فراز و نشیب‌های سینما در عصر کرونا

آرش نهاوندی - مترجم

در سال 2020 و با شیوع کرونا سالن‌های سینمای بسیاری در سراسر دنیا بسته شدند و اغلب پروژه‌های فیلمسازی متوقف شد و اکران فیلم‌های مطرح نیز بارها به تعویق افتادند تا بیش از هر زمان دیگری خطر نابودی صنعت سینما احساس شود. در همین سال چین که توانسته بود خود را با ویروس کرونا سازگارتر و روند واکسیناسیون را زودتر از سایر کشورها آغاز کند، توانست در عرصه سینما و در باکس آفیس جهانی برای نخستین‌بار آمریکا و کانادا را پشت‌سر بگذارد. اما با آغاز واکسیناسیون در آمریکای شمالی، نمایش فیلم‌ها در سالن‌های سینما از اوایل سال2021 پس از دوره‌‌ای تعطیلی طولانی دوباره به‌تدریج شروع شد و بسیاری از فیلم‌هایی که به‌دلیل بسته بودن سینماها مجال نمایش نیافته بودند، پس از چندین نوبت تعویق، سرانجام بر پرده سینماها نمایش داده شدند و کم‌کم امیدها برای احیای دوباره صنعت سینما آغاز شد. از سوی دیگر درحالی‌که در سال2020 به‌دلیل شیوع کرونا تعدادی از جشنواره‌های معتبر نظیر جشنواره کن برگزار نشده بودند و برخی دیگر نیز در فرمت آنلاین برپا شدند، در سال2021 دوباره جشنواره‌های جهانی به‌صورت فیزیکی نیز برگزار شدند، البته به‌دلیل تداوم کرونا در سال2021 اغلب جشنواره‌های بزرگ و معتبر هم به‌صورت فیزیکی و هم به‌صورت آنلاین برگزار شدند.

تصمیم‌هایی جدید برای دوران کرونا
در زمان همه‌گیری ویروس کرونا کمپانی‌های تولید و پخش‌کننده فیلم وارنر بروز و دیزنی، برای جبران خسارت ناشی از نمایش داده نشدن فیلم‌ها در سالن‌های نمایش، دست به ابتکاری جدید زدند و اعلام کردند که فیلم‌های ساخت این کمپانی‌ها را همزمان در سالن‌های سینما اکران خواهند کرد و از طریق پلتفرم آنلاین «اچ بی‌او مکس» و «دیزنی+»‌پخش خواهد کرد که این سیاست چندان با استقبال اهالی صنعت سینما روبه‌رو نشد. البته کمپانی دیزنی همه فیلم‌های خود را طبق این سیاست اکران نکرد و تعدادی از فیلم‌های این کمپانی طبق روند گذشته اول در سالن‌های سینما اکران و سپس از طریق پلتفرم‌های اینترتی پخش شدند و تعدادی دیگر نیز فقط به‌صورت آنلاین پخش شدند.

افزایش درآمد آنلاین
دیزنی در دوران اوج کرونا تصمیمی متفاوت اتخاذ کرد و تصمیم گرفت فیلم«پرنده آرتمیس» را به‌طور کامل به صور ت آنلاین و از شبکه دیزنی + انتشار دهد. این سیاست راهی بود تا کمپانی‌های تولید و پخش‌کننده فیلم، درحالی‌که مردم همچنان از بیم شیوع کرونا نسبت به حضور در سالن‌های سینما روی خوشی نشان نمی‌دانند، بتوانند فقدان درآمد از گیشه سینما را با پخش آنلاین فیلم‌ها از طریق پلتفرم‌های اینترنتی خود، جبران کنند. در ماه‌های ابتدایی واکسیناسیون و زمانی که سالن‌های سینما همچنان با محدودیت پذیرش تماشاگر روبه‌رو بودند، پلتفرم اینترنتی اچ بی‌او مکس که رقیب غول‌هایی نظیر نتفلیکس و دیزنی+ محسوب می‌شود، توانست با انتشار آنلاین فیلم «زن شگفت‌انگیز1984» به طرز قابل ملاحظه‌ای به تعداد اعضای خود بیفزاید. فیلم زن شگفت‌انگیز 1984 در حالی باعث افزایش اعضای اچ بی‌او مکس شد که مجموع فروش جهانی آن در گیشه تنها 166میلیون دلار بود و این به‌معنای آن بود که نمایش سینمایی این فیلم، 100میلیون کمتر از بودجه‌ای که صرف ساخت آن شده بود، در گیشه سینماها درآمد کسب کرد و در واقع نمایش آن بر پرده سینما با شکست روبه‌رو شد. در این مقطع، یکی از فیلم‌های مهمی که به نمایش درآمد، فیلم «تنت» (اعتقاد) کریستوفر نولان بود که توانست با وجود اینکه در دوره شیوع ویروس کرونا و کاهش میزان تماشاگران در سالن‌های سینما به نمایش درآمده بود، به فروش نسبتا قابل توجه 362میلیون دلاری در سراسر دنیا برسد.

