ترانزیت مستقیم از بازرگان تا بندر امام ره

حمیده پازوکی- خبرنگار

کریدور بزرگراهی غرب کشور، مسیری ترانزیتی است که از شمال غرب ایران و مرز بازرگان در آذربایجان‌غربی آغاز می‌شود و تا بندرامام خمینی(ره) در ساحل جنوب غرب کشور و استان خوزستان ادامه می‎یابد.  این کریدور از 5 استان آذربایجان غربی، کردستان، کرمانشاه، لرستان و خوزستان می‌گذرد و یکی از مسیرهای مهم در توسعه صادرات و دسترسی ترانزیتی کشور محسوب می‌شود که می‌تواند دسترسی به بازار کشورهای حاشیه دریای خزر، ترکیه و آب‎های آزاد جنوب ایران را فراهم کند. بزرگراهی که تکمیل آن، دستاورد بزرگی برای کشور محسوب می‌شود و البته همه استان‌های در مسیر نیز از مزایای آن بهره‌مند شده و توسعه خواهند یافت. از سوی دیگر، اجرای این طرح موجب اصلاح هندسه مسیرهای غرب کشور می‌شود و زمان سفر را در این بخش از کشور کاهش می‌دهد. همین کوتاه‌شدن مسیر به کاهش مصرف سوخت نیز منجر خواهد شد که دستاورد کوچکی نیست. از سوی دیگر وجود یک مسیر بزرگراهی ایمن در غرب کشور، میزان سوانح جاده‌ای منجر به جرح و فوت را نیز کاهش خواهد داد و این ایمنی خود مشوق سفرهای تجاری بیشتری خواهد بود.

تحول‌جاده‌ای در غرب‌کشور
پروژه‌ای به بزرگی کریدور بزرگراهی غرب کشور که در 5استان در حال ساخت است، قطعا چالش‎هایی به بزرگی ابعاد خودش نیز دارد. اما اهمیت آن به عنوان یکی از بزرگترین پروژه‌های راه و اقتصاد کشور موجب می‎شود که ساخت آن باوجود همه مشکلات، ادامه یابد.

   یک مسیر ترانزیتی  
مجری پروژه بزرگراهی غرب کشور درباره این پروژه به همشهری می‌گوید: کریدور بزرگراهی غرب کشور در سال 1395 توسط سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور به شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌ونقل کشور ابلاغ شد که اکنون در حال ساخت است. پیش از آن سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی طرح 10کریدور را بررسی کرده بود اما از میان آنها فقط کریدور غرب و جنوب برای ساخت تایید شد.  غلامرضا خرمی با بیان اینکه این کریدور اهمیت بسیاری برای غرب و کل کشور دارد، می‎افزاید:90 درصد ترانزیت کشور از طریق جاده‌ها انجام می‎شود و این مسیر دسترسی کشور را به مسیرهای ترانزیتی همسایه‌های شمالی ایران و آب‌های آزاد جنوب کشور میسر می‌کند. وی درباره این مسیر توضیح می‎دهد: این کریدور از مرز بازرگان آغاز شده و تا بندرامام خمینی(ره) ادامه پیدا می‌‎کند که کل مسیر آن 1482 کیلومتر است. از این میزان 900 کیلومتر برای ساخت ابلاغ شده است که 65درصد کل پروژه را تشکیل می‎دهد و هنوز ساخت بعضی قسمت‌های آن باقی مانده است.  مجری پروژه بزرگراهی غرب کشور با بیان اینکه بعضی بخش‎های این مسیر مانند مسیر خرم‎آباد تا پل زال از قبل آزادراه بود و از پیش ساخته شده بود، می‎گوید: در حال حاضر از کل این مسیر 506کیلومتر به بهره‌برداری رسیده و زیر ترافیک رفته است. 259 کیلومتر هم در دست ساخت است و 582کیلومتر آن هنوز برای ساخت ابلاغ نشده است. 135 کیلومتر هم هنوز در دست مطالعه است و پس از آن به مناقصه گذاشته خواهد شد.

   چالش‎های یک پروژه بزرگ
خرمی با بیان اینکه این مسیر از 5استان با مسائل مختلف و مختص به خود می‌گذرد، می‎گوید: یکی از مهمترین مسائلی که ما در طی ساخت این کریدور با آن مواجهیم موضوع آزادسازی زمین است. در مسیر ساخت این بزرگراه زمین‎های کشاورزی، منازل مسکونی و باغ‌های بسیاری وجود دارد که باید تملک شود و برای این کار به هزینه هنگفتی نیاز است. مردم هم حق دارند بخواهند املاکشان به قیمت روز فروخته شود و بابت آن پول نقد دریافت کنند. گاه دولت به جای پول اوراقی با سررسید سال 1403 ارائه می‎کند که ممکن است پیمانکاران این اوراق را به جای بودجه مورد نیاز خود بپذیرند اما مردم پول نقد می‎خواهند زیرا باید بتوانند این املاک را در جای دیگری خریداری کنند. مجری ساخت کریدور بزرگراهی غرب کشور درباره دیگر مشکلات ساخت این مسیر اظهار می‌کند: مشکلات‌ دیگری هم وجود دارد که روند ساخت این کریدور را کند می‌کند و هزینه‌ها را نیز افزایش می‌دهد، به عنوان مثال تیرهای برق، لوله‎کشی‎های آب، گاز، پتروشیمی، خطوط فیبر نوری و مخابراتی که در مسیر ساخت کریدور بزرگراهی غرب کشور وجود دارد باید جابه‎جا شده و در جای دیگری ایجاد شوند. از سوی دیگر در استانی مانند کردستان که کوهستانی است و زمین‌مسطح در آن کم است، هم مشکل آزادسازی وجود دارد و هم بحث‎های محیط زیستی مطرح است که موجب می‎شود کار ساخت پروژه دشوار شود.

  ایلام و کریدور بزرگراهی غرب کشور
ایلام یکی از استان‎های غربی است که در مسیر این کریدور بزرگراهی قرار ندارد، خرمی درباره این موضوع توضیح می‌دهد: البته ایلام روی یک کریدور بزرگراهی دیگر قرار دارد و نبودن آن در کریدور غرب به همین دلیل است. اینکه مسیر کریدور بزرگراهی به جای ایلام از لرستان می‌گذرد هم یک نکته مثبت است و مزایای خاص خود را دارد. مسیر ایلام هم می‎تواند بعدا به این کریدور اضافه شود و در صورت نیاز به چنین اتصالی مانعی وجود ندارد.  وی می‌افزاید: در مجموع امیدوارم سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی برای این طرح اهمیت ویژه‌ای قائل شود، زیرا گرچه بودجه این طرح پرداخت می‎شود اما میزان بودجه‌ها برای پروژه بزرگی که در 5 استان در حال اجراست، کم است. اگر بودجه به اندازه کافی اختصاص یابد پروژه تا 3سال آینده پایان خواهد یافت و می‎تواند به بهره‌برداری برسد.