حرکت برجام با چراغ خاموش

ادامه بی‌سر و صدای مذاکرات ایران و 1+4 می‌تواند نشانه‌ای از پیشرفت محسوس در روند مذاکرات قلمداد شود. منابع خبری مستقر در وین گزارش داده‌اند که مذاکرات احتمالا تا پایان هفته ادامه خواهد داشت؛ درحالی‌که دور قبلی مذاکرات در هفته قبل کوتاه بود.
شبکه المیادین که نزدیک به تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران است در گزارشی از روند مذاکرات، تحلیل کرده تا زمانی که مذاکرات وین جدی باشد موضع ایران تداوم این مذاکرات است.
این شبکه لبنانی همچنین اعلام کرد که آمریکا همزمان با انجام مذاکرات، وضع تحریم علیه ایران را متوقف نمی‌کند که این خود مانعی بر سر مذاکرات به‌حساب می‌آید.
در همین رابطه آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا که در اندونزی به‌سر می‌برد در جریان یک کنفرانس خبری، ادبیاتی تهدیدآمیز به‌کار برد و گفت: ما در حال آماده‌سازی‌ گزینه‌های جایگزین درصورت شکست مذاکرات با ایران هستیم. ایالات متحده به‌طور فعال و مرتب با متحدان و شرکای خود درباره گزینه‌های جایگزین رایزنی می‌کند.
او در عین حال تأکید کرد که واشنگتن به مسیر دیپلماسی با ایران ادامه می‌دهد، چراکه هم‌اکنون، این بهترین گزینه برای مواجهه با موضوع هسته‌ای ایران است. در 3 روز اخیر گفت‌وگوها میان ایران و گروه 1+4 با برگزاری نشست‌هایی در سطوح و فرمت‌‌های مختلف ادامه داشته است. روز یکشنبه برای نخستین بار در دور هفتم، کارگروه سوم با شرکت کارشناسان ایران و گروه 1+4 برگزار شد.
کارگروه نخست در حوزه لغو تحریم‌ها و کارگروه دوم مربوط به اقدامات هسته‌ای ایران است و اما سومین کارگروه که تشکیل آن نشانه‌ای از پیشرفت محسوس در روند مذاکرات ارزیابی می‌شود تدابیر اجرایی مذاکرات را دنبال می‌کند.
همچنین ملاقات سه‌جانبه‌ای میان مذاکره‌کنندگان ارشد ایران، روسیه و چین انجام گرفت که در جریان آن حاضرین در مورد نحوه ادامه گفت‌وگوها به بحث و رایزنی پرداختند.
هیأت‌های مذاکره‌کننده ایران و ۱+۴ در چند روز گذشته در حال مذاکره برای اعمال پیشنهادهای ایران روی پیش‌نویس وین ۶ هستند.
علی باقری، مسئول تیم مذاکره‌کننده ایران گفته است: درباره لغو تحریم‌ها و اقدامات هسته‌ای در محورهای متعددی بین دو طرف اختلاف وجود داشته و دارد که در پیش‌نویس وین ۶ هم مشهود بوده است. به‌ویژه در بحث هسته‌ای، اختلافات، متعدد و متنوع بوده، اما در این زمینه هیچ ابتکاری از سوی طرف مقابل دریافت نکرده‌ایم؛ درحالی‌که ایران در چارچوب اصلاحات و پیشنهادهایی که به طرف مقابل داد، دیدگاه‌هایش را درباره این اختلافات بیان کرد.
ایران در نشست هفته قبل 3 سند پیشنهادی برای توافق را به هیأت‌های مقابل ارائه داد، اما از طرف غربی‌ها با استقبال مواجه نشد؛ درحالی‌که تیم ایران ضمن ابتکاری خواندن این اسناد، خواستار خروج طرف مقابل از انفعال و ارائه پیشنهادهای متقابل شده بود.
در ادامه مذاکرات وین، روز دوشنبه دیدار دوجانبه‌ای میان علی باقری، رئیس هیأت مذاکره‌کننده ایران و انریکه مورا، معاون دبیرکل سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا برگزار شده بود.
عصر همان روز نیز نشست دیگری با شرکت مذاکره‌کننده ارشد ایران و رؤسای 3 هیأت اروپایی عضو 1+4 (فرانسه، انگلیس و آلمان) در هتل کوبورگ وین برگزار شد.
در سوی دیگر، تروئیکای اروپایی با نماینده ویژه آمریکا در امور ایران دیدار و پس از آن بیانیه‌ای صادر کردند که در آن با ادعای اینکه تاکنون مذاکرات واقعی شروع نشده است، نوشتند که برجام خیلی زود به پوسته‌ای خالی تبدیل خواهد شد!
اظهارات غربی‌ها در حالی است که برجام عملا از اردیبهشت 97 که آمریکا از آن خارج شد عملا به پوسته‌ای خالی تبدیل شده و ایران از تمام مزایای اقتصادی توافق هسته‌ای برکنار بوده است. از این گذشته پیش از خروج آمریکا از برجام هم به‌دلیل تهدیدات وزارت خزانه‌داری آمریکا همه شرکت‌های آمریکایی و اروپایی از کار با ایران ابا داشتند؛ تا جایی که ولی‌الله سیف، رئیس وقت بانک مرکزی ایران دستاورد توافق هسته‌ای برای ایران را تقریبا هیچ توصیف کرده بود؛ درحالی‌که به اذعان گزارش‌های متعدد آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، ایران به‌مدت یک سال به تعهدات خود پایبند بود و همین روند باعث ستایش رویکرد ایران در برابر خروج آمریکا از برجام توسط اروپایی‌ها شده بود.
به‌رغم اعلام آمادگی مکرر ایران برای رسیدن به توافق سریع، دیپلمات‌های انگلیس، فرانسه و آلمان در بیانیه خود ایران را مقصر جلو نرفتن مذاکرات معرفی کرده‌اند؛ ‌اقدامی که با واکنش مقامات کشورمان همراه شد.
علی باقری کنی در این رابطه در صفحه توییترش به 3 کشور غربی پاسخ داد: بعضی بازیگران به جای دیپلماسی به عادت مقصرنمایی خود پافشاری می‌کنند. ما سریعا پیشنهادهایمان را ارائه کردیم و به‌نحوی سازنده و منعطف تلاش کردیم تا اختلاف کم شود.
باقری در ادامه یادآور شد: دیپلماسی، خیابانی دوطرفه است. اگر اراده برای جبران خطای مقصر باشد، راه برای توافق خوب و سریع هموار می‌شود.

   فرمول روس‌ها برای توافق
میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در گفت‌وگویی تأکید کرده که گرچه مذاکرات وین به کندی پیش می‌رود، اما روند آن در کل با پیشرفت همراه است. در همین زمینه سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه 2 روز قبل به حسین امیرعبداللهیان همتای ایرانی گفت: در مورد اقداماتی که طرفین باید انجام بدهند و ترتیبات اجرایی آنها در وین هیأت‌های 2 کشور در حال همکاری جدی هستند. وزیر خارجه روسیه در این گفت‌وگو، سازندگی و خلاقیت دیپلماتیک طرف‌ها همراه با صبر و حوصله برای هماهنگی بیشتر را، رمز موفقیت این مرحله از مذاکرات برای طرفین خواند.