2022؛ جهان روی خط انتخابات

 از استرالیا گرفته تا کره‌جنوبی، و از فرانسه گرفته تا تونس، جهان در سال جدید انتخابات متعددی را به چشم می‌بیند که هر‌کدام‌شان می‌توانند تصویر قدرت در کشورها را تغییر دهند. گرچه انتخابات در هر کشوری منحصر به‌فرد است، اما همه انتخابات مهم پیش روی جهان، از الگوی مشابهی پیروی می‌کنند. در برخی کشورها، مثل برزیل، رأی‌دهندگان پای صندوق‌های رأی می‌روند تا مشخص کنند که می‌خواهند یک اقتدارگرای ترامپیست یک دوره دیگر در دفتر ریاست‌جمهوری باقی بماند یا نه. در فرانسه، که با انتخاب چنین رهبری در سال2017 فاصله اندکی داشت، انتخابات پیش رو ممکن است فرصتی برای بازگشت راست‌های افراطی باشد. در کشورهای دیگر، ازجمله بوسنی‌ و هرزگوین و تونس، که دمکراسی در آنها طی سال‌های اخیر به گوشه رینگ رانده شده، انتخابات مشخص می‌کند که آیا نهادهای دمکراتیک می‌توانند چند صباح دیگر به حیات خود ادامه دهند یا خیر.

برخی از مهم‌ترین انتخابات جهان در سال2022، اینها هستند: 
کره‌جنوبی، 9مارس 
انتخابات ریاست‌جمهوری: هر دو حزب اصلی کره‌جنوبی به خوبی می‌دانند که در رقابت جایگزینی مون جائه این، رئیس‌جمهور فعلی این کشور، به یک اندازه به‌خاطر رسوایی‌های متعدد، از سوی مردم مورد سرزنش هستند. مون که در سال2017 به قدرت رسید، براساس قانون، مجاز نیست دوباره در انتخابات شرکت کند. او در ابتدای همه‌گیری کرونا، به‌خاطر مدیریت این بحران مورد ستایش قرار گرفت اما کرونا، اخیرا در این کشور اوج گرفته است. مون همچنین به‌خاطر ملاقات تاریخی با رئیس‌جمهور کره‌شمالی در مرز دو کره اعتبار زیادی به‌دست آورد. نامزدهای اصلی جایگزینی او، لی جائه میونگ هم‌حزبی رئیس‌جمهور در حزب لیبرال دمکراتیک و یون سئوک یول از حزب محافظه‌کار قدرت مردم هستند. قدرت مردم تازه 2سال پیش، با ادغام احزاب محافظه‌کار تشکیل شده است. از نظر مردم، هر دو نماینده به یک اندازه به‌خاطر درگیری فساد بی‌آبرو هستند. 

فرانسه، 10آوریل 
انتخابات ریاست‌جمهوری: بسیاری در فرانسه معتقدند کشورشان در سال2017 شانس آورد که به‌دست راست‌های افراطی نیفتاد. از نظر آنها، به‌نظر می‌رسد‌ قدرت‌گیری راست‌های افراطی در فرانسه به هرحال اتفاق می افتد و ممکن است همین بهار، سرانجام نوبت به آنها برسد. امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور مستقر که در دوره قبل با اوج‌گیری یکباره همه را غافلگیر کرد، از راست میانه برخاست اما در ادامه، سیاست‌هایش، به‌خصوص سیاست‌های اقتصادی‌اش، بیشتر به سمت راست متمایل شد. رقیب قدیمی او مارین لوپن، رهبر راست‌های افراطی در فرانسه، در سال‌های اخیر تلاش کرده تصویری معقول از خود نشان دهد. اما بسیاری معتقدند او همچنان به‌شدت ناسیونالیست، ضد‌مهاجران، ضد‌چند‌جانبه‌گرایی و پوپولیست است. مکرون احتمالا خوش‌شانس است که لوپن، نمی‌تواند تمام توانش را برای مقابله با او خرج کند؛ چرا که اریک زمور، چهره بسیار جنجالی راست‌های افراطی در فرانسه، یک رقابت داخلی با لوپن به راه انداخته و و لوپن، قبل از رسیدن به مکرون، باید از سد زمور عبور کند. زمور که خودش فرزند مهاجران الجزایری است، به‌شدت طرفدار تئوری جایگزینی است؛ یک تئوری مورد حمایت سفیدهای برتری طلب که می‌گوید مهاجرت رنگین‌پوستان، در نهایت باعث خواهد شد که آنها جای سفیدها را بگیرند. زمور یکی از افراطی‌ترین راست‌ها‌ در سراسر جهان است که شانس ریاست‌جمهوری دارد. با این حال، ثبات فرانسه در دوران مکرون، فعلا به کمک او آمده و رئیس‌جمهور، در تمامی نظرسنجی‌ها، از رقبایش بالاتر است.

