رایزنی از مسکو تا بیروت

حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه کشورمان روزهای پرکاری را پشت سر می‌گذارد. ریل‌گذاری برای ایجاد مراودات با کشورهای دوست و همراه، رایزنی با کشورهای منطقه، تنش‌زدایی در سیاست خارجی، پیگیری مذاکرات تهران -ریاض و در رأس همه اینها چگونگی بازگشت به مذاکرات احیای برجام، مواردی است که بی‌وقفه و یکی بعد از دیگری روی میز دیپلمات‌های تازه‌نفس دولت سیزدهم قرار می‌گیرد. چنان که در 4روزگذشته - از سه‌شنبه 13مهر تا امروز 17مهرماه- وزیر امور خارجه در راس هیأتی در 2مقصد مسکو و بیروت بی‌وقفه در حال رایزنی و گفت‌وگو درخصوص مباحث در دستور کار وزارت خارجه بوده است؛ مباحثی که شاید در ظاهر ارتباط چندانی به هم نداشته باشند، اما پیگیری و پیشبرد آنها دومینووار به یکدیگر وابسته‌اند؛  وابستگی‌ای که در اعلام مواضع او در نشست خبری مشترک با همتایان روس و لبنانی‌اش باز تکرار شد. همزمان با امیرعبداللهیان و هیأت همراهش، علی باقری، معاون سیاسی او نیز در رأس هیأتی، یک تور منطقه‌ای را آغاز کرده است. او در روزهای اخیر در ترکیه و عمان مهمان وزرای خارجه این دو کشور شده است.

تأکید بر دوستی و همراهی در بیروت
امیرعبداللهیان در نخستین سفرش به بیروت با سیدحسن نصرالله، دبیرکل حزب‌الله، میشل عون، رئیس‌جمهوری، نبیه بری، رئیس مجلس، نجیب میقاتی، نخست‌وزیر و عبدالله بوحبیب، همتای لبنانی‌اش دیدار و رایزنی کرد. دیدار با نمایندگان گروه‌های مقاومت فلسطینی از دیگر برنامه‌های او در این سفر بود. همراهی و برادری ایران و لبنان محور مشترک مواضع امیرعبداللهیان و مقامات ارشد لبنانی بود و تقریبا در هر دیدار مورد تأکید و اشاره قرار گرفت؛ چنان‌که وزیر خارجه کشورمان در دیدار سیدحسن نصرالله بر ثبات مواضع ایران در قبال لبنان و حمایت و ایستادگی در کنار این کشور در همه زمینه‌ها تأکید کرد. دبیرکل حزب‌الله نیز از جمهوری اسلامی ایران به‌دلیل ایستادگی در کنار دولت و ملت و مقاومت لبنان از دهه‌های گذشته تاکنون تشکر کرد و گفت: ایران اثبات کرده که یک متحد صادق و دوست وفادار است که دوستان خود را هرقدر که شرایط دشوار باشد، تنها نمی‌گذارد. وزیر امور خارجه کشورمان همچنین در دیدار با نخست‌وزیر لبنان تأکید کرد که ایران اسلامی کنار ملت لبنان ایستاده است. میقاتی نیز ایران را قدرت بزرگ اقتصادی و فعال توصیف کرد.

از مذاکره برای احیای برجام تا توافق با عربستان
امیرعبداللهیان در نهایت در نشست خبری مشترک با همتای لبنانی‌اش درمورد مباحث مطرح در این دیدارها سخن گفت؛ نشستی که نگاه ایران به مذاکرات وین، روابط تهران – ریاض، روابط ایران و لبنان و بحث ارسال سوخت به این کشور و بحث امنیت در منطقه را شامل می‌شد. او در این نشست، گفت‌وگو و مذاکره را بهترین راه برای حل مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی دانست. وی افزود: جمهوری اسلامی ایران لبنان را شریک، دوست و متحد خود در منطقه می‌داند و برای ارائه کمک به لبنان برای عبور از بحران کنونی آماده است. شرکت‌های بزرگ ایران آمادگی دارند 2نیروگاه برق یک‌هزار مگاواتی در بیروت و جنوب لبنان را در کمتر از 18‌ماه احداث کنند. آمادگی ایران برای انجام این کار بستگی به تصمیم مسئولان لبنان دارد. وزیر خارجه کشورمان گفت: از ایستادگی لبنان در برابر رژیم جعلی صهیونیستی تجلیل و از بیروت با صدای بلند اعلام می‌کنیم ما یک کشور می‌شناسیم که فلسطین نام دارد و پایتخت آن هم قدس شریف است. او همچنین در جمع خبرنگاران لبنانی با تأکید بر اینکه ما به مذاکرات وین باز خواهیم گشت و داریم به جمع‌بندی نهایی در دولت جدید نزدیک می‌شویم، تأکید کرد: برای این دولت جدید که نتیجه‌گرا و عملگراست، بسیار مهم است که منافع و حقوق ملت ایران به‌طور کامل تامین شود. ما وقت خودمان را در مذاکرات تلف نخواهیم کرد. ما رفتار آمریکایی را ملاک قرار داده و آن را اندازه‌گیری می‌کنیم. وزیر امور خارجه گفت: درصورت وجود نیت واقعی در طرف‌های مقابل و بازگشت همه آنها به تعهدات خود در برجام، تهران هم به تعهدات خود بازمی‌گردد و پیام‌های شفاهی آمریکا و ادعاهای بدون عمل 3کشور اروپایی برای بازگشت جمهوری اسلامی ایران به مذاکرات ملاک نیست. به گزارش ایرنا، وزیر امورخارجه همچنین افزود: ما اجازه نمی‌دهیم صهیونیست‌ها در همسایگی ما عامل ناامنی منطقه شوند. در آینده نه چندان دور نتیجه اقدامات ما را درباره صلح و ثبات منطقه خواهید دید. صهیونیست‌ها کمتر از آن هستند که بخواهند تهدیدی برای ایران به شمار بیایند. امیرعبداللهیان درخصوص گفت‌وگو‌های ایران و سعودی نیز گفت که مسیر خوبی درحال طی شدن است. وی با بیان اینکه ایران قطع‌کننده رابطه دیپلماتیک با عربستان نبود، تصریح کرد: این تصمیمی بود که عربستان سعودی چند سال پیش اتخاذ کرد؛ مذاکرات موجود را سازنده می‌دانیم و امیدوار هستیم که دوطرف به نتایج مناسب نائل بیایند.

