دیپلماسی
همه نگاه‌ها به تهران
انریکه مورا، رئیس جلسات کمیسیون مشترک برجام این هفته به تهران سفر می‌کند
«جمع‌بندی‌های دولت در زمینه مذاکرات وین در آینده نزدیک نهایی می‌شود.»؛ این را وزیر خارجه به نایب‌رئیس مجلس ملی سوئیس که در راس هیأتی به ایران سفر کرده، گفته است؛ در روزی که شبکه قطری الجزیره هم خبر داده که انریکه مورا، معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا که ریاست جلسات کمیسیون مشترک برجام را برعهده داشت، این هفته به تهران سفر می‌کند. هر چند وزارت خارجه تا لحظه تنظیم این گزارش، سفر انریکه مورا به تهران را تأیید نکرده اما سخنگوی وزارت خارجه نیز پیش از این خبر داده بود که در روزهای پیش‌رو باید منتظر تعاملات دیپلماتیک بیشتری در زمینه برجام بود. به این ترتیب ممکن است در سفر مورا به تهران تصمیمات دولت سیزدهم درباره مذاکرات وین به او اعلام و زمینه‌سازی بازگشت دوباره طرف‌های برجام به وین برای مذاکره و احیای توافق هسته‌ای آغاز شود. دور ششم این مذاکرات خرداد به پایان رسید و از آن زمان تاکنون مقامات اروپایی و آمریکایی بر ضرورت ادامه آن تأکید کرده‌اند. وزیرخارجه کشورمان نیز تاکنون در رایزنی‌ها و اظهارنظرهای خود تأکید کرده که دولت سیزدهم از دیپلماسی و گفت‌وگو استقبال می‌کند اما در این زمینه عمل‌گرا و نتیجه‌گراست. از سوی دیگر همزمان با این تحولات، تلاش‌های مقامات رژیم صهیونیستی برای مانع‌تراشی در مسیر مذاکرات ایران نیز افزایش پیدا کرده و دفتر نفتالی بنت، نخست‌وزیر این رژیم اعلام کرد که او هفته دیگر با رئیس‌جمهور روسیه درباره برنامه هسته‌ای ایران رایزنی می‌کند. با این همه اما زمزمه‌هایی در مورد بازگشت به وین مطرح است و حتی گفته می‌شود که در آینده نزدیک نیز توافق‌هایی در مذاکرات ایران و عربستان به‌دست خواهد آمد.
تضمین‌خواهی برای لغو تحریم‌ها
همزمان با بالاگرفتن خبرهای مرتبط با مذاکرات وین سخنگوی وزارت خارجه در گفت‌وگویی رادیویی بار دیگر تأکید کرد که آمریکا برای بازگشت به برجام باید تمامی تحریم‌های اعمال‌شده را رفع کند و تضمین‌های لازم در این زمینه را به ایران بدهد. این در حالی است که مقامات آمریکایی اعلام کردند که فقط آمادگی رفع تحریم‌های مغایر با برجام را دارند. در جریان مذاکرات وین نیز آنها حاضر نشدند تا ضمانتی برای عدم‌خروج دوباره از برجام به ایران بدهند. محورهای اختلافی دیگری نیز میان تهران و واشنگتن در وین وجود دارد؛ هرچند که دو کشور به شکل مستقیم با یکدیگر گفت‌وگو نمی‌کنند و ایران تاکنون فقط با اعضای 4+1در وین مذاکره کرده است. سخنگوی وزارت خارجه در همین زمینه در مصاحبه خود گفت: این دولت آمریکا است که از برجام خارج شده و سیاست تحریمی علیه ایران اعمال کرده، دولت آقای بایدن چند‌ماه بعد از روی کار‌آمدن تصمیم گرفت که در مذاکرات وین شرکت کند و در این مذاکرات نیز با رویکرد یکجانبه‌گرایانه ترامپ وارد شده است. دولت آمریکا در مورد رفع تحریم‌ها نیز سیاست یکجانبه‌گرایانه را در پیش گرفته است و می‌خواهد فقط تحریم‌هایی که مدنظر خودش است را رفع کند و یکجانبه در این زمینه تصمیم بگیرد، درحالی‌که ایران تأکید دارد تمامی تحریم‌ها باید رفع شود و در این زمینه تضمین‌های لازم به ایران داده شود. خطیب‌زاده تأکید کرد: اگر توافقی حاصل شود و تضمین‌های لازم گرفته نشود ممکن است رویه اتفاق پیشین بار دیگر رخ دهد، بنابراین ما بر انجام مذاکرات مبتنی بر تصمیمات لازم برای تحقق منافع دولت ایران تأکید داریم. در چنین شرایطی همه نگاه‌ها به تهران دوخته شده تا شرایط و تاریخ دور هفتم مذاکرات وین اعلام شود.
مکث
ایران و عربستان در آستانه احیای روابط؟
در روزهایی که اعضای برجام دوباره به میز مذاکره در وین نزدیک می‌شوند، مذاکرات ایران و عربستان نیز در عراق جریان دارد. در حالی که وزارت خارجه به تازگی برگزاری دور چهارم گفت‌وگوها را تأیید کرده ، دیروز خبرگزاری فرانسه به نقل از یک دیپلمات خارجی که در جریان مذاکرات قرار دارد از نتیجه بخش بودن گفت‌وگوها خبرداده است. به گزارش ایسنا این دیپلمات گفته که «طرفین در شرف توافق بودند تا از تنش‌ها و جنگ‌های نیابتی [دیپلماتیک] در منطقه بکاهند». به‌گفته این دیپلمات خارجی، ایران و عربستان احتمالا در دور آتی مذاکرات که ممکن است تا چند روز دیگر آغاز شود به توافقی اولیه می‌رسند. این دیپلمات که نامش فاش نشده به خبرگزاری فرانسه گفت: آنها به‌طور کلی بر سر باز کردن مجدد کنسول‌گری‌ها به توافق رسیده‌اند و گمان کنم اعلامیه عادی‌سازی روابط طی هفته‌های آتی صادر شود. روابط دیپلماتیک تهران و ریاض از سال94 قطع شده و در سال‌های گذشته مقامات عربستان همواره ادعاهایی علیه ایران در مجامع مختلف بین‌المللی مطرح کرده‌اند. اما از فروردین 1400مذاکراتی میان دوطرف در بغداد پشت درهای بسته انجام شده که حاکی از تغییر رویکرد عربستان در قبال ایران است؛ تغییر رویکردی که می‌تواند بر معادلات منطقه تأثیر بسیار زیادی داشته باشد؛ چرا که دولت سیزدهم نیز اعلام کرده که ارتباط با همسایگان و کشورهای منطقه را در اولویت سیاست خارجی خود قرار داده است.
در همینه زمینه :