استرالیا، تا 21می
انتخابات پارلمانی: ضرب‌الاجل انتخابات پارلمانی در استرالیا، براساس قانون و سنت‌های انتخاباتی، 21ماه می ‌است. اسکات موریسون، نخست‌وزیر نامحبوب استرالیا، تا آن زمان فرصت دارد که انتخابات را برگزار کند.‌کار او برای انتخاب مجدد، سخت است. درنظرسنجی‌های اخیر حزب کارگر بالاتر از ائتلاف لیبرال موریسون قرار داشته است. با این حال، از نظر فردی، مردم موریسون را به آنتونی آلبانس، رئیس حزب مخالفت ترجیح می‌دهند. دولت موریسون، در واقع، زنجیره‌ای از بحران‌ها بوده؛ آتش‌سوزی‌های تاریخی در تابستان سیاه2020، بحران کرونا و قرنطینه سراسری، حمله دیپلماتیک استرالیا به چین و تقابل دیپلماتیک بی‌سابقه با فرانسه. سیاست‌های محیط‌زیستی موریسون، بیشترین لطمه را به اعتبار او زده است. حزب او شاید در مباحث کلان نفود بالایی داشته باشد اما براساس یک نظرسنجی گاردین، مردم در مسائل جزئی‌تر، به ائتلاف‌های محلی اعتماد بیشتری دارند. در چنین شرایطی است که ممکن است سبزها، نقشی تعیین‌کننده‌ای در پارلمان پیدا کنند. از نظر آنها، موریسون اهمیتی به تغییرات اقلیمی نمی‌دهد و وعده‌هایش برای حذف کامل گاز کربن در استرالیا تا سال2050، بسیار کم‌اهمیت و بسیار دیرهنگام است. این یعنی، اگر سبزها در پارلمان شگفتی‌ساز باشند، کرسی‌های کافی برای اثرگذاری بر سرنوشت نخست‌وزیر خواهند داشت و می‌توانند با فراهم ساختن زمینه برکناری موریسون، شگفتی‌ها را کامل کنند.

برزیل، 2اکتبر 
انتخابات ریاست‌جمهوری: هیچ انتخاباتی در سال جدید میلادی، به اندازه انتخابات ریاست‌جمهوری برزیل توجه جهان را به‌خود جلب نخواهد کرد؛ جایی که رئیس‌جمهور راست‌گرا و پوپولیست مستقر، ژائیر بولسونارو، با لولا دا سیلوا، رئیس‌جمهور سابق چپ‌گرا به رقابت خواهد پرداخت. لولا، که یکی از بزرگ‌ترین منتقدان بولسوناروست، در سال2018 به اتهام فساد زندانی و یک سال بعد آزاد شد. بولسونارو که با افتخار خود را یک ترامپیست می‌داند، از سال2018 که به کاخ ریاست‌جمهوری رفته، کشورش را با جنجال اشباع کرده است. او بارها حزب عوض کرده و حالا رئیس حزب راست‌افراطی لیبرال است. علاوه بر حملات پایان‌نیافتنی به جامعه بومیان و زنان در برزیل، او بارها دیکتاتوری سابق برزیل را ستایش کرده است. بسیاری از حالا نگران این هستند که اگر انتخابات آنطور که بولسونارو می‌خواهد پیش نرود، برزیل در آتش آشوب غرق شود. او به‌خاطر نظراتش درباره تغییرات اقلیمی، به تنهایی، بزرگ‌ترین تهدید علیه حیات وحش در آمازون است و کارشناسان گفته‌اند انتخاب مجدد او می‌تواند پایان این اکوسیستم باشد.