در مسکو چه گذشت
 سه‌شنبه‌ای که گذشت - سیزدهم مهرماه - وزیر امور خارجه به دعوت سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه فدراسیون روسیه در صدر هیأتی عازم مسکو شد. همزمان با ورود هیأت ایرانی به مسکو، وزارت امور خارجه روسیه در بیانیه‌ای نوشت: امیرعبداللهیان و لاوروف در این سفر درباره مقابله با تهدیدهای تروریستی و قاچاق مواد‌مخدر و مساعدت بین‌المللی برای دوره پسامناقشه و بازسازی افغانستان، مواضع اصولی مسکو و تهران در حل مسئله سوریه، از سرگیری فوری روند مذاکرات برای احیای توافقنامه هسته‌ای و همچنین موضوعات مهم منطقه‌ای گفت‌وگو و تبادل‌نظر خواهند کرد. او چهارشنبه در دیداری دوساعته با سرگئی لاوروف، همتای روس خود درباره موضوعات مهم و مختلفی رایزنی و سپس در کنفرانس مطبوعاتی مشترک دیدگاه‌ها و توافقات انجام شده را اعلام کردند و به سؤالات خبرنگاران نیز پاسخ دادند. وزیر امور خارجه کشورمان در این نشست تأکید کرد دوطرف باید برای دستیابی به جهشی جدی در روابط تلاش کنند و تنظیم سند راهبردی همکاری ایران و روسیه در آینده نزدیک یکی از دستاوردهای این سفر خواهد بود.
وزیر امور خارجه کشورمان همچنین در پایان این سفر دوروزه در حساب کاربری خود در توییتر گزارشی از برنامه کاری خود را در سفر به مسکو، پایتخت روسیه ارائه کرد و نوشت: گفت‌وگوهایی عالی با وزیر امور خارجه روسیه در موضوعات مختلف مورد علاقه مشترک ازجمله افغانستان، قفقاز، سوریه، یمن و برجام در مسکو برگزار کردیم. وی افزود: در این گفت‌وگوها بر انجام هماهنگی‌های نزدیک 2کشور در مسائل منطقه و موضوعات جهانی و همچنین گسترش همکاری‌های دوجانبه در حوزه‌های سیاسی، اقتصادی و روابط فرهنگی توافق کردیم.

مکث
فراز و فرودهای تهران -  باکو
 روابط ایران و آذربایجان همچنان محل توجه رسانه‌هاست. پس از برگزاری مانور بزرگ و کم‌سابقه فاتحان خیبر از سوی ایران در نوار مرزی برای به نمایش گذاشتن اقتدار نظامی ارتش کشورمان در پاسخ به برخی ادعاهای باکو، حالا آذربایجان و ترکیه تمرینات نظامی مشترکی با نام برادری برگزار کرده‌اند. تمریناتی در خط مرزی مشترک ایران که قرار است 4روز ادامه داشته باشد. در کنار توجه وی‍ژه برخی رسانه‌ها به این اقدام مشترک ترکیه و آذربایجان، طی روزهای اخیر دامنه حواشی ایجادشده در روابط میان ایران و آذربایجان به انتشار اخباری مبنی‌بر بسته شدن دفتر نمایندگی مقام معظم رهبری در باکو پایتخت آذربایجان هم کشیده شد که البته خیلی زود تکذیب شد.  براساس بیانیه سفارت ایران در باکو مشخص شد خبر اولیه کذب بوده و ماجرا مربوط به رعایت پروتکل‌های بهداشتی پاندمی کرونا درخصوص یک حسینیه بوده است. البته تنش‌سازی‌ باکو در رابطه با تهران محدود به این مورد نشده و دیروز در خبری دیگر نیز رحیم وهاب‌زاده، نایب‌رئیس اتاق بازرگانی مشترک جمهوری اسلامی ایران و آذربایجان از اختلال در صادرات ایران به روسیه و ارمنستان خبر داد. او افزود: متأسفانه آذربایجانی‌ها مسائل سیاسی را وارد مسائل اقتصادی می‌کنند. سردار رسول سنایی‌راد، معاون سیاسی دفتر عقیدتی- سیاسی فرمانده کل قوا با اشاره به رزمایش‌های اخیر در شمال غرب کشور گفته است: «آنچه ما در اینجا عمل کردیم پیامی داشت برای سطح عمیق و عوامل پشت ماجرا و در عین حال پیام قدرتی است که اعلام می‌کند اجازه لانه‌گزینی به تروریست‌ها چه از جنس تکفیری و چه از جنس صهیونیستی در اطراف مرزهای خودمان نخواهیم داد.»