یارگیری برجامی واشنگتن در جی20

  ایران و برجام، کیلومترها دورتر، در رم پایتخت ایتالیا، جایی که نشست جی20 در حال برگزاری است نیز محور رایزنی‌ها و دیدارهای مقامات خارجی هستند. نخستین موضع‌گیری برجامی را در حاشیه این نشست 3کشور اروپایی انگلیس، آلمان و فرانسه به همراه آمریکا در بیانیه‌ای مطرح کردند. در این بیانیه‌ ادعاهایی درباره برنامه‌ هسته‌ای مطرح شد و این کشورها از ایران خواستند تا از فرصت پیش‌رو برای حفظ برجام استفاده کند.
 همچنین 4کشور ادعا کردند که پیشرفت برنامه هسته‌ای ایران در برابر تلاش‌ها برای بازگشت به توافق هسته‌ای مانع ایجاد می‌کند و بازگشت به توافق هسته‌ای بدون تغییر رویکرد ایران امکان‌پذیر نیست. البته این بیانیه در شرایطی منتشر شده که طبق اعلام وزارت خارجه کشورمان، مذاکرات وین تا کمتر از یک‌ماه دیگر از سر گرفته می‌شود و تاریخ دقیق آن نیز به‌زودی مشخص خواهد شد. اتحادیه اروپا نیز اعلام کرد که در تلاش برای مشخص شدن تاریخ دقیق بازگشت کشورها به وین برای مذاکرات احیای برجام است. از سوی دیگر حتی جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا نیز در حاشیه نشست جی20 در پاسخ به سؤال خبرنگاری تأکید کرد که مذاکرات قرار است از سر گرفته شود. با‌این‌همه به‌نظر می‌رسد که مسیر دیپلماسی برای رسیدن به توافق نهایی احیای برجام با چالش‌ها و موانعی روبه‌رو است.

درخواست‌ها برای تسریع روند مذاکرات وین
پیش از شروع نشست گروه20 در پایتخت ایتالیا، به شکل رسمی اعلام شد که قدرت‌های جهانی رایزنی‌هایی درباره توافق هسته‌ای خواهند داشت. در همین راستا وزیر خارجه چین و آمریکا نیز با یکدیگر دیداری داشتند.
براساس اطلاعیه منتشر شده، آنتونی بلینکن در این دیدار حوزه‌هایی را که آمریکا و چین در آن دارای منافع هستند یا می‌توانند درخصوص آنها با یکدیگر همکاری کنند مورد‌تأکید قرار داده است که شامل شبه‌جزیره کره، ایران، افغانستان، میانمار و تغییرات آب‌و‌هوایی است. البته چین تاکنون با مواضع ایران در توافق هسته‌ای همراه بوده و وزارت خارجه این کشور نیز بارها اعلام کرده که آمریکا باید به فشار حداکثری پایان دهد و زمینه‌های لازم برای احیای توافق هسته‌ای را فراهم کند اما آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان نیز پس از بیانیه مشترک 3کشور اروپایی و آمریکا گفت که ما روی بازگشت ایران به میز مذاکرات حساب می‌کنیم، البته زمان درحال سپری‌شدن است و غنی‌سازی‌ در ایران ادامه دارد.
مرکل مدعی شد که این مسئله ما را بسیار نگران می‌کند و زمان آن رسیده بود که گفت‌وگو کنیم که چه می‌توان کرد تا ایران به سلاح هسته‌ای مجهز نشود. در چنین شرایطی به‌نظر می‌رسد که تلاش‌های رژیم صهیونیستی نیز برای مانع‌تراشی در مسیر مذاکرات وین و احیای برجام ادامه دارد. نخست‌وزیر این رژیم گفته اینکه ایران اکنون در پیشرفته‌ترین نقطه توانایی خود در غنی‌سازی‌ اورانیوم قرار دارد، دیگر راز نیست و ما هم‌اکنون در جنگ سرد با آنها هستیم. همچنین یک شبکه اسرائیلی نیز مدعی شد که اطلاعات تحریم‌های اخیر آمریکا علیه ایران را این رژیم در اختیار وزارت خزانه‌داری آمریکا گذاشته است؛ تحریم‌هایی که البته در تناقض با موضع‌گیری‌های مقامات آمریکایی مبنی بر ضرورت از‌سرگیری مذاکرات وین و بازگشت متقابل به تعهدات است. ایران تأکید دارد که آمریکا باید ابتدا همه تحریم‌های اعمال شده در دوران دونالد ترامپ را لغو کند و پس از راستی‌آزمایی تعهدات متقابل از سر گرفته می‌شود.
حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه کشورمان در جدیدترین اظهارنظرش حول احیای برجام تأکید کرده است: اگر آمریکا برای احیای برجام اراده جدی داشته باشد، به این همه مذاکره نیازی نیست و کافی است جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا، با صدور یک فرمان اجرایی، اعلام کند آمریکا به نقطه‌ای که ترامپ از برجام خارج شد، برمی‌گردد.

مکث
 استمرار مذاکرات منطقه‌ای
بحث مذاکرات تحریم‌های منطقه‌ای میان ایران و عربستان نیز همزمان با برجام حتی در حاشیه نشست جی20 هم  مورد ‌توجه است. فیصل بن فرحان، وزیر خارجه عربستان‌سعودی در گفت‌وگویی در حاشیه نشست درباره مذاکره با ایران گفت: تاکنون 4دور مذاکره با ایران برگزار کردیم. گفت‌وگوها صمیمانه است. ما همچنان امیدواریم که این مذاکرات پیشرفت ملموسی ایجاد کنند اما تاکنون به پیشرفت کافی برای خوش‌بین بودن در این زمینه دست‌نیافته‌ایم.

هنوز تا بازگشایی سفارتخانه‌ها فاصله داریم
سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران درخصوص آخرین وضعیت مذاکرات بین ایران و عربستان‌سعودی گفت: 4دور از گفت‌وگوها انجام گرفته ولی تماس‌ها بین 2کشور هیچ وقت قطع نشده است. به گزارش مهر، وی ادامه داد: مذاکراتی که در بغداد صورت گرفته است یعنی اینکه بنشینیم و گفت‌وگو کنیم، ۴دور برگزار شده است اما اینکه آیا بین ما و دولت عربستان‌سعودی دائماً پیام‌ها و تماس‌ها به‌صورت مستمر برقرار است، بله، این اتفاق افتاده است. خطیب‌زاده با بیان اینکه ما توافقات اولیه را در این گفت‌وگوها داشته‌ایم، گفت: این توافقات رد‌و‌بدل شده است و منتظر نهایی‌شدن آنها هستیم. سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان درخصوص زمان بازگشایی سفارتخانه‌های 2کشور نیز گفت: هنوز تا بازگشایی سفارتخانه‌ها در تهران و ریاض یک مقدار فاصله داریم. وی ادامه داد: اما اینکه ما بتوانیم این فرایند را آغاز کنیم، باید بگویم آغاز آن به‌زودی می‌تواند انجام شود. مذاکرات تهران و ریاض از فروردین سال‌جاری در بغداد میان هیأت‌هایی امنیتی از 2کشور برگزار شده و مسائل منطقه‌ای ازجمله جنگ یمن در دستور کار رایزنی‌ها بوده است. هرچند جزئیاتی از کم‌وکیف این مذاکرات منتشر نشده اما تاکنون گزارش‌های مختلف به نقل از مقامات مطلع، 4نشست 2کشور را مثبت ارزیابی کردند. ملک سلمان، پادشاه عربستان نیز در آخرین موضع‌گیری خود ابراز امیدواری کرد که گفت‌وگو با ایران به نتایج ملموسی منجر شود؛ موضعی که وزارت خارجه کشورمان نیز بر آن تأکید کرده و گفته که از گفت‌وگوهای منطقه‌ای استقبال می‌کند و احیا و بهبود روابط با همسایگان را اولویت خود قرار داده است. در چنین شرایطی به‌نظر می‌رسد که گفت‌وگوهای تهران و ریاض در عراق ادامه پیدا کند. درحالی‌که برخی رسانه‌ها حتی از توافق اولیه 2کشور برای بازگشایی کنسولگری‌ها در جده و مشهد پس از 6سال قطع کامل روابط خبر دادند.