اتمام حجت ظریف

محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران، یک هفته مانده به اعلام نظر ترامپ درباره توافق هسته‌ای در یک پیام ویدئویی هشدار داده که ایران مجددا درباره برجام مذاکره نمی‌کند.

محمدجواد ظریف از بدو قرار گرفتن در منصب وزارت خارجه دیپلماسی رسانه‌ای چند بعدی را برای پیشبرد اهداف خود مورد استفاده قرار داده است، ابتدا از طریق فیسبوک، بعد توییتر و اینستاگرام، اما یکی از فضاهای مورد استفاده ظریف برای سخن گفتن با مخاطبانش انتشار پیام ویدئویی در یوتیوب بوده است، او روز پنجشنبه در پیامی ویدئویی، اظهار کرد: در برجام، کشور من قبول کرد تا گام‌های اساسی را برای برطرف کردن نگرانی‌هایی که عمدتا مربوط به آمریکا بود، بردارد. ظریف با بیان اینکه در مقابل، آمریکا نیز متعهد شد تا تحریم‌ها را بردارد و دیگر در مسیر تجارت با ایران کارشکنی نکند گفت: اما آمریکا مرتب این توافقنامه را نقض کرده به‌ویژه دیگران را از تجارت با ایران ترسانده است. در یک سال گذشته به ما گفته شد که رئیس‌جمهور ترامپ از این توافقنامه راضی نیست. اکنون به‌نظر می‌رسد پاسخ برخی از اروپایی‌ها این بوده است که از جیب ما به آمریکا امتیازات بیشتری ارائه کنند.ظریف در این پیام که به وضوح ترامپ را به‌عنوان مخاطب‌ آن قرار داده بود خاطرنشان کرد: ما نه امنیت خود را به دیگران می‌سپاریم نه درباره توافقنامه‌ای که با حسن نیت تاکنون اجرا کرده‌ایم، دوباره مذاکره می‌کنیم و نه‌چیزی به آن اضافه می‌کنیم.

این دیپلمات ارشد ایرانی در ادامه سعی کرد با اصطلاحاتی که ترامپ به واسطه شغلش با آن آشنایی دارد سخن بگوید و گفت: اگر بخواهم برجام را با اصطلاحات معاملات املاک توضیح دهم، وقتی شما خانه‌ای می‌خرید و خانواده خود را به آنجا می‌برید یا اینکه خانه خود را تخریب می‌کنید تا به جای آن برج بسازید، نمی‌توانید دو سال بعد برگردید و دوباره درباره قیمت چانه بزنید. در روزهای آتی، آمریکا باید تصمیم بگیرد که آیا بالاخره به تعهدات و وظایف خود عمل می‌کند یا نه. ایران در برابر تلاش‌های بیهوده برای زورگویی، محکم ایستاده است. اگر آمریکا بخواهد همچنان توافقنامه را نقض کند یا اینکه کلا از توافقنامه خارج شود، از حق خود برای واکنش، آنطور که خودمان تشخیص می‌دهیم، استفاده خواهیم کرد. ظریف در توصیه هشدارآمیز خود هم از آمریکا خواست عمل به تعهدات در برجام را بالاخره آغاز کند در غیر این صورت مسئول پیامدهای عمل نکردن به تعهداتش خواهد بود.

نخستین‌بار آبان سال92 یعنی چند‌ماه بعد از روی کار آمدن دولت جدید در ایران ظریف پیامی را خطاب به قدرت‌های جهان در یوتیوب منتشر کرد که پایه آن لزوم احترام به ایران و عزت مردم ایران بود. ظریف در آن پیام با اشاره به موضوع هسته‌ای ایران به دولتمردان غربی هشدار داد یا با همدیگر می‌بریم یا با همدیگر می‌بازیم.

13تیر93 دومین پیام ویدئویی ظریف منتشر شد. او در این پیام که در خیابان ملل تهران روبه‌روی ساختمان وزارت خارجه آن را ضبط کرده بود باز هم غربی‌ها را از فشار بر ایران بر حذر داشت و با برشمردن دستاورد‌های هسته‌ای ایران گفت: دلیل ساخت فردو را تهدید به بمباران سایتها، ساخت آب سنگین را ممنوعیت فروش رادیو دارو به ایران و ممنوعیت فروش سوخت رآکتور تهران را دلیل افزایش غنی‌سازی‌ و همه اینها را نتیجه فشار بر ایران دانست. ظریف با بیان اینکه ایرانیان به فشار حساسیت دارند گفته بود: نتیجه تحت فشار قراردادن ایران را دیده‌اید، ایران تسلیم نشد، در آینده هم تسلیم نمی‌شود. درست یک سال بعد وزیر خارجه ایران باز هم مقابل دوربین قرار گرفت، آن هم در روزی که توافق هسته‌ای در آستانه شکست قرار گرفت، او در اتاق خود در وین پیام ویدئویی را منتشر کرد و به جان کری وزیر خارجه وقت آمریکا هشدار داد: دستیابی به توافق نیازمند شجاعت برای مصالحه، خودباوری برای انعطاف، پختگی برای تصمیمات منطقی، خردمندی برای کنار گذاشتن توهمات و جسارت برای عبور از عادت‌های کهنه است و به گفته ناظران در وین، بعد از این پیام بود که مذاکرات از بن بست خارج شد.

حالا وزیر خارجه ایران یک‌بار دیگر یک هفته مانده به تعیین تکلیف ترامپ با برجام به او هشدار داده که مسئولیت خروج از توافق با شخص اوست، باید دید که آیا این برگ ظریف یک‌بار دیگر هم برنده خواهد بود یا خیر.


هشدار گوترش درباره دنیای بی‌برجام

با نزدیک شدن به 22 اردیبهشت تلاش‌های دیپلماتیک برای حفظ برجام افزایش یافته است. آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل با هشدار درباره دنیای بدون برجام گفت: اگر روزی یک توافق بهتر برای جایگزینی توافق هسته‌ای وجود داشته باشد، این خوب است ولی نباید تا زمانی که یک جایگزین خوب پیدا نکرده‌ایم، آن را لغو کنیم.
وی در مصاحبه با بی‌بی‌سی افزود: من بر این باورم که توافق هسته‌ای یک پیروزی دیپلماتیک مهم بوده و تصور می‌کنم که این مسئله اهمیت دارد که توافق حفظ شود ولی در عین حال معتقدم زمینه‌هایی وجود دارد که بسیار مهم است درباره آنها مذاکرات معناداری داشته باشیم چرا که منطقه را در یک وضعیت بسیار خطرناک می‌بینم.
 سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه هم ضمن هشدار درباره تصمیم رئیس‌جمهور آمریکا برای خروج از برجام تأکید کرد که این اقدام ترامپ تأثیر منفی بر تلاش‌ها برای منع اشاعه تسلیحات هسته‌ای خواهد گذاشت.

اما حمید بعیدی‌نژاد، سفیر ایران در انگلیس در مصاحبه‌ای با سی‌ان‌ان درخصوص عواقب خروج از برجام گفت که «ایران در واقع آماده بازگشت به وضعیت سابق خواهد بود.» بعیدی‌نژاد افزود: «این آمادگی می‌تواند غنی‌سازی اورانیوم، بازتعریف همکاری ما با آژانس بین‌الملل انرژی اتمی و برخی فعالیت‌های دیگری که تحت بررسی هستند، باشد.»
 امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه روز چهارشنبه در جریان سفر به استرالیا گفت که نمی‌داند تصمیم رئیس‌جمهور آمریکا در مورد آینده توافق اتمی ایران، برجام، چه خواهد بود.
ماکرون یک هفته پس از سفر به واشنگتن ازجمله در تلاشی برای قانع کردن دونالد ترامپ به ماندن در برجام اظهارنظر می‌کرد. او در سیدنی به خبرنگاران گفت: «نمی‌دانم رئیس‌جمهور آمریکا در روز 12مه چه تصمیمی خواهد گرفت.»
آنگلا مرکل، صدر اعظم آلمان هم چهارشنبه گفت که برجام باید حفظ شود.
رهبران انگلستان، فرانسه و آلمان هفته پیش در بیانیه‌ای مشترک اعلام کردند که توافق هسته‌ای فعلی با ایران بهترین راه متوقف کردن این کشور از دستیابی به تسلیحات هسته‌ای است اما در عین حال باید توافقی تکمیلی هم به بحث گذاشته شود.


  رویترز: دست ایران پر است

خبرگزاری رویترز در گزارشی با تأکید بر اینکه ایران می‌تواند درصورت خروج واشنگتن از برجام منافع آمریکا را در منطقه تهدید کند، نوشت: خطر برای نیروهای آمریکایی مستقر در عراق و سوریه افزایش می‌یابد و ممکن است ایران از ان پی تی خارج شود. به گزارش ایسنا، رویترز در تحلیل خود نوشت: در سال 2014زمانی که نیروهای گروه تروریستی داعش بخش‌های قابل توجهی از خاک عراق را به تصرف خود درآوردند ایران با حمایت همه جانبه از بغداد توسط نیروهای داوطلب شیعه توانست داعش را به عقب براند.

درصورت لغو این توافق ایران می‌تواند از این نیروها که خواستار خروج آمریکا از خاک کشورشان هستند برای انجام اقدامات تهدید‌آمیز علیه نیروهای آمریکایی استفاده کند و در عین حال انجام آنها را تکذیب کند. رویترز در این ادعایی که مقامات ایرانی آن‌را تایید نمی‌کنند نوشت:در سوریه وضعیت به‌مراتب خطرناک‌تر نیز هست. ایران و حزب‌الله لبنان از سال 2014تاکنون با به خدمت گرفتن چندین هزار نیروی شیعه در سوریه برای مقابله با داعش از دولت بشار اسد حمایت کرده‌اند.

اگر توافق هسته‌ای فرو بپاشد ایران هیچ انگیزه‌ای برای اینکه از وارد شدن به درگیری مستقیم با اسرائیل خودداری کند نخواهد داشت.همچنین ایران و نیروهای تحت امر این کشور می‌توانند مشکلات اساسی را برای 2هزار نیروی آمریکایی مستقر در شمال و شرق سوریه برای حمایت از مبارزان کرد ایجاد کنند.