان و آشنایان یک یا 2نفر را پیدا کنید که تصمیم‌شان جدی‌تر است و بعد از آن قرار سفت و سختی برای خودتان بگذارید که هر روز یا شب درباره مطالعه‌ای که داشته‌‌اید با هم حرف بزنید. در این‌باره می‌توانید گروه‌هایی در تلگرام(بعد از فیلتر شدنش احتمالا در یک شبکه اجتماعی دیگر یا همان با استفاده از فیلترشکن) تشکیل دهید و درباره هیجان ورود به دنیای کتابخوانی صحبت کنید. جمله‌ها و متن‌هایی که تازه یاد گرفته‌‌اید را به اشتراک بگذارید. این اکتیو بودن خودش می‌توانند مسیر دشوار کتابخوانی را برایتان هموار کند.



6- پروفسور سمیعی گفت:...

امکان شبکه‌های اجتماعی موبایلی هیجان‌انگیزتر از آن است که ما درگیرش شده‌ایم. شما می‌توانید به‌جای چرخیدن‌های بیهوده در اینستاگرام، توئیتر و... خودتان صفحه‌ای ایجاد کنید و تکه‌هایی از جمله‌ها و شعرهای زیبایی که از رمان‌ها و دیوان‌ها پیدا می‌کنید آنجا بنویسید و به اشتراک بگذارید. فکر می‌کنید صفحه‌ای مانند صفحه «ری را» در اینستاگرام با هزاران نفر پیگیر‌کننده به چه دلیل این‌قدر عمومی و مردم‌پسند شده است. حالا شما نه به اندازه آن بلکه به اندازه خودتان می‌توانید از این صفحه‌ها ایجاد کنید و قبل از همه‌‌چیز برای افزایش انگیزه خودتان و بعد برای به اشتراک گذاشتن خوانده‌هایتان با دیگران تلاش کنید.



7- مجله بخوانید

ایده اینکه قبل از کتابخوانی تلاش کنید با مجله‌خوانی سطح مطالعه‌تان را بالا ببرید هم جذاب است. قبلا بسیاری از زنان شاغل و خانه‌دار، پیگیر پاورقی‌ها و نوشته‌های داستانی مجلاتی مانند خانواده سبز و... بودند. الان می‌توانید با تهیه مجلات عامه‌پسند شروع خوبی برای افزایش سطح مطالعه‌تان داشته باشید. این یک تدارک برای فعالیت جدی‌تری مانند ورود به دنیای کتابخوانی است. یا به قول دوستی: «خواندن مجله می‌تواند برای کتابخوان‌های حرفه‌ای حکم دسر بعد از غذا داشته باشد و برای تازه واردان این حوزه، مصداق اشتهاآورهای پیش از غذا».



8- 1000صفحه کتاب لطفا

نمی‌دانم نخستین‌بار چه‌کسی این فرهنگ را در بین ما انداخت که هر کسی کتاب قطورتری بردارد پزش بیشتر است یا اینکه آدم مهم‌تری شناخته می‌شود. اصلا این روزها هیچ جای دنیا کتاب‌هایی با این حجم در بین افراد نمی‌بینید. کتاب‌های کم حجم اما کاربردی و مفید، هم با نیازهای امروز ما سازگار است و هم خواندنش در محیط‌های فشرده‌ای که ما هر روز مجبوریم در آنها تردد داشته باشیم مانند مترو و... راحت‌تر. پس این پیشنهاد را از دست ندهید که می‌توانید از کتاب‌های کوچک و کم‌حجم داستانی شروع کنید. برای تجربه اول جنگ‌و‌صلح نخوانید. کتاب کم‌حجم این ویژگی را دارد که شما را به ادامه مسیر امیدوار می‌کند؛ چون ظرف یکی دو روز مطالعه‌اش می‌کنید و می‌توانید بروید سراغ کتاب بعدی. این قطعا راه خوبی است؛ چون حس می‌کنید به دنیای کتابخوان‌ها وارد شده‌اید و دارید طی چند روز خواندن دومین کتاب را آغاز می‌کنید.



9- مشاور من کو؟

افرادی هستند که با طب سنتی، مزاج شما را تشخیص می‌دهند، عین همین افراد در بین کتاب بازهای حرفه‌ای هستند که اگر پای حرف‌هایشان بنشینید و از چیزهایی که خوانده‌اید یا علاقه دارید به خواندنش حرف بزنید تشخیص می‌دهند که شما چه نوع کتابی را از چه دنیایی پیدا کنید و بخوانید. با این کار، دیگر خواندن کتاب برای شما تیری در تاریکی رها کردن نیست و مثلا می‌توانید با خیال راحت سراغ خواندن کتاب‌های مارکسیست‌ها و چپ‌ها و معترض‌ها آمریکای‌لاتین بروید یا قدم در دنیای پر از تخیل نویسندگان انگلیسی بگذارید یا برای خواندن داستان‌های خیال‌انگیز عاشقانه به ادبیات فرانسوی پناه ببرید.



10- نخوان؛ گوش کن



آقا ته ته‌اش این است که الان با ورود تکنولوژی به دنیای کتابخوانی دیگر هیچ راه در رویی برای نخواندن کتاب وجود ندارد. این روزها با وجود کتاب‌های صوتی شما می‌توانید گوش خود را به صدای کتاب‌ها بسپارید. باور کنید لذتبخش است وقتی گوینده‌ای با مهارت و درکی درست از فضای یک کتاب با دقت و شمرده کتابی را برایتان می‌خواند. همانطور که کتاب کاغذی جذاب است و خیلی‌ها طرفدار آن هستند، کتاب‌های صوتی هم مزیت‌های خاص خود را دارند. وقتی در تاکسی و در ترافیک هستید می‌توانید به کتاب‌های صوتی گوش کنید. مثلا شما می‌توانید در 24ساعت و 5دقیقه کتاب «ملت عشق» نوشته الیف شافاک را بشنوید. این کتاب هم سراسر پر از صوت نیست بلکه همراه خود موسیقی هم دارد و اینگونه فضای دلنشینی برای شما ایجاد می‌کند که از کتاب خسته نمی‌شوید. «هبوط» دکتر علی شریعتی نیز از دیگر کتاب‌هایی است که متن صوتی آن در فضای مجازی موجود است و شما می‌توانید در 10ساعت و 21دقیقه این کتاب را گوش کنید. پیشنهاد ما به شما این است که برای استفاده از کتاب‌های صوتی به سراغ کتاب‌های کلاسیک و قطوری بروید که نمی‌توانید آنها را به‌دلیل حجم زیاد در وسایل حمل‌ونقل عمومی همراه خود داشته باشید یا به‌علت کار و مشغله وقت کافی برای خواندن آنها ندارید. به این شکل می‌توانید در ترافیک یا هرجایی که هستید به‌صورت صوتی این کتاب‌ها را گوش کنید. البته برخی‌ها می‌گویند که کتاب صوتی نمی‌تواند جای کتاب‌های کاغذی را بگیرد و مطالعه وقتی لذتبخش است که کتاب کاغذی در جلوی روی شما باشد اما استفاده از کتاب، چه این کتاب منتشر شده باشد، چه به خط بریل باشد، چه روی تبلت آن را بخوانیم و چه کتاب صوتی باشد، معنی‌اش فقط یک چیز است اینکه به هر صورتی باید تلاش کنیم تا کتاب بخوانیم.