پلکان غربی کاخ آپادانا

تصویر متعلق به سال‌های حدود 1900میلادی یعنی بیش از 125سال قبل است که از ضلع شمالی و بال غربی پلکان تشریفاتی کاخ آپادانا در تخت‌جمشید گرفته شده است.‌تصویر، نبرد شیر و گاو در نقش‌های هخامنشی تخت‌جمشید و مردی را نشان می‌دهد که بالای پلکان روی دیوار غربی پلکان تشریفاتی کاخ آپادانا تکیه زده است.‌این تصویر را آنتوان سوروگین، عکاس ارمنی‌تبار ساکن ایران که در سفارت روسیه در تهران متولد شد و طی50سال از دوره ناصرالدین شاه تا پهلوی اول از ایران و مردمانش عکاسی کرد، هنگام تهیه آلبوم تصویری برای ناصرالدین‌شاه و در سفر به تخت‌جمشید و فارس ثبت کرده است.‌این تصویر سیاه و سفید 19سانتی‌متر در 14.4سانتی‌متر است و اکنون در موزه ملی هنر آسیا در مؤسسه اسمیتسونیان در شهر واشنگتن نگهداری می‌شود.‌کاخ آپادانا یا کاخ داریوش و خشایارشا یکی از کاخ‌های اندرونی تخت‌جمشید است. این کاخ مشتمل است بر یک تالار چهارگوش مرکزی با ۳۶ستون و 3ایوان، در جهت‌های شمال، شرق و غرب (هر یک با ۱۲ستون) و 4برج در4گوشه بیرونی تالار و یک رشته اتاق نگهبانی که در جنوب آن قرار دارد. ساخت بنای کاخ آپادانا به‌دست داریوش بزرگ آغاز و در زمان خشایارشا تکمیل شد. سطح این کاخ حدود 3متر از کف حیاط آپادانا و کف دروازه همه کشورهای آن دوره بلندتر ساخته شده‌ است.‌کاخ آپادانای تخت‌جمشید در بیشتر قسمت‌ها متکی بر سنگ تنه کوه ‌است. برای رفتن به درون این کاخ 2پلکان دو طرفه، یکی در سمت شمال چسبیده به ایوان شمالی و یکی در سمت مشرق و متصل به ایوان شرقی درست کرده‌اند. دیوارهای این پلکان‌ها و پیش‌بست‌شان مزین به نقوش و کتیبه‌های باشکوهی است. از ۷۲ستونی که روزی سقف آپادانا و ایوان‌هایش را برپا می‌داشته‌اند، امروز تنها ۱۴ عدد برپاست که یکی از آنها (در شمال‌شرقی ایوان شرق) بازسازی شده‌است. اما بنا بر روایات گردشگران اروپایی و نگاره‌هایی که از تخت‌جمشید کشیده‌اند می‌توان استنباط کرد که در سال ۱۶۱۹ (میلادی) هنوز ۲۰ستون برپا بوده‌است و این تعداد در سال‌های ۱۶۲۷ (میلادی) به ۱۹، در ۱۶۷۷ (میلادی) به ۱۸، در ۱۶۹۴ (میلادی) به ۱۷، در ۱۷۸۷ (میلادی) به ۱۵ و در سال ۱۸۴۱ (میلادی) به ۱۳ عدد کاهش یافته که از آن تاریخ به بعد، دیگر ستونی فرونیفتاده‌است.