فقط به من اشاره کن

فاطمه عباسی

در بین افراد دارای معلولیت که بزرگ‌ترین اقلیت اجتماعی جهان را تشکیل می‌دهند، ناشنوایان در اکثریت هستند. سازمان جهانی بهداشت می‌گوید 5درصد جمعیت جهان ناشنوا یا کم‌شنواست و در ایران جمعیت ناشنوایان بیش از یک میلیون نفر است. سی‌ام‌سپتامبر (8مهر)روز جهانی ناشنوایان است. در هفته منتهی به این روز، صدها نهاد عضو در فدراسیون جهانی ناشنوایان با برگزاری سخنرانی، گفت‌وگو، همایش و مراسم مختلف، حقوق این اقلیت زبانی را به دولت‌ها، تصمیم‌گیرندگان، رسانه‌ها و افکار عمومی گوشزد می‌کنند و اتحاد و همبستگی خود را به نمایش می‌گذارند. فدراسیون جهانی ناشنوایان هم رسالت خود را ارتقای حقوق ناشنوایان، حق استفاده از زبان اشاره، دسترسی به موقعیت‌های برابر و داشتن جایگاه اجتماعی در زندگی تعریف می‌کند. در ایران هم برنامه‌های مختلفی برای این قشر از جامعه توسط سازمان بهزیستی برگزار می‌شود اما اگر پای درددل ناشنوایان بنشینیم، می‌بینیم که آنها با کارت بهزیستی می‌توانند بلیت اتوبوس و مترو نیم‌بها یا رایگان دریافت کنند، اما بیمه و تامین اجتماعی آنها با افراد شنوا فرقی ندارد. کم‌توجهی به حقوق افراد دارای معلولیت در فرودگاه‌ها، ترمینال‌ها و خطوط حمل‌ونقل و نبود زیرنویس در بوردهای اعلان نیز مشکل‌آفرین است و یک گلایه دیگر جامعه ناشنوایان، رعایت نشدن سهمیه 3درصدی استخدام افراد دارای معلولیت در سازمان‌ها و ادارات دولتی است. چرا که حدود 80درصد ناشنوایان بیکار و 20درصد مابقی نیز شغل‌هایی غیرمرتبط با رشته تحصیلی خود دارند. در کشورهای دیگر هر ناشنوا می‌تواند برای ارتباط مستقیم با جامعه، یک رابط داشته باشد که زبان اشاره را بداند چرا که بسیاری از مردم به این زبان آشنایی ندارند، اما در ایران تنها 30رابط استاندارد تربیت‌شده برای ناشنوایان وجود دارد که از این بین تنها 3رابط به‌صورت حرفه‌ای آموزش‌های لازم را گذرانده‌اند. بسیاری از ناشنوایان از طریق لب‌خوانی با دیگران ارتباط برقرار می‌کنند که در 2سال اخیر وجود ماسک روی صورت، این راه ارتباطی را هم برای آنها از بین برده و با اینکه در برهه‌ای راهکار ماسک‌های شیشه‌ای مطرح شد، اما اقبال زیادی از این ماسک‌ها نشد و این مشکل به قوت خود باقی ماند. جامعه ناشنوایان به موازات محرومیت از این ابزار ارتباطی، تبعیض‌ در زمینه اشتغال، تحصیل و کمبود امکانات اجتماعی را نیز تحمل می‌کنند. همه این محرومیت‌ها تنها باعث به حاشیه رانده شدن ناشنوایان می‌شود و این در حالی است که ناشنوایی ناتوانی نیست.