پس از آنکه نخستین بار وزیر خارجه ایران برای بازگشایی پرونده برجام از تعبیر بازشدن جعبه پاندورا استفاده کرد حالا رئیسجمهور فرانسه این اصطلاح را چند روز قبل از اعلام نظر ترامپ درباره توافق هستهای تکرار کرد؛ پاندورا اگرچه یک پدیده افسانهای است اما اصرار وزرای خارجه ایران و فرانسه بر این اصطلاح میتواند هشداری جدی برای مقامات آمریکایی باشد البته اگر درباره ماجرای تاریخی جعبه پاندورا شنیده باشند!
امانوئل مکرون، رئیسجمهور فرانسه در مصاحبه با اشپیگل درباره خروج آمریکا از برجام گفت: «این به منزله باز کردن جعبه پاندورا خواهد بود و میتواند به معنی جنگ باشد.»
رئیسجمهور فرانسه که 2هفته قبل در واشنگتن با رئیسجمهور آمریکا دیدار کرده در عین حال خاطرنشان کرد: «فکر نمیکنم دونالد ترامپ خواهان جنگ باشد.»
او همچنین در این مصاحبه گفته اینکه میبیند ترامپ، توافق هستهای با ایران را بهخاطر آنکه توسط رئیسجمهور سابق آمریکا حاصل شده «فاجعه» یا «کابوس» میخواند او را «بسیار ناراحت» میکند.
مکرون گفته که درماه سپتامبر تلاش کرده ترامپ را به ماندن در برجام و گسترش دادن آن قانع کند. او میگوید در آن زمان ترامپ با این درخواست مخالفت کرد. بنابراین، مکرون برای همگام شدن با ترامپ- آنطور که خودش میگوید- «رقصآرایی» (choreography) را تغییر داده است.
اشپیگل نوشته این راهبرد به معنی آن است که آمریکا و اروپا برجام را بسط میدهند. به همین دلیل مکرون در سفرش به واشنگتن از «توافق جدید» درخصوص برجام سخن به میان آورد.
هلگا اشمید، معاون سرویس سیاست خارجی و امنیتی اتحادیه اروپا هم در مصاحبه با این نشریه گفته است: «امیدوارم که آمریکا کماکان از این توافق حمایت کند. برجام براساس اعتماد بنا نشده، بلکه بر تعهدات ملموس، سازوکارهای راستیآزمایی و نظارتهای بلندمدت آژانس استوار شده است.»
نخستین بار وزیر خارجه ایران مهرماه سال 96در مصاحبه با نیوزویک اصطلاح جعبه پاندورا را برای بازکردن برجام استفاده کرده بود.
او در رابطه با از سرگیری مذاکرات هستهای اینگونه گفت: همه جوانب برجام بهطور کامل و برای چندین بار پیش از آنکه توافقی حاصل شود مورد مذاکره قرار گرفته است. هر کس که در این مذاکرات حضور داشته، میداند که اگر مذاکرات از سر گرفته شود مانند باز کردن دوباره یک جعبه پاندورا خواهد بود که بستن آن غیرممکن است.
جعبه پاندورا چیست؟
جعبه پاندورا که وارد ادبیات دیپلماتیک جهان شده، چیست؟ پاندورا، به روایت افسانههای یونانی جعبهای بوده با محتوای تمامی بلاها و شوربختیهای ناشناخته بشریت ازجمله بیکاری، بیماری، مرگ و غیره. در این افسانهها آمده است پاندورا زن یونانی بوده که جعبهای از زئوس دریافت میکند تا به انسانها هدیه دهد و سفارش کند که هرگز آنرا نگشایند. ولی پاندورا پس از ازدواج، این جعبه را میگشاید و از آن پس بلاها و شوربختیها از داخل آن جعبه سرریز و روی زمین پراکنده میشود. اینکه یک هفته مانده به اعلام نظر ترامپ درباره برجام اصطلاح جعبه پاندورا از زبان مکرون خارج میشود این گمانه را ایجاد میکند که شاید مقامات ایرانی در مذاکرات خصوصی با غربیها خطرات باز شدن جعبه پاندورای برجام را برای آنها بازگو کرده باشند کما اینکه حسن روحانی رئیسجمهور ایران هفته قبل با امانوئل مکرون همتای فرانسوی بیش از یک ساعت صحبت کرده بود. دبیر شورایعالی امنیت ملی پیشتر هشدار داده بود که خروج از ان پی تی یکی از گزینههای احتمالی ایران درصورت خروج آمریکا از برجام است هرچند تعبیر نهایی از جعبه پاندورا بعد از خروج احتمالی آمریکا از برجام در روز 22اردیبهشت مشخص خواهد شد.
تکرار تعبیر پاندورا برای برجام از زبان مکرون
در همینه زمینه :