فوتبال ایران/ بازی رودررو؟ تفاضل بهتر است

بهروز رسایلی- خبر‌نگار

چند روزی هست که مسئله استفاده از قانون بازی رودررو به جای تفاضل گل در لیگ برتر ایران مطرح شده است. این یعنی از این به بعد زمانی که امتیازات 2 تیم در جدول برابر بود، به جای اولویت‌یافتن تیمی که تفاضل گل بهتری دارد، تیمی بالاتر قرار بگیرد که در بازی رودررو نتایج بهتری کسب کرده است. شاید اوج پرداختن به این داستان در لیگ پانزدهم بود؛ زمانی که تیم زیبای برانکو ایوانکوویچ فقط به‌خاطر 2گل تفاضل کمتر قهرمانی را به استقلال خوزستان واگذار کرد. البته که استقلال خوزستان تیم محترمی بود اما عده زیادی که حق پرسپولیس جذاب آن سال را قهرمانی می‌دانستند، گفتند کاش ملاک لیگ ایران عوض شود و بازی رودررو جای تفاضل گل را بگیرد! این بحث در آن زمان عقیم ماند اما حالا با صحبت‌های کامرانی‌فر، سرپرست دبیرکلی فدراسیون فوتبال به‌نظر می‌رسد فدراسیون عزمش را جزم کرده از امسال ملاک برتری تیم‌ها را به نتایج آنها در بازی رودررو تغییر بدهد. پرسش کلیدی اما این است که آیا چنین کاری به جذابیت لیگ و برقراری عدالت کمک می‌کند؟

   بازی رودررو، مال گروه‌های 4 ‌تیمی است
نکته کلیدی اینجاست که ملاک بازی رودررو بیشتر در تورنمنت‌هایی درنظر گرفته می‌شود که تعداد مسابقات گروهی در آنها کمتر است؛ مثلا در لیگ قهرمانان اروپا یا آسیا که مسابقات مرحله گروهی با تعداد 4 تیم و در یک بازه زمانی کوتاه برگزار می‌شود، بازی رودررو ملاک برتری قرار می‌گیرد که طبیعتا عادلانه‌تر هم هست. با این حال در لیگ‌های سراسری با حضور 16تا 20تیم، چنین معیاری به ندرت مورد‌استفاده قرار می‌گیرد. حتی در لیگ‌های معتبر اروپایی هم شاید فقط لالیگا اسپانیا به بازی رودررو اولویت می‌دهد و اغلب لیگ‌ها از فرمول تفاضل گل استفاده می‌کنند. این داستان 2 دلیل دارد؛ اول اینکه برگزاری یک لیگ 8یا 9‌ماه طول می‌کشد. شاید یک تیم در هفته‌های اول روی فرم نبوده و بدجوری به رقیب اصلی‌اش باخته اما در ادامه اوج گرفته و همه را تار‌و‌مار کرده؛ در این صورت چرا باید قهرمانی را صرفا به‌خاطر فرم نامطلوب چند هفته ابتدایی از دست بدهد؟ دلیل دوم هم این است که درصورت ملاک قرار گرفتن بازی رودررو، عملا ارزش تفاضل گل کاهش می‌یابد و تیم‌های مدعی در مسابقاتی که 3 امتیاز را گرفته‌اند، نیازی به افزایش فاصله حس نمی‌کنند. این هم ممکن است باعث کاهش جذابیت لیگ شود.

   تبانی؟ در لیگ برتر بعید است
استدلال فدراسیون این است که معیار قرار دادن بازی رودررو به کاهش احتمال تبانی کمک می‌کند. با توجه به اتفاقات حیرت‌انگیز لیگ‌های پایین، این حرف درست است. با این حال به‌نظر می‌رسد تغییر قانون در همین لیگ‌ها ضرورت دارد که مسابقاتش به اندازه کافی زیر ذره‌بین رسانه‌ها نیست. در لیگ برتر که تک‌تک بازی‌ها به‌شدت دیده می‌شود، خیلی دور از ذهن است که یک تیم با رقیبش تبانی کند و روز آخر مثلا 8 گل عجیب و غریب بخورد. منطقی است که فرمول صعود و بقا در لیگ‌های پایین به بازی رودررو تغییر بیابد اما در لیگ برتر، شاید همان تفاضل گل بهتر باشد و باعث رسیدن حق به تیم‌های تهاجمی و جذاب‌تر شود.