یک سالگی دولت بایدن‌ وعده‌هایی که محقق نشد

دولت جو بایدن در آمریکا در آستانه یک سالگی است و زمان ارزیابی عملکرد او و هم‌حزبی‌هایش فرارسیده‌ است. دمکرات‌ها برای نخستین بار طی یک دهه اخیر، روز 20ژانویه 2021 یعنی روزی که بایدن سوگند یاد کرد، همزمان کنترل همه‌چیز را در اختیار داشتند؛ مجلس نمایندگان، مجلس سنا و دولت آمریکا. آنها اگر طبق اصول سیاست و سیاست‌ورزی عمل می‌کردند، باید قدر چنین فرصتی را می‌دانستند و از آن برای اجرای برنامه‌ها و تثبیت موقعیت‌شان بهره می‌گرفتند؛ اتفاقی که طی یک سال گذشته رخ نداد.
دولت بایدن و دمکرات‌های کنگره با تصویب قانون «برنامه نجات آمریکا» و تخصیص 1.9هزار میلیارد دلار بودجه برای مدیریت همه‌گیری کرونا، شروعی قدرتمند داشتند اما پس از آن رفته رفته دچار آشفتگی شدند. گویی نیروی محرکه دولت جدید و حامیانش یکباره ته کشید، ‌به‌طوری که پس از گذشت یک سال، انفعالی عجیب دمکرات‌ها را در بر گرفته است. بایدن و هم‌حزبی‌هایش در یک سال گذشته می‌توانستند اقدامات قابل توجهی برای بهبود وضعیت سیاسی، اقتصادی و اجتماعی آمریکا انجام دهند، اما فرصت را برای انجام تغییرات از دست دادند. بایدن وعده‌هایی داد که برخی از آنها را باید دست‌کم طی نخستین سال ریاست‌جمهوری‌اش محقق می‌کرد. اما کارنامه او پر از وعده‌های عملی نشده است.
دمکرات‌ها با اختلافی بسیار ناچیز اکثریت سنای آمریکا را در اختیار دارند و برای تصویب هر طرحی به تمامی آرای 50نماینده دمکرات نیاز دارند؛ اما این بهانه برای منفعل بودن کافی نیست. از زمان تحلیف جو بایدن تا به امروز میزان محبوبیت او در میان مردم و دمکرات‌ها کاهش قابل توجهی یافته است. بخشی از این افت محبوبیت، به‌دلیل نبود برنامه مشخصی از سوی دولت بایدن و حامیان او در کنگره برای آمریکا است؛ برنامه‌ای که بتواند با استفاده از قدرتی که بایدن و حزب دمکرات در اختیار دارد زندگی مردم آمریکا را بهبود بخشد و حتی قدرت بیشتری برای این حزب و اعضایش دست و پا کند. دلیل بالقوه این انفعال را می‌توان اولویت حفظ قدرت فردی بر موفقیت کلی حزب در حزب دمکرات دانست. انفعال بایدن و دمکرات‌ها هردلیل شخصی یا غیرشخصی که دارد، مانع از تحقق این تغییرات در آمریکا شده است:

بهره‌برداری کامل از قدرت ریاست‌جمهوری
براساس قانون اساسی آمریکا، رئیس‌جمهور قدرت زیادی دارد؛ ‌البته اگر انگیزه‌ای برای استفاده از آن داشته باشد. جو بایدن برای لغو وام تحصیلی، کاهش قیمت دارو یا بسیاری از دیگر تصمیم‌ها به رأی کنگره نیازی ندارد. اما او هیچ‌یک از این اقدامات را انجام نداده است. این در حالی است که به‌طور مثال در مورد وام‌های تحصیلی، او بارها در رقابت‌های انتخاباتی گفته بود که اگر رئیس‌جمهور شود، 10هزار دلار از مبلغ وام هر دانشجو را می‌بخشد. او البته از قدرت فرمان اجرایی برای بازگشت آمریکا به پیمان آب‌و‌هوایی پاریس استفاده کرده است.

محافظت از آراء
درصورتی که تلاش‌های بی‌وقفه جمهوری‌خواهان برای تضعیف انتخابات به نتیجه برسد، دمکراسی و حزب دمکرات عملا آینده‌ای نخواهند داشت. بایدن و حزب حامی او می‌توانستند جلوی جمهوری‌خواهان را از 3طریق بگیرند. اول تصویب قانون موسوم به قانون حق رأی جان لوئیس؛ در این صورت ایالت‌ها پیش از دست بردن در قوانین رای‌گیری باید از دولت مرکزی کسب اجازه می‌کردند. دوم تصویب قانون آزادی رأی بود که می‌توانست از دستکاری‌های حزبی نتیجه انتخابات جلوگیری کند. سوم تحول قانون شمارش آرا بود؛ قانونی که حامیان ترامپ قصد داشتند پس از شکست دونالد ترامپ در انتخابات، از نقص‌های آن برای نگه‌داشتن او در کاخ سفید استفاده کنند.

پرداخت کمک‌هزینه کرونا
پرداخت نکردن چک 2هزار دلاری پشتیبانی مالی دوران کرونا جزو وعده‌هایی است که در دولت بایدن عملی نشده است. دونالد ترامپ در دوران ریاست‌جمهوری خود دو بار کمک‌هزینه‌هایی که به آمریکایی‌ها وعده داده بود را پرداخت کرد. بایدن هم به آمریکایی‌ها وعده داده بود 2000دلار کمک‌هزینه پرداخت کند. اما در نهایت 1400دلار به آمریکایی‌ها پرداخت شد. در واقع دولت بایدن 600دلاری که در دوران ترامپ به آمریکایی‌ها پرداخت شده بود را از مبلغ وعده داده شده کم کرد. ارسال ماسک و کیت‌های رایگان تست کرونا برای خانوارهای آمریکایی اقدام مثبت دیگری بود که انجام آن با هدف مدیریت همه‌گیری برای دولت بایدن سختی و هزینه‌ای نداشت، اما هرگز اجرا نشد.

افزایش حداقل‌ حقوق 
وعده افزایش حداقل حقوق به ساعتی 15دلار در نخستین سخنرانی بایدن در کنگره مطرح شد. پس از آن یکی از نمایندگان سنا اعلام کرد افزایش حداقل حقوق به واسطه تطبیق بودجه امکان‌پذیر نیست و باید موانعی از سر راه برداشته شوند. دمکرات‌ها می‌توانستند این نظر را نادیده بگیرند یا نماینده مذکور را برکنار کنند. اما درعوض تسلیم شدند و حداقل حقوق را روی 7.25دلار نگه داشتند. دولت بایدن اما توانست از طریق فرمان اجرایی حداقل حقوق کارگری پیمانکاران فدرال را به 15دلار برساند.

اقدامات اقلیمی
جهان ناامیدانه در انتظار اقدام دولت بایدن برای کربن‌زدایی از اقتصاد آمریکا است. برنامه‌های مختلفی برای تحقق این امر در نسخه‌های مختلف طرح 7هزار میلیارد دلاری «بازسازی بهتر» درنظر گرفته شده‌اند. اما با توجه به نامشخص بودن سرنوشت تصویب این طرح، کسی انتظار چندانی از ایجاد تغییرات مثبت در راستای محقق شدن اهداف اقلیمی توسط دولت بایدن ندارد.

تحول دادگاه عالی 
اکثریت کرسی‌های قضاوت در دادگاه عالی آمریکا در اختیار جمهوری‌خواهان است. این به آن معنی است که احتمالا هر اقدام جدیدی که قرار باشد از سوی دمکرات‌ها در آمریکا انجام گیرد، ‌از سوی دادگاه عالی غیرقانونی یا مغایر با قانون اساسی اعلام خواهد شد. تنها راه برای خنثی‌کردن این اقدام، افزودن اعضایی جدید از سوی بایدن به دادگاه است. علاوه بر این، ایجاد بعضی تحولات که بتوانند خطر انتصابات آتی را کاهش دهند می‌تواند تأثیرگذار باشد. بایدن در همین راستا کمیته‌ای برای بررسی آنچه می‌توان با دادگاه عالی انجام داد تشکیل داده است. تشکیل این کمیته چیزی نیست به جز حرکتی کلاسیک برای مواقعی که قرار نیست اقدامی مثبت انجام گیرد.

تغییر سیاست خارجی آمریکا
بایدن ترمز طرح عملیات‌های پهپادی ارتش آمریکا را کشید و نیروهای آمریکایی را از افغانستان خارج کرد؛ کاری که 3 رئیس‌جمهور پیشین در تمامی دوره‌های خود قادر به انجام آن نبودند. اما فراتر از این اقدامات، سیاست خارجی دولت بایدن خارج از مسیر پیش‌بینی شده حرکت کرده است. او درباره پایان جنگ عربستان در یمن صحبت‌های امیدوارکننده‌ای مطرح کرده، اما در عمل اقدامی برای پایان جنگ انجام نداده است. او همچنین بارها وعده داده بود که با آغاز به‌کار دولت، به برجام بازمی‌گردد اما با گذشت یک سال هنوز سرنوشت برجام و تحریم‌های ایران مبهم مانده است. سیاست او در قبال چین هم مشابهت‌های بسیاری با دولت ترامپ دارد؛ درحالی‌که وعده تغییر این سیاست‌ها را‌داده بود.

نجات میلیون‌ها افغان از گرسنگی
خشکسالی، تحریم‌های آمریکا و توقف کمک‌های بین‌المللی پس از آغاز حکومت طالبان در افغانستان، باعث شده تا میلیون‌ها افغان با آغاز فصل زمستان با گرسنگی مرگباری دست و پنجه نرم کنند. سازمان‌های امدادی هشدار داده‌اند در این وضعیت احتمال مرگ میلیون‌ها کودک افغان وجود دارد. دولت بایدن این قدرت را دارد تا وضعیت را تا حد قابل توجهی بهبود ببخشد. اما او تاکنون توجه چندانی نسبت به نگرانی‌های موجود در مورد افغانستان نداشته و اعضای کنگره هم نسبت به این فاجعه قریب‌الوقوع بی‌تفاوت عمل کرده‌اند.