یادداشت
نمای یخ زده ساختمان‌های تهران
مهدی فقیه| بازیگر تئاتر، سینما و تلویزیون:
در تهران و محله‌هایش قدم می‌زنم و به ساختمان‌هایی که شانه به شانه هم در کوچه‌ها و خیابان‌ها قد علم کرده‌اند خیره می‌شوم. چشم تیز می‌کنم اما هیچ نشانی از هنر معماری ایرانی ـ اسلامی در نمای خانه‌های پایتخت نمی‌بینم. نمای ساختمان‌های تهران امروز، نمای یخ‌زده‌ای است. برای چشم‌های من و آنهایی که می‌دانند قدر و قیمت هنر معماری اسلامی چیست و حالا به فراموشی سپرده شده است؛ هیچ جاذبه‌ای ندارد.
مگر نه اینکه یکی از معیارهای سنجش فرهنگ در یک شهر، معماری بناها و ساختمان‌هایش است؟ نشانه‌های معماری کهن در تهران امروز ما و محله‌هایش کجاست؟ کجاست آن کاشی‌های فیروزه‌ای خوش آب و رنگ که زینت‌بخش چهارچوب ورودی خانه‌ها بود و حال دلت را خوب می‌کرد؟ هیچ‌کس حواسش به این فراموشی نیست. شهرداری‌ها هم از این ماجرا غافل شده‌اند و نشانه‌های این غفلت را می‌توان در نمای ساختمان‌های شهر دید.
در یکی از محله‌های تهران مسجدی را دیدم که نوع معماری به کار رفته در آن، هنر دوره باروک غربی بود و هیچ نام و نشانی از معماری ایرانی ـ اسلامی در بنای آن وجود نداشت. اما با همه این گله‌ها باید گفت ماهی را هر وقت از آب بگیری تازه است. هنوز هم دیر نشده شهرداری‌ها می‌توانند روح معماری ایرانی ـ اسلامی را یکبار دیگر در ساختمان‌ها زنده کنند. گذشته از به کارگیری هنر معماری ایرانی ـ اسلامی در نمای ساختمان‌ها باید یادگاری‌های معماری گذشته‌مان را هم حفظ کنیم.
در شهر تهران خانه‌های تاریخی و مکان‌هایی وجود دارد که چشم‌هایت محو زیبایی‌های خیره‌کننده معماری‌اش می‌شود. خانه زیبای قوام در محدوده بهارستان و نقاشی‌های زیبای آن را دیده‌اید؟ نقاشی گل مرغ که لطفعلی صورتگر خالق آن بوده است. چشم‌های هر بیننده‌ای محو تماشایش می‌شود. گذرتان به کاروانسرای شاه عباسی در شهرری خورده است یا کاروانسرای دوقلو؟ این دو کاروانسرا هم مثل خیلی از مکان‌های دیگر تاریخی در شهر تهران فراموش شده‌اند.
یکی از آنها انبار کالا شده و آن یکی هم با قدمت صد ساله‌اش زباله‌دانی است. از یاد رفته‌های پایتخت بسیارند. تهران چشم ایران است. مسئولان عزیز شهر، معماری چشم ایران را دریابید.
