پیش از تاریخ دشت دهلران

کتاب «پیش از تاریخ و بوم‌شناسی انسانی دشت دهلران» (یک توالی روستایی آغازین از خوزستان) شامل ۲۱فصل و 4پیوست، ماحصل کاوش‌های باستان‌شناسان آمریکایی در دهه۱۹۹۰میلادی روی 2تپه باستانی علی‌کش و تپه‌سبز است که توسط فرانک هول، کنت فلنری و جیمز نیلی در سال۱۹۹۹ توسط انتشارات دانشگاه میشیگان به چاپ رسیده است. کتاب که اکنون اثری کلاسیک به شمار می‌رود، یکی از جامع‌ترین آثار به نگارش درآمده درباره باستان‌شناسی پیش ‌از تاریخ دشت دهلران تا به امروز است. دشت دهلران از همان زمانی که برای نخستین بار توسط باستان‌شناسان مورد‌بازدید قرار گرفت به‌عنوان سرزمینی که می‌تواند افق‌های تازه‌ای بر مسائلی همچون یکجانشینی و اهلی‌سازی حیوانات و گیاهان بگشاید، شناخته شده است. از همین رو، دشت یادشده یکی از مطالعه‌شده‌ترین مناطق توسط باستان‌شناسان در جنوب غربی آسیاست. به‌نظر می‌رسد که بین 5هزار تا 10هزار سال پیش دشت دهلران برای سکونت گروه‌های انسانی در دوران پیش از تاریخ مناسب بوده‌است و از مهم‌ترین محل‌های باستانی این دشت می‌توان تپه‌های علی‌کش و چغاسفید را نام برد. در این مناطق اشیایی مانند تیغه‌های مخصوص بریدن ساقه‌های حبوبات متعلق به دوره نو سنگی یافت شده‌اند و می‌توان گفت این تپه‌ها باقی‌مانده‌های قدیمی‌ترین و شاید جزء نخستین دهکده‌های دائمی هستند که در تاریخ بشر به‌وجود آمده‌اند. این کتاب با ترجمه حسین رئیسی و امیر خانمرادی از سوی نشر مهرجرد منتشر شده است.