بوسنی و هرزگوین، 2 اکتبر
انتخابات شورای ریاست‌جمهوری: مردم در بوسنی همزمان با برزیلی‌ها پای صندوق‌های‌ رأی می‌روند، اما به جای انتخاب یک رئیس‌جمهور، یک شورای 3نفره ریاست‌جمهوری انتخاب می‌کنند. این سازوکار عجیب، نتیجه توافق دیتون است که با حمایت آمریکا در سال1995 و بعد از پایان جنگ داخلی 3ساله بوسنی امضا شد. در این جنگ، 3جبهه مسلمانان، کروات‌ها و صرب‌ها ایجاد شد و نسل‌کشی معروف مسلمانان در سربرنیتسا به‌دست ارتش صرب‌ها در سال 1995روی داد؛ جایی که بیش از 8هزار نفر قتل‌عام شدند. بوسنی و هرزگوین هم‌اکنون عملا از 2ایالت، یکی برای مسلمانان و کروات‌ها و دیگری برای صرب‌ها، تشکیل می‌شود. هر سه گروه نژادی، رئیس‌جمهور خود را به‌صورت جداگانه انتخاب می‌کنند و این سه نفر، شورای ریاست‌جمهوری را تشکیل می‌دهند. انتخابات پیش رو، به‌شدت جنجالی شده است. رئیس‌جمهور صرب، میلورا دودیک، که به اسلام‌ستیزی و داشتن عقاید ناسیونالیستی صرب معروف است، وعده خودمختاری صرب‌ها را داده است. جنجال در بوسنی و هرزگوین چنان زیاد است که بسیاری از اصلاح قانون انتخابات صحبت می‌کنند اما مسلمانان و کروات‌ها گفته‌اند در این صورت، ‌انتخابات را تحریم می‌کنند. بسیاری معتقدند، از بین رفتن کارکرد انتخابات در بوسنی می‌تواند به تجزیه شدن این کشور منتهی شود. برخی کارشناسان معتقدند بوسنی و هرزگوین دوباره در آستانه جنگ داخلی قرار گرفته است.

تونس، دسامبر 
انتخابات پارلمانی: تا مدت‌ها، تونس تنها الگوی موفق بهار عربی خوانده می‌شد؛ تا اینکه قیس سعید پس از رسیدن به کرسی ریاست‌‌جمهوری، قدرت را قبضه کرد. او چند هفته قبل، نخست‌وزیر را برکنار و پارلمان را منحل کرد. در ابتدا مردم از این رفتار او استقبال کردند. از نظر آنها، دولت فاسد و ناکارآمد بود. خود سعید گفت که این کارش موقتی است اما هفته‌ها گذشت و سعید با استناد به قوانین وضعیت اضطراری، عملا بر اختیارات خود افزوده است. او گفته است که می‌خواهد کمیته‌ای برای بررسی قانون اساسی این کشور که بعد از انقلاب سال2014 تصویب شده تشکیل بدهد. براساس اعلام او، این کار برای «آزاد کردن مردم و کشور» ضروری است اما دیگر کمتر کسی حرف او را باور می‌کند. اینکه سعید چه متمم‌هایی به قانون اساسی اضافه کند مشخص نیست اما می‌توان حدس زد که اصلاحات قانون اساسی، به نفع ریاست‌جمهوری سعید خواهد بود. بنابر اعلام سعید، قرار است تغییرات در قانون اساسی در ابتدای تابستان2022 به رأی مردم گذاشته شود. 6ماه بعد، قرار است انتخابات پارلمانی در تونس برگزار شود. این انتخابات تأثیر اندکی بر سرنوشت سیاسی سعید خواهد داشت چون تغییرات جدید قانون اساسی احتمالا سعید را از هرگونه دخالت پارلمان مصون نگه خواهد داشت.

آمریکا، 8نوامبر
انتخابات پارلمانی : انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره در آمریکا، رهبر این کشور را تغییر نخواهد داد اما نه‌تنها می‌تواند به محدود کردن دامنه تحرکات دیپلماتیک و سیاسی او منجر شود، که می‌تواند زمینه را برای ظهور مجدد دونالد ترامپ مهیا کند. هم‌اکنون، دمکرات‌ها در مجلس نمایندگان و سنا، اکثریت شکننده‌ای دارند. در انتخابات پیش رو ممکن است این اکثریت شکننده هم از بین برود و حزب دمکرات چنان شکستی متحمل شود که نتواند خود را برای انتخابات ریاست‌جمهوری سال2024 جمع و جور کند. اوج‌گیری جمهوریخواهان در انتخابات کنگره، ممکن است نشانه‌ای از تمایل دوباره مردم به این حزب باشد. جمهوریخواهان در چند انتخابات ایالتی اخیر نشان دادند که قدرت تهییج مردم را دارند و به موفقیت‌هایی غیرمنتظره در برخی ایالت‌ها دست پیدا کردند. تاکتیک جمهوریخواهان، فاصله گرفتن از ترامپ بوده است، اما روش کار آنها، شبیه چیزی است که رئیس‌جمهور سابق در آن استاد بود. آنها رویکرد هجومی دارند و با دست گذاشتن بر نقاط ضعف دمکرات‌ها، کارزار خود را پیش می‌برند. تغییر چهره کنگره در آمریکا، می‌تواند ضربه‌ای کاری به جو بایدن باشد. برنامه‌های اجتماعی بایدن، برای تصویب به حمایت تمامی نمایندگان دمکرات کنگره نیاز دارد اما حتی همین حالا هم اختلاف‌هایی در این‌باره بین بایدن و برخی چهره‌های دمکرات وجود دارد. افتادن اکثریت به‌دست جمهوریخواهان، قطعا کابوس بایدن در 2سال آینده خواهد بود.