سنجش فاصله‌ها تا هاروارد

هدا عربشاهی ـ روزنامه‌نگار

رتبه‌بندی دانشگاه‌ها در سطح بین‌المللی یکی از ملاک‌های لازم برای سنجش کیفیت تحصیلی دانشجویانی است که از این مراکز آموزش عالی دانش‌آموخته می‌شوند. از این‌رو، از اوایل قرن 21سازمان‌هایی وظیفه رده‌بندی برترین دانشگاه‌های جهان را به‌عهده گرفته اند. بسیاری از دانشگاه‌های ایران از حدود یک‌‌دهه قبل جایگاه خاصی در شمار برترین دانشگاه‌های این فهرست‌ها یافته‌اند و همه‌ساله موفق شده‌اند رتبه‌خودشان را ارتقا دهند.

رتبه‌بندی آکادمیک دانشگاه‌های جهان، رتبه‌بندی برترین دانشگاه‌های جهان از نگاه تایمز و رتبه‌بندی دانشگاهی کیو.اس؛ سه رده‌بندی معروف و شناخته‌شده‌ای هستند که در قرن حاضر وظیفه شناسایی و معرفی برترین دانشگاه‌های جهان را به‌عهده دارند. امسال رتبه‌بندی آکادمیک فهرست خودش را باعنوان رتبه‌بندی سال2021 منتشر کرده است درحالی‌که رتبه‌بندی تایمز و رتبه‌بندی کیو‌.اس اسامی برترین دانشگاه‌های جهان را باعنوان رتبه‌بندی سال2022 اعلام کرده‌اند.

رتبه‌بندی آکادمیک دانشگاه‌های جهان 
این رتبه‌بندی که معمولا باعنوان رتبه‌بندی شانگهای شناخته می‌شود از قدیمی‌ترین رتبه‌‌بندی‌های جهانی مؤسسات و مراکز آموزش عالی جهان است که از سال 2003تاکنون این رده‌بندی را انجام می‌دهد. در هفته‌های اخیر نتایج سال 2021این رده‌بندی منتشر شده است که امسال با بررسی دوهزار مؤسسه آکادمیک، هزار دانشگاه برتر را انتخاب کرده است. دانشگاه هاروارد امسال برای نوزدهمین سال پیاپی در رتبه نخست این رده‌بندی جای گرفته است.
سهم ایران از رتبه‌بندی شانگهای، 11دانشگاه برتر است که در راس آنها دانشگاه تهران با کسب رتبه یک کشوری در سکوی 301تا 400 این فهرست ایستاده است.
دانشگاه صنعتی‌شریف با کسب رتبه 2تا 4کشوری، در سطح جهانی در کنار دانشگاه تربیت مدرس و دانشگاه علوم پزشکی تهران در سکوی 501تا 600قرار گرفته و پنجمین دانشگاه ایرانی حاضر در این فهرست جهانی، دانشگاه صنعتی امیرکبیر است که با کسب رتبه پنجم کشوری در جایگاه 601 تا 700 قرار دارد. دانشگاه‌ علوم‌‌پزشکی شهید بهشتی، دانشگاه شیراز، دانشگاه علم‌وصنعت ایران، دانشگاه تبریز، دانشگاه فردوسی مشهد و دانشگاه علوم پزشکی ایران از دیگر اسامی ایرانی رتبه‌بندی آکادمیک دانشگاه‌های جهان هستند.

رتبه‌بندی برترین دانشگاه‌های جهان از نگاه تایمز
رتبه‌بندی برترین دانشگاه‌های جهان برای سال2022 به‌تازگی ازسوی مجله تایمز منتشر شده است. این رتبه‌بندی، امسال هزار و662 دانشگاه را از 99 کشور و سرزمین انتخاب کرده است و در آن، نام 59 دانشگاه ایرانی به‌چشم می‌خورد. فهرست برترین دانشگاه‌های جهان از سال2010 تاکنون براساس 13شاخص عملکرد، دانشگاه‌ها را در چهار مقوله آموزش، پژوهش، انتقال دانش و چشم‌انداز بین‌المللی با دقت بالایی اندازه‌گیری می‌کند.
مجله تایمز برای رسیدن به فهرست رده‌بندی سال2022 بیش ‌از 108میلیون استناد را در بیش‌از 14.4میلیون نشریه علمی‌پژوهشی و پاسخ‌های نظرسنجی حدود 22هزار پژوهشگر را در سطح جهان مورد ارزیابی قرار داده و همچنین درمجموع، بیش‌از 430هزار امتیاز را از بیش ‌از 2هزار و100 مؤسسه‌ای که داده‌های برپایه شاخص‌ها را ارسال کرده‌اند جمع‌آوری کرده و برای ششمین سال پیاپی رتبه نخست بهترین دانشگاه جهان را به دانشگاه آکسفورد انگلستان اعطا کرده است.
از سال 2012تا 2014فقط یک دانشگاه ایرانی در این رده‌بندی حضور داشت. سال 2015نام دانشگاه صنعتی‌شریف و دانشگاه صنعتی امیرکبیر در این فهرست به چشم ‌خورد و یک‌سال بعد تعداد دانشگاه‌های ایرانی حاضر در این رتبه‌بندی به 8رسید و به‌ترتیب 40دانشگاه در سال2017 و 47دانشگاه در سال‌های2020 و 2021 از ایران وارد رتبه‌بندی تایمز شدند.
در رده‌بندی سال2022 بهترین‌ دانشگاه‌های جهان 12دانشگاه ایرانی دیگر به این فهرست افزوده شدند و شمار دانشگاه‌های ایران را از بین بیش‌‌از هزارو600دانشگاه به 59رساندند.
امسال دانشگاه‌های 24کشور اسلامی در این رده‌بندی شرکت دارند که از بین کشورهای اسلامی ایران با 59 دانشگاه و پس‌از آن، ترکیه با 54 دانشگاه بیشترین تعداد دانشگاه برتر حاضر در فهرست را به‌خود اختصاص داد‌ه‌اند.
از دانشگاه‌های ایران، دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل با 5هزار و745 دانشجو و نسبت دانشجویان دختر به دانشجویان پسر 36 بر 64و کسب رتبه 351تا 400توانست به‌عنوان برترین دانشگاه ایرانی حاضر در این رده‌بندی شناخته شود.
دانشگاه علوم‌‌پزشکی کردستان و دانشگاه علوم‌پزشکی مازندران هم با کسب رتبه 351تا 400به‌ترتیب با 2هزارو958دانشجو و 8هزارو734دانشجو و همچنین نسبت زن به مرد 51بر 49و 58به 42در کنار دانشگاه نوشیروانی بابل قرار گرفتند.
دانشگاه صنعتی‌شریف با 8هزار و 253دانشجو و نسبت زن به مرد 25بر 75 توانست رتبه 401 تا 500 را از آن خود کند. دانشگاه صنعتی امیرکبیر، دانشگاه علوم پزشکی ایران، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف‌آباد و دانشگاه محقق‌اردبیلی در رده 501تا 600ایستادند.
دانشگاه علوم‌پزشکی جندی‌شاپور اهواز، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، دانشگاه علم و صنعت ایران، دانشگاه کاشان، دانشگاه علوم‌پزشکی و خدمات بهداشتی کاشان، دانشگاه علوم پزشکی کرمان