جنگل‌خوردنی نیست

فاطمه عباسی

فرقی نمی‌کند جنگل‌های کدام بخش از ایران باشد؛ موجودیت همه در خطر است. پدیده «جنگل‌خواری» در سال‌های گذشته بخش زیادی از جنگل‌های شمال، غرب و جنوب کشور را از بین برده است. در شمال کشور به جای درختان جنگل‌های هیرکانی، ویلاهای سنگی و سیمانی و ملک‌های شخصی بنا شده و در غرب و جنوب، بخش زیادی از جنگل‌های زاگرس که 40درصد کل پهنه‌های جنگلی ایران را تشکیل می‌دهد، توسط قاچاقچیان چوب، چرای بی‌رویه دام‌ها و بروز آتش‌سوزی‌های پی در پی عمدی و غیرعمدی به‌ویژه در چند سال گذشته تخریب شده است. علاوه بر آن بخشی از نابودی جنگل‌های زاگرس نیز تقریبا مانند جنگل‌های شمال، ناشی از تغییر کاربری اراضی جنگلی به زمین‌های کشاورزی و بعضا مسکونی است. آنطور که آخرین آمارهای رسمی سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری نشان می‌دهد، در 50سال گذشته 300هزار هکتار از جنگل‌های زاگرس از بین‌رفته است و البته کارشناسان محیط‌زیست، آمارهای واقعی را بسیار فراتر از این رقم می‌دانند. بد نیست بدانید که سرعت نابودی جنگل‌های ایران به قدری است که فائو (سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد)، ایران را میان ٦کشور مخرب جنگل‌های جهان قرار داده است. طبق آمارهای موجود در هر ثانیه ٣٦٠مترمربع از مساحت جنگل‌های ایران نابود می‌شود. حالا اگر فرض را بر این بگیریم که سرعت نابودی و تخریب جنگل‌های ایران در‌ سال آینده افزایشی نیابد، برآوردهای صورت گرفته نشان می‌دهد که اگر با همین دست فرمان در نابودی جنگل‌ها پیش برویم، ٦٠‌سال دیگر تمام جنگل‌های کشور از بین رفته و به خاطره تبدیل می‌شوند. در 6دهه اخیر میزان جنگل‌ها 6‌میلیون هکتار کاهش یافته است، ٨٠تا٩٠‌درصد تخریب جنگل‌ها هم به‌وسیله انسان انجام شده و ١٥‌درصد طبیعی و بخشی هم به‌دلیل تغییر اقلیم است اما تغییر اقلیم نیز ناشی از جنگل‌زدایی است؛ یعنی جنگل‌خواری و از بین‌رفتن پوشش جنگلی، سیل، آلودگی هوا و خشکسالی را درپی خواهد داشت که در سال‌های آینده می‌تواند اثرات مخربی بر زندگی ما انسان‌ها به جا بگذارد. ضمن اینکه حیات حیواناتی که در این جنگل‌ها زندگی می‌کنند را نیز در معرض خطر قرار خواهد داد. خوشبختانه در 3-2سال اخیر فعالان محیط‌زیست توانسته‌اند توجه مسئولان را به این موضوع جلب کنند و مقابله با جنگل‌خواری در دستور کار مدیران منابع طبیعی قرار گرفته است. به‌طور مثال در بازه زمانی 5ماهه امسال، نزدیک به 29هزار هکتار از مراتع ملی و مردمی از دست متصرفان خلع ید شده و تاکنون 2هزارو275فقره پرونده کشفیات درباره قاچاق چوب تشکیل و به مراجع قضایی ارجاع شده است. با این حال میزان آسیب به جنگل‌ها بیش از اینهاست و نیازمند عزم بیشتر مسئولان کشوری در حوزه‌های محیط‌زیست و منابع طبیعی است.