شورا
مترو؛ خالی از قطعات، مملو از مشکلات
پرونده حادثه ایستگاه متروی چیتگر در صحن شورا بررسی شد و معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهردار تهران از خطای راهبر گفت
زینب زینال‌زاده - خبر‌نگار
اول دی‌ماه بود که حادثه ایستگاه متروی چیتگر رخ داد و 20مسافر مصدوم شدند. همان روز به دستور شهردار تهران کمیسیون سوانح تشکیل شد تا علت حادثه بررسی و نتایج اعلام شود. روز گذشته معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهردار تهران و مدیرعامل شرکت بهره‌برداری مترو در صحن شورا حاضر شدند تا گزارشی از نتایج بررسی‌ها ارائه دهند. البته گزارش کامل کمیسیون سوانح در نشست هم‌اندیشی ارائه شده بود و ازاین‌رو رئیس شورای شهر تهران قبل از شروع جلسه علنی در جمع خبرنگاران حاضر شد و گفت که سیستم اتوماتیک قطع و به حالت دستی تبدیل شده بود و مرکز کنترل هم نظارتی بر قطار نداشته است. مهدی چمران تأکید کرد: «جان مردم در میان است و باید منابع مالی شبکه ریلی مشخص شود که قطعاً شهرداری منابع مالی ندارد و باید دولت و مجلس دراین‌خصوص وارد میدان شوند.» او به انبارهای خالی مترو هم اشاره کرد و گفت: «در سال‌های اخیر باید قطعات مترو تحت هر شرایطی تأمین می‌شد که بخشی از این عدم‌تأمین قطعات نتیجه بی‌تدبیری و بخشی هم به‌دلیل عدم‌بودجه و اعتبار بوده است؛ بنابراین امروز انبار مترو خالی از قطعات و مملو از مشکلات است.»
به‌گزارش همشهری، جلسه دیروز با تبریک سالروز میلاد عیسی مسیح(ع) توسط رئیس شورای شهر تهران شروع شد و مهدی چمران در ادامه به‌روز ملی ایمنی در برابر زلزله و کاهش اثرات بلایای طبیعی اشاره کرد و گفت: «در تهران گسل‌های متعددی وجود دارد که ساختمان‌های بلندمرتبه رویشان بنا شده است و ازاین‌پس باید اجازه ساخت چنین بناهایی را روی گسل ندهیم و برای مقاوم‌سازی ساختمان‌ها باید تلاش کنیم و بدانیم زلزله با کسی شوخی ندارد و درصورت وقوع، خرابی‌های وحشتناکی در پی خواهد داشت.» سپس احمد صادقی در نطق پیش از دستور خود حکم جانشینی شهردار تهران در مدیریت بحران را فرصت مغتنمی برای عینیت بخشیدن به مدیریت واحد در مواجهه با بحران دانست و گفت: «باتوجه‌به تعدد وظایف و مأموریت‌های پیش‌بینی شده برای مجموعه مدیریت شهری در حوزه مدیریت بحران‌های طبیعی لازم است سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران باتوجه به اولویت‌های ایمنی در شهر، محدودیت‌های منابع مالی و نیروی انسانی، طبقه‌بندی دقیقی انجام دهد و از کارهای پراکنده و کم‌اثر به‌شدت جلوگیری کند.»
4عامل مسبب بروز حادثه ایستگاه چیتگر
ارائه گزارش کمیسیون سوانح مهم‌ترین دستور جلسه شورای شهر تهران بود که معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهردار تهران وقتی پشت تریبون قرار گرفت ضمن ابراز تأسف از حادثه رخ‌داده، گفت: «براساس بررسی‌ها خطای راهبر، ضعف در سامانه‌های سیگنالینگ و مرکز کنترل، ضعف‌های فرایندی و ضعف در تجهیزات، 4عامل بروز حادثه متروی چیتگر بودند اما آنچه می‌توان استنباط کرد این است که راهبر با 5خطا (سرعت غیرمجاز، قطع سیستم ATP، عبور از چراغ قرمز، عبور از سوزن و توقف بی‌جا) مقصر اصلی حادثه بوده ولی برای قضاوت قطعی نیاز به زمان و بررسی بیشتری است.» مجتبی شفیعی به فرسودگی تجهیزات هم اشاره و عنوان کرد که سیستم سیگنالینگ مترو ۲۰سال قدمت دارد و اکنون حداقل امکانات در شبکه ریلی وجود ندارد. به‌گفته شفیعی از 170رام قطار مترو حدود 40درصد نیاز به اورهال دارند اما انبار تجهیزات و قطعات خالی تحویل داده شده‌اند. او تأکید کرد: «برخی از قطعات مورد نیاز از سال۹۵ خریداری نشده‌اند و به سرعت سفارش خرید دادیم و در حال تجهیز عاجل و فوری متروی تهران هستیم.» مدیرعامل شرکت بهره‌برداری متروی تهران هم در جریان ارائه گزارش نتیجه کمیسیون سوانح با تأکید بر فرسودگی شبکه ریلی گفت که به‌دلیل فرسودگی ناوگان، مرکز کنترل متوجه قطع ATP نمی‌شود و تنها آسیب سوزن را در سیستم متوجه می‌شود. به‌گفته مهدی شایسته اصل کمبود نیرو و یگان حفاظت، نبود نیروی متخصص، فرسوده بودن سیستم‌های نظارت تصویری، نبود یکپارچگی مراکز فرمان، فرسودگی پله‌های برقی ایستگاه‌ها، استاندارد نبودن آسانسورها و... بخشی از مشکلات ناوگان ریلی تهران هستند. او در پایان به خالی بودن انبار قطعات اشاره و تأکید کرد که برای تأمین قطعات حداقل نیاز به 500میلیارد تومان اعتبار است. همچنین با تأمین 30رام قطار و 210واگن و اتمام پایانه‌های خطوط 3، 4، 6 و 7 بخش مهمی از مشکل سرفاصله قطارها حل می‌شود.
واکنش اعضا به گزارش کمیسیون سوانح
اعضای پارلمان شهری پس از استماع گزارش کمیسیون سوانح، نظرات و سؤالاتی مطرح کردند. پرویز سروری اصطلاح ترک فعل را به کار برد و گفت که ترک فعل نه‌تنها سبب می‌شود کاری انجام نشود بلکه زمینه بروز اتفاقات دیگر را رقم می‌زند و باید کسانی که در مسئولیت خود کوتاهی کرده‌اند، پاسخ دهند. او تأکید کرد: «ضروری است شورای ششم نخستین طرح تحقیق و تفحص خود را از مترو کلید بزند که هم اعلام کنیم چه چیزی تحویل گرفتیم و هم آسیب‌شناسی عمیقی صورت گیرد و در این میان شهرداری باید مترو را در اولویت کار خود قرار دهد.» نرجس سلیمانی هم سؤال کرد که اعتماد به حمل‌ونقل عمومی یک سرمایه اجتماعی و معنوی محسوب می‌شود، برای حفظ این سرمایه چه اقدامی صورت‌گرفته است؟ ناصر امانی به خالی بودن انبار مترو اشاره کرد و گفت: «وقتی 500میلیارد تومان برای تأمین قطعات نیاز است، می‌توان آن را در دستور کار شهرداری قرار داد.» جعفر بندی‌شربیانی هم سؤالاتی درخصوص تعداد واگن ، قطار موردنیاز ، یارانه بلیت و... مطرح کرد و گفت: «اگر در حوزه تأمین منابع مالی مترو اتفاق خاصی رخ ندهد، شاهد چنین اتفاقات و حوادثی خواهیم بود؛ بنابراین از دولت می‌خواهیم تا پرداخت سهم قانونی خود در حوزه مترو را جدی بگیرد.» علیرضا نادعلی هم موضوع معطل ماندن خرید 630واگن را مطرح و عنوان کرد: «باتوجه به محدود بودن ظرفیت اورهال و تأمین قطعات مترو بهتر است مدیریت شهری فرایند پیش‌پرداخت این قرارداد را تسریع و شهرداری هم با جدیت آن را پیگیری کند.» سیدجعفر تشکری هاشمی با بیان اینکه کمبود قطعات و نیاز به تعمیر و اورهال کردن واگن‌های مترو امری ضروری است، تأکید کرد که در دوره گذشته مدیریت شهری به موضوع اورهال توجه نداشته و باید در بودجه1401 این مسئله مدنظر قرار گیرد. مهدی بابایی هم به عملیاتی شدن مصوبه راهبردهای برنامه عملیاتی مدیریت بحران و برنامه واکنش اضطراری در مترو و فضاهای زیرسطحی اشاره و عنوان کرد: «براساس مفاد این مصوبه شهرداری تهران موظف است در خصوص حفظ و صیانت از مال و جان شهروندان تهرانی، احکام پیش‌بینی‌شده در برنامه 5ساله سوم در حوزه افزایش ایمنی و افزایش تاب‌آوری شهری، اقدامات عملیاتی را انجام دهد.»
