مشاوره با زبان اشاره

فاطمه عسگری‌نیا  | روزنامه‌نگار 

قبلا از زبان اشاره و ضرورت‌های یادگیری آن برای افراد جامعه گفته بودیم و حالا یک خبر خوب برای ناشنوایان داریم و آن راه‌اندازی مرکز مشاوره روانشناسی ویژه ناشنوایان با حضور مشاورانی که قرار است با تسلط به زبان اشاره پای درددل بی‌واسطه با ناشنوایان بنشینند. حالا چرا می‌گوییم بی‌واسطه؛ قصه از این قرار بود که وقتی ناشنوایان درصورت نیاز نزد مشاور یا روانشناس می‌رفتند، باید یک نفر مسلط به زبان اشاره را همراه خود داشتند تا رابطی باشد میان 2نفر برای بیان مشکلات و دریافت پاسخ‌ها، اما حالا با راه‌اندازی مرکز مشاوره ویژه ناشنوایان که با حضور مشاوران آشنا به زبان اشاره دایر شده دیگر لازم نیست واسطه‌ای میان ناشنوا، مشاور یا روانشناس حضور داشته باشد؛ یعنی یک جلسه تراپی درمانی استاندارد و بی‌واسطه! البته این کار فعلا در تهران به‌صورت پایلوت در حال اجراست، اما به‌زودی در سراسر کشور اجرایی می‌شود.

این ایده از کجا آمد؟

ایده راه‌اندازی مرکز مشاوره ویژه ناشنوایان با مشاوران مسلط به زبان اشاره، ایده ابتکاری و جدیدی نیست. سال‌های زیادی است که این‌گونه مراکز در کشورهای دیگر وجود دارند، اما در ایران تا به حال عزمی برای راه‌اندازی این مراکز وجود نداشته است. تا اینکه به‌گفته سیدحسن موسوی‌چلک، معاون سلامت اجتماعی، سازمان بهزیستی که همواره داعیه‌دار حقوق معلولان و اجرای آنها در جامعه است، تصمیم گرفت در این بخش پیشقدم باشد. او به همشهری می‌گوید: «معتقدیم همه افراد با هر شرایط و ویژگی‌ای باید امکان دسترسی به خدمات اجتماعی، بهداشتی و درمانی را به‌صورت برابر داشته باشند و بتوانند بدون اتکا به کسی از این خدمات بهره‌مند شوند. راه‌اندازی مرکز مشاوره ویژه ناشنوایان ازجمله این خدمات است که با توجه به نیاز این قشر راه‌اندازی شده است. حالا ضرورت راه‌اندازی این مرکز چه بود؟ ایجاد فضایی امن برای اینکه ناشنوایان بتوانند بدون حضور واسطه برای بیان مشکلاتشان نزد مشاور بروند. تا‌کنون خلأ این فضا باعث می‌شد ناشنوایان برای مراجعه به مراکز مشاوره و طرح مسائل و مشکلات‌شان رغبتی نداشته باشند؛ چون پیدا کردن فرد امین و رازداری که مسائل شخصی در حضورش نزد مشاور بیان شود برای ناشنوایان کار سختی بود.» در ثانی خیلی اوقات ممکن بود منظور فرد ناشنوا و مشاور خیلی دقیق بین طرفین منتقل نشود و این خود مولد چالش‌های جدید بود.

اول تهران و بعد کل کشور
طرح مرکز مشاوره ویژه ناشنوایان که با حضور مشاوران و روانشـناسان مسلط به زبان اشاره در تهران کلید خورده به‌زودی در سراسر کشور تسری خواهد یافت؛ این خبر خوبی است که موسوی‌چلک می‌دهد و معتقد است: «اگر این طرح امروز به‌عنوان پایلوت در تهران اجرا می‌شود تلاشمان برای دریافت بازخوردهای اولیه و شناسایی نقاط قوت و ضعف طرح است تا بعد از رفع آنها بستر اجرای این طرح خدماتی را در سراسر کشور فراهم کنیم؛ ضمن اینکه در همه استان‌ها اعلام کرده‌ایم درصورت رغبت روانشناسان و مشاوران به فراگیری زبان اشاره برای ارائه خدمات به ناشنوایان ما در کنار انجمن ناشنوایان کشور آماده ارائه خدمات لازم به این داوطلبان هستیم.

مرکز مشاوره ویژه اتیسم 
بهزیستی که این روزها عزمش را جزم کرده تا با پیشقدمی در راستای ایجاد بسترهای خدمات‌رسانی به همه گروه‌های زیرمجموعه خود به‌عنوان الگویی برای سایر سازمان‌ها اقدام کند، بعد از راه‌اندازی مرکز مشاوره ویژه ناشنوایان سراغ راه‌اندازی مرکز مشاوره ویژه اتیسمی‌ها رفته است. به‌گفته معاون سلامت اجتماعی آن، این مرکز هم به‌زودی برای بهره‌مندی افراد دارای اتیسم راه‌اندازی می‌شود. چلک که سال‌های سال در مقام یک مددکار اجتماعی در کنار خانواده‌های بهزیستی حضور داشته و با دغدغه‌هایشان آشناست، معتقد است ما باید برای تمام گروه‌های اجتماعی این امکانات را فراهم کنیم تا متناسب با شرایط خود از این خدمات بهره‌مند شوند.