لبخند پسته به اقتصاد دامغان

پرنیان سلطانی- خبرنگار‌

«پسته» مهم‌ترین محصول استان سمنان و شهر دامغان به‌حساب می‌آید. تا جایی که 15هزار هکتار از مجموع 18هزار هکتار باغ‌های شهرستان دامغان به پسته اختصاص یافته و 85درصد درآمد مردم شهرستان هم از این محصول تامین می‌شود. این در حالی است که براساس آمار و ارقام موجود، دامغان با تولید حدود 45تا 50هزار تن پسته در سال، گردش مالی بیش از 3هزار میلیارد تومان را در این زمینه به‌خود اختصاص داده که اگر بگوییم این ظرفیت، یکی از مهم‌ترین ارکان صادرات غیرنفتی به‌حساب می‌آید و در واقع حکم طلای سبز ایران را دارد، بیراه نگفته‌ایم. پنجشنبه و جمعه‌ای که گذشت، هشتمین جشنواره ملی پسته ایران در دامغان، قطب تولید پسته کشور، برگزار شد و همین موضوع بهانه‌ای شد تا دوباره همه نگاه‌ها به این شهر باستانی زیبا و محصول خندانش جلب شود.

بهانه‌ای برای شکرگزاری
جشنواره ملی پسته ایران کار خود را از سال 1392 آغاز کرده است؛ یعنی دقیقا 8سال پیش. تقویت ظرفیت‌های سرمایه‌گذاری دامغان، معرفی پسته، ایجاد کارگاه‌های آموزشی برای باغداران و کشاورزان، ترویج آبیاری نوین و اصلاح الگوی کشت، از جمله اهدافی است که مسئولان استان سمنان و شهر دامغان، برای دستیابی به آنها هر سال این جشنواره را دایر می‌کنند. هشتمین جشنواره ملی پسته ایران امسال در حالی در دامغان برگزار شد که در همین مدت زمان کوتاه برپایی‌اش، اطلاعات و خبرهای بسیار خوبی از این محصول ارزشمند در اختیار مردم و به‌خصوص باغداران پسته قرار گرفت؛ به‌عنوان مثال در حاشیه برپایی این جشنواره، «مهدی بندرآبادی» فرماندار دامغان، برپایی این جشنواره را بهانه‌ای برای شکرگزاری این محصول ارزشمند و ارزآور دانست و گفت: «هم‌اکنون 15هزار هکتار از مجموع 18هزار هکتار باغ‌های شهرستان دامغان به باغ‌های پسته اختصاص یافته است.» نکته جالب توجه درباره محصول ارزشمند دامغان این است که براساس آمار ارائه شده، پسته‌های شاه‌پسند، اکبری، کله قوچی، احمد آقایی و عباسعلی این شهرستان، 80درصد تولید پسته استان سمنان را به‌خود اختصاص داده است.

خبر خوش برای پسته‌کاران دامغانی
این جشنواره اگر چه در مدت زمان کوتاهی برگزار شد و فقط 2روز ادامه داشت، اما منجر به دستاوردهای بسیار خوبی شد. اینطور که «رضا زارع‌زاده» دبیر هشتمین جشنواره ملی پسته ایران می‌گوید، تجاری‌سازی و فرآوری پسته، زمینه‌سازی برای صادرات 70درصد پسته خشک دامغان و راه‌اندازی مرکز نوآوری پسته با حمایت معاونت علمی ریاست‌جمهوری در دانشگاه دامغان، مهم‌ترین دستاوردهای این جلسه بود. بر این اساس مقرر شد که تجاری‌سازی ایده‌های جدید در زمینه کاشت، داشت، برداشت و مکانیزاسیون با همکاری پارک علم و فناوری و کمیته علمی جشنواره انجام شود. همچنین ورود پسته دامغان به بازار بورس و دایر شدن دفتر دائمی گمرک در شهرستان دامغان که باعث افزایش صادرات این محصول خواهد شد، خبرهای خوش دیگری است که از جشنواره پسته امسال به گوش پسته‌کاران دامغانی رسیده است.

صنعتی‌کردن ایده‌ها و اختراعات
جشنواره ملی پسته ایران تا به امروز دستاوردهای مختلفی از خود به جا گذاشته است؛ به‌عنوان مثال در جشنواره‌های قبل، بیش از 10اختراع در حوزه‌های علمی و پژوهشی پسته دامغان به ثبت رسیده که با قول مساعد مسئولان، قرار است این ایده‌ها و اختراعات هر چه سریع‌تر به صنعت تبدیل شوند تا علاوه بر ایجاد ارزش افزوده برای پسته، اشتغال و کارآفرینی را نیز درپی داشته باشند.

برداشت 85هزار تن پسته
بی‌دلیل نیست که دامغان را قطب تولید پسته کشور دانسته‌اند؛ این شهر به‌طور میانگین سالانه حدود 45تا 50هزار تن پسته تولید می‌کند که با این تولید، گردش مالی 3هزار میلیارد تومانی را برای خود رقم زده است، اما به تازگی نماینده مردم دامغان در مجلس شورای اسلامی از برداشت 85هزار تن پسته تازه در این شهر خبر داده که نشان می‌دهد اقدامات انجام گرفته برای تولید حداکثری پسته در این شهر، تا حد زیادی موفق بوده است.
«علی‌اکبر علیزاده برمی» در آیین اختتامیه هشتمین جشنواره ملی پسته ایران گفته است: «امسال باغداران دامغانی 85هزار تن پسته تازه به ارزش تقریبی 4هزار و 500میلیارد تومان از باغ‌های پسته این شهرستان برداشت کرده‌اند».
 اینطور که نماینده مردم دامغان می‌گوید، هم‌اکنون میانگین برداشت پسته در باغ‌های دامغان 3/5تن در هکتار است. اما باغ‌های بسیاری هم وجود دارند که با استفاده از فناوری‌ها و علم روز، میانگین برداشت خود را به 10تن پسته در هکتار رسانده‌اند.
در این میان رکورد برداشت پسته در دستان یک باغدار دامغانی است که به رقم قابل توجه تولید 48تن پسته در هکتار رسیده است!

منبع درآمد دامغانی‌ها
علاوه بر این، آمار و ارقام که نشان می‌دهد به‌طور قطع نام دامغان با پسته گره خورده است، عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی و نماینده مردم دامغان نیز خبر داده که هم‌اکنون قریب به 85درصد درآمد مردم شهرستان دامغان از محصول پسته به‌دست می‌آید.
به همین دلیل یکی از اهداف برگزاری جشنواره پسته، آشناکردن پسته‌کاران با فناوری‌های روز است تا به این ترتیب بتوانند میانگین برداشت پسته باغ‌های خود را به 7تن در هکتار برسانند.
 با این جهش نه‌تنها درآمد پسته‌کاران بیشتر خواهد شد، بلکه می‌توان درآمد سرانه شهرستان را تا دو برابر افزایش داد. در این راه دانشکده کشاورزی شهرستان دامغان، شرکت‌های فعال دانش‌بنیان و تعاونی‌های بخش کشاورزی شهرستان نیز می‌توانند به کمک پسته‌کاران دامغانی بیایند تا درنهایت زمینه لازم برای تولید
هر چه بیشتر پسته، فرآوری و عرضه بهتر این محصول فراهم شود.