اصلاح ساختار بازار به نفع مصرف‌کننده

دیروز با افتتاح بازار معاملات آتی مس و گواهی سپرده میلگرد و مس در بورس‌کالا، نخستین گام برای اصلاح ساختار بازارها برداشته شد. به‌گفته وزیر صنعت، این اصلاح ساختار برای 25کالا آغاز شده است. این موضوع می‌تواند به کاهش تورم تولید‌کننده و در نهایت نزولی‌شدن منحنی تورم مصرف‌کننده منجر شود.
به‌گزارش همشهری، قیمت‌گذاری دستوری یکی از مشکلات بازارهاست، این موضوع در طول سال‌های گذشته در زنجیره عرضه کالاها، پیچیدگی فراوانی ایجاد کرده و حتی در موارد بسیاری، به تشکیل بازار سیاه منجر شده است. قیمت‌گذاری دستوری در طول سال‌های گذشته، همزمان به منافع تولید‌کننده‌ها و مصرف‌کننده‌ها آسیب زده و موجب شده قیمت‌ها با نرخ واقعی کشف نشوند. حالا آنطور که وزیر صنعت می‌گوید؛ قرار است روش تعیین قیمت‌ها در مورد کالاهای پایه که ماده اولیه تولید بسیاری از کالا‌هاست، از طریق اوراق بهادارسازی تغییر کند و با این روش قیمت‌های واقعی از طریق بورس‌کالا کشف شود. بر همین اساس از ابتدای هفته جاری، معاملات آتی مس، در بورس‌کالا آغاز شد. دیروز هم با آغاز معاملات گواهی سپرده مس و میلگرد، قدم دیگری برای اصلاح ساختار بازار کالاهای پایه برداشته شد. قرار است این روش کشف قیمت در مورد دست‌کم 30محصول دیگر اجرا شود.

کاهش اثرات تورمی
وزیر صنعت دیروز در آیین افتتاح معاملات آتی مس و گواهی سپرده میلگرد و مس در بورس‌کالا اعلام کرد: اصلاح ساختار بازارها از طریق بورس‌کالا آغاز شده و این کار می‌تواند از طریق کاهش تورم تولید‌کننده به کاهش تورم مصرف‌کننده نیز کمک کند. رضا فاطمی امین در این‌باره توضیح داد: در اقتصاد ایران، مشکلات ساختاری زیادی داریم که یکی از این مشکلات، کارکرد نامتناسب بازارهاست، به همین دلیل در وزارت صنعت قصد داریم تا ساختار بازارها را به‌گونه‌ای اصلاح کنیم که هم به سود تولید‌کننده و هم به نفع مصرف‌کننده باشد.
او افزود: از 30گروه کالای پایه که مشمول سهمیه بندی بوده‌اند  تاکنون سهمیه بندی 20گروه کالا  حذف شده و از 10گروه کالای باقی مانده هم به سرعت، سهمیه  بندی‌زدایی خواهد شد، انتظار داریم نتیجه این اقدام در کاهش نرخ تورم تولید‌کننده نمایان شود. به‌گفته او، برای مدیریت بازارکالاهای پایه، ۲۵ ابزار طراحی شده که تاکنون 3ابزار آن افتتاح شده است.
فاطمی ادامه داد: ابزارهای معاملاتی علاوه بر شفافیت و اعمال تنظیم گری، به صنعت و تامین مواداولیه کمک زیادی می‌کند؛ زیرا یکی از نگرانی‌های واحد‌های تولیدی، کمبود مواد اولیه است، ولی با به کارگیری قراردادهای آتی این نوع دغدغه‌ها کاهش می‌یابد. فاطمی امین افزود: بازار کالاهای پایه به‌عنوان یکی از بازارهای موجود در اقتصاد از اهمیت خاصی برخوردار است. برای مدیریت این بازار، بازارسرمایه را انتخاب کرده‌ایم؛ دلیل این انتخاب هم وجود شفافیت و ضابطه مندی در بازار سرمایه است. از طرفی دیگر با وجود ابزارهای متفاوت و کارا در بورس، امکان مدیریت دقیق‌تر و کامل‌تر از این طریق برای بازارهای کالایی فراهم است. او درباره حذف قیمت‌گذاری دستوری گفت: باید ضوابطی برای کشف قیمت بهینه و تنظیم بازار بگذاریم که در این خصوص با بورس‌کالا همکاری بسیار خوبی داشته‌ایم؛ به‌طوری که بلافاصله بعد از رأی اعتماد مجلس با بورس‌کالا در مورد سیمان جلسه‌ای برگزار کردیم و نتایج خوبی را در این خصوص شاهد بودیم.

افزایش دسترسی به مواداولیه
در ادامه این مراسم، رئیس سازمان بورس هم در فواید به کارگیری روش‌های جدید برای اصلاح ساختار بازار کالاهای پایه گفت: یکی از رسالت‌های تعریف شده بورس‌کالا، اوراق بهادارسازی محصولات و تبدیل معاملات فیزیکی به اوراق بهادار است؛ این موضوع شفافیت را بیشتر و روند معاملات را تسهیل می‌کند. ضمن اینکه دسترسی تولید کننده‌ها به محصولات آسان‌تر و انحصار در بازار‌ها از بین می‌رود. جواد عشقی با بیان اینکه معاملات کالاها در بورس‌کالا در فضای رقابتی و شفاف انجام می‌شود توضیح داد: حساسیت در مورد دارایی‌های فیزیکی زیاد است و قیمت‌گذاری دستوری به همین دلیل انجام می‌شود اما بورس‌کالا با به کارگیری ابزار‌های متنوع، شرایط بهتری را برای دسترسی صنایع به مواداولیه و ایجاد فضای رقابتی فراهم می‌کند. او در ادامه به تاسیس بازار معاملات گواهی سپرده میلگرد اشاره کرد و گفت: با توجه به اینکه تحویل میلگرد در تناژهای پایین در معاملات فیزیکی بورس‌کالا مقدور نبود، لذا با گواهی سپرده امکان خرید خرد را به مصرف‌کنندگان ارائه می‌کنیم. به‌گفته عشقی، آغاز معاملات گواهی سپرده مس و میلگرد بستری برای انجام چنین معاملاتی برای سایر محصولات ازجمله پتروشیمی و محصولات صنعتی و معدنی فراهم می‌کند.

عرضه خودرو در بورس‌کالا
رئیس سازمان بورس همچنین با بیان اینکه بورس‌کالا آمادگی دارد تا مسیر اوراق بهادارسازی را برای سایر محصولات هم انجام دهد، گفت: با وزارت صنعت برای عرضه خودرو در حال رایزنی هستیم، به وزیر صنعت پیشنهاد کرده‌ام محصولاتی را که مشمول قیمت‌گذاری دستوری نیستند در بورس عرضه کنند تا قیمت‌ها رقابتی شود و اختلاف قیمت‌ها کاهش یابد. در این خصوص آماده همکاری با وزارت صمت هستیم. او در مورد عرضه خودرو در بورس‌کالا، خطاب به وزیر صنعت گفت: امیدواریم عرضه خودرو در بورس، مخصوصا خودروهایی که شامل قیمت‌گذاری دستوری نمی‌شوند صورت بگیرد و فهرست خودروهایی که شامل قیمت‌گذاری دستوری می‌شوند نیز کاهش یابد تا قیمت رقابتی شود. به‌گفته او، هرچند سیاستگذاری این موضوع بر عهده وزارت صنعت و ستاد تنظیم بازار است اما بازار سرمایه آماده پذیرش خودروست.