بیم و امید از تصمیم‌های جدید پساکرونایی
بعد از گذشت بیش از یک‌سال، بسیاری از منتقدان و کارشناسان و مسئولان سینمایی، سیاست اکران همزمان فیلم‌ها در سالن‌های سینما و پخش آنلاین آنها از طریق پلتفرم‌های اینترنتی را تهدیدی بالقوه برای گیشه جهانی می‌دانند. با این حال فیل‌کلاپ، مدیر اجرایی انجمن سینمای بریتانیا، از سیاست نمایش همزمان فیلم‌ها در سالن‌های سینما و به‌صورت آنلاین ابراز نگرانی نمی‌کند و معتقد است در دوره جدید تعداد زیادی از فیلم‌هایی که در دوره شیوع کرونا اکرانشان به تعویق افتاده بود و سازندگان آنها منحصرا خواستار نمایش آنها در سالن‌های سینما بودند، در سالن‌های سینما اکران خواهند شد و این اطمینان ایجاد خواهد شد که به درآمدهای استودیوها در گیشه لطمه نخواهد خورد. هم‌اکنون نیز تنها وارنر بروز و کمپانی دیزنی، سیاست اکران همزمان در سالن سینما و پخش آنلاین را دنبال می‌کنند و مابقی کمپانی‌ها همچنان به‌طور سنتی هدف اکران فیلم‌ها در سالن‌های سینما را دنبال می‌کنند.

احیای دوباره سینما با «زمانی برای مردن نیست»
تسریع در روند واکسیناسیون و همچنین تغییر پروتکل‌های مربوط به حضور تماشاگران در سالن‌های سینما، وضعیت برای فیلم‌هایی نظیر «زمانی برای مردن نیست»(بیست و پنجمین فیلم جیمز باند و آخرین فیلم با بازی دنیل کریگ)، «سریع و خشن 9»، «ونوم: بگذارید کارنیج بیاید» و «گودزیلا در برابر کونگ»، وضعیت کاملا متفاوتی را برای گیشه جهانی سینما رقم زده است. زمانی برای مردن نیست امیدها برای احیای دوباره صنعت سینما در اروپا و آمریکا را بیش از گذشته کرده است. درحالی‌که نقدهای متفاوتی درباره این فیلم نوشته شده و بسیاری آن را فیلمی در حد فیلم‌های جیمز باند ندانسته‌اند اما زمانی برای مردن نیست دوباره تماشاگران مرددی را که تا پیش از این از رفتن به سالن‌های سینما اجتناب می‌کردند، به دیدن فیلم روی پرده عریض جلب کرده و آمار اخیر فروش این فیلم در گیشه نیز نشانگر آن است که وضعیت فروش فیلم‌ها در گیشه به‌تدریج در حال نزدیک شدن به دوران پیش از شیوع کروناست، فیلم زمانی برای مردن نیست توانسته بالاتر از فیلم سریع و خشن 9 نه‌تنها لقب پرفروش‌ترین فیلم هالیوودی در دوران پس از کرونا را به اختصاص دهد که توانسته با بیش از 177 میلیون دلار فروش در گیشه، از نظر فروش خود را تا حد زیادی به پرفروش‌ترین فیلم‌های تاریخ سینما نزدیک کند. زمانی برای مردن نیست و سریع و خشن 9 ازجمله فیلم‌هایی هستند که با به جاگذاشتن رکورد فروش در گیشه در دوران پساکرونا امیدها را نسبت به احیای دوباره صنعت سینما در دل‌ها زنده کرده‌اند.
منبع: نیوزتیتزمن