جای کارگردان هنری پاویون ایران در اکسپوی دوبی خالی است

  مهرداد زواره محمدی- معمار و عضو کمیته اکسپوی اتاق بازرگانی ایران
65دوره اکسپوی جهانی و تخصصی از 170سال پیش در جهان در حال برگزاری است و خاورمیانه برای نخستین‌بار میزبان کل جهان در این پلتفرم دیپلماسی فرهنگی و سومین رویداد پرمخاطب جهانی است. حضور ایران که در همسایگی دوبی است و با وجود دارابودن موقعیت ژئوپلیتیک، می‌تواند  فضای مناسبی برای دیپلماسی کشورمان از 9مهرماه تا 11فروردین1401 به‌همراه داشته باشد. مسئله و ماموریت اصلی اکسپو، گفت‌وگو و تعامل فرهنگی است و چون ایران در تحریم روابط بانکی، اقتصادی و سیاسی است، این اکسپو می‌تواند با اعتمادسازی مجدد، منجر به توسعه روابط فرهنگی، اقتصادی و سیاسی در منطقه و جهان برای کشورمان شود. همان‌طور که می‌دانید اکسپوی2020 دوبی به‌دلیل شیوع بیماری کرونا با یک‌سال تأخیر در سال2021 برپا شد.
حضور ایران در این دوره با مقایسه دوره‌های قبل اکسپو نشان می‌دهد که کشورمان پیشرفت آرامی داشته و در مقایسه با کشورهای صاحب تکنولوژی در جهان ضعیف است. ماموریت اکسپو‌ها، برخلاف تلقی رایج مدیران و دست‌اندرکاران، فضایی اقتصادی نیست؛ بلکه فضایی براساس گفتمان ملی کشورها در راستای توسعه فرهنگی آن کشور است. هر 5سال کشوری که میزبان می‌شود یک شعار محوری دارد و شعار امسال «اتصال ذهن‌ها و خلق آینده» است و براساس این شعار هر کشور راه‌حل سرزمینی خودش را ارائه می‌دهد که چگونه می‌تواند با ایده اتصال ذهن‌ها آینده بهتری را رقم بزند. اساسی‌ترین موضوع در نحوه حضور هر کشور در عرصه فرهنگی و بالاتر از مسئله معماری پاویون، راه‌حل سرزمینی خودشان در قالب شعار اکسپو است که باید توسط کارگردان هنری پاویون(کیوریتور) به مخاطبان جهانی ارائه شود. این کارگردان‌ می‌تواند یک شخص یا یک گروه از متخصصان‌ باشد که همه آنها با فهم کامل موضوع اکسپو و شرایط و مقتضیات جامعه، استراتژی حضور و مشارکت ایران در اکسپو را برنامه‌ریزی و همه جزئیات کالبدی، فضایی و رویدادهای پاویون در ۶‌ماه فعالیت را به‌صورت یکپارچه مدیریت می‌کنند. متأسفانه ایران در دوره‌های گذشته و اکنون این کارگردان‌ هنری پاویون را نداشته و ندارد و مشکل اصلی همین است. در این دوره اکسپو، 14نهاد مانند اتاق بازرگانی، وزارت گردشگری، وزارت میراث و... با وزارت صمت و شرکت سهامی نمایشگاه‌های بین‌المللی به‌عنوان متولی اکسپوها برای ارائه تصویری بهتر از ایران همکاری کرده‌اند اما چون این کارگردان هنری وجود ندارد، مدیریت یکپارچه بین این نهادها و رویدادها شکل نگرفته است و هر یک از آنها‌ ساز خودشان را می‌زنند. وقتی کارگردان هنری جایگاه و تعریف دقیقی در این عرصه‌ها نداشته باشد، تمام ضعف‌ها، مشکلات، رویدادهای بیجا و المان‌های نامربوط به نام او نوشته می‌شود.