دیپلماسی
درخواست مذاکره به سبک غربی‌ها
رایزنی‌های برجامی وزرای خارجه 1+4 با ایران در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل آغاز شد
وزرای خارجه 1+4 سرانجام در نیویورک گردهم آمدند؛ البته نه به‌صورت چندجانبه بلکه در دیدارهای دوجانبه که محور همه آنها نیز توافق هسته‌ای و مذاکرات وین خواهد بود؛ هر چند پیش از این گمانه‌هایی درباره احتمال برگزاری نشست کمیسیون مشترک برجام در نیویورک مطرح شده بود، اما سخنگوی وزارت خارجه کشورمان که در نیویورک حضور دارد و جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هر دو تأکید کرده‌اند که نشست 1+4 در دستور کار نیست.
با این حال ژان لودریان، وزیر خارجه فرانسه در توییتی که خبر از دیدار خود با وزیر خارجه ایران داده، نوشته: «این هفته جلسه‌ای در مورد توافق هسته‌ای ایران برگزار می‌کنیم.» جمله‌ای که به‌گفته سخنگوی وزارت خارجه نشان از علاقه و تمایل غربی‌ها برای ازسرگیری مذاکرات با ایران است؛ چنان‌که به‌نظر می‌رسد در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل نیز پیام‌هایی میان طرف‌های مذاکره ردوبدل خواهد شد. دیروز وزیر خارجه انگلیس با همتای آمریکایی خود دیدار کرد و براساس اطلاعیه منتشرشده، ایران و مذاکرات وین از محورهای رایزنی‌های دوطرف بوده است. پیش از این نیز وزارت خارجه انگلیس در اطلاعیه‌ای از دیدار الیزابت تراس، وزیر خارجه این کشور با وزیر خارجه کشورمان خبر داد و نوشت: «تراس پیشنهاد آمریکا برای لغو تحریم‌ها در ازای بازگشت ایران به پایبندی کامل به تعهدات هسته‌ای‌اش را تکرار خواهد کرد.» اما نکته اینجاست که مقامات کشورمان از وزیر خارجه در نیویورک تا محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی در وین تأکید دارند که آمریکا باید همه تحریم‌های اعمال شده را برای احیای برجام و بازگشت به توافق لغو کند. حال باید دید که طرف‌ها در چه شرایطی به میز مذاکره بازمی‌گردند و اروپایی‌ها چه پیشنهادها و پیام‌هایی در دیدار با وزیر خارجه ایران خواهند داشت.
ترغیب ایران برای بازگشت به میز مذاکره
وزیر خارجه آلمان و مسئول سیاست خارجی اروپا گفتند که قرار است در دیدار با امیرعبداللهیان، ایران را برای بازگشت سریع به مذاکرات وین ترغیب کنند. در این بین هایکو ماس، وزیر خارجه آلمان حتی مدعی شد که «وقت برای توافق هسته‌ای با ایران تنگ است و دعوت از تهران برای بازگشت به مذاکرات وین نمی‌تواند همیشگی باشد.» به گزارش ایسنا، او در بیانیه خود افزود: «اکنون دولت جدید (ایران) باید سریع راه خود را برای بازگشت به میز مذاکره بیابد. در این خصوص نیز در روزهای آینده گفت‌وگوهایی خواهیم داشت.» جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هم در جمع خبرنگاران با غیرمحتمل دانستن برگزاری نشستی با حضور روسیه، چین، انگلیس، فرانسه و آلمان در حاشیه نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک گفت: «هم‌اکنون آنچه اهمیت دارد، برگزاری نشست در سطح وزیران خارجه ١+٤ نیست، بلکه اراده و تمایل تمام کشورهای طرف برجام برای از سرگیری مذاکرات وین است.» بورل ادامه داد: «ایران پس از برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری درخواست کرد که رایزنی‌ها به‌طور موقت متوقف شود تا بتواند به‌طور کامل مذاکرات را بررسی و همه‌‌چیز را به‌درستی درباره این مسئله مهم درک کند. اکنون تابستان رو به پایان است و ما انتظار داریم که رایزنی‌ها هرچه سریع‌تر در وین دوباره آغاز شود.» از میان مسئولان اروپایی انریکه مورا که ریاست نشست‌های کمیسیون مشترک برجام در وین را بر عهده داشت نیز با وزرای خارجه1+4 و ایران در نیویورک دیدار می‌کند. دور ششم مذاکرات وین تیر‌ماه به پایان رسید و از آن زمان تاکنون کشورها بر سر چگونگی ادامه آن به نتیجه‌ای نرسیده‌اند؛ هر چند که سیدابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری کشورمان در نخستین سخنرانی رسمی خود در مراسم تحلیف تأکید کرد که ایران از هر طرح دیپلماتیکی که منجر به لغو تحریم‌ها شود، استقبال می‌کند.
در وین چه گذشت؟
همزمان با رایزنی‌ها و برگزاری دیدارهای دوجانبه در نیویورک، رئیس سازمان انرژی اتمی نیز در وین حضور دارد و با مدیرکل آژانس نیز دیدار کرده است. رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در توییتی درباره دیدار خود با اسلامی نوشت: «از اینکه از محمد اسلامی، معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی ایران در نشست کنفرانس عمومی آژانس استقبال کردم، خرسند هستم تا به تقویت بیانیه مشترکی که اخیرا در تهران به‌دست آمد، بپردازیم.» گروسی افزود: «اکنون کارهایی داریم که باید با یکدیگر انجام دهیم.» اما محمد اسلامی درباره دیدار با مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز گفت: «ملاقات با مدیرکل آژانس در امتداد و پیرو بازدید ایشان و مذاکرات و گفت‌وگوهای تهران بود. ما تأکید کردیم که هیچ انحرافی در برنامه هسته‌ای نداریم و باید با رفتار حرفه‌ای و فنی و به دور از نفوذهای سیاسی، روابط ایران و آژانس مبتنی بر قوانین و مقررات تسهیل و تسریع شود.» اسلامی همچنین در حاشیه نشست سالانه آژانس با وزیر انرژی آلمان دیدار داشت و در مصاحبه‌ای با یک خبرگزاری ژاپنی گفت: «آمریکا باید تمام تحریم‌ها علیه ایران را لغو کند و خیلی فوری به توافق هسته‌ای بازگردد. سپس ایران به‌صورت گام به گام مطابق با آنچه آمریکا انجام می‌دهد، دست به اقدام خواهد زد.»
مطابق همیشه میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی نیز نخستین مقام خارجی بود که به این دیدار واکنش نشان داد و در توییتی نوشت: «ما صادقانه امیدواریم که ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به روابط ثمربخش خود همانند زمانی که این روابط به‌طور منفی تحت‌تأثیر سیاست فشار حداکثری آمریکا قرار نگرفته بود، بازگردند و آن را توسعه دهند.» به‌نظر می‌رسد در روزهای پیش‌رو اخبار مختلفی از نیویورک و آینده توافق هسته‌ای شنیده خواهد شد؛ در شرایطی که غربی‌ها تمایل زیادی برای از سرگیری مذاکرات وین نشان داده‌اند و روزهای شلوغی در انتظار دیپلمات‌های ایران در نیویورک است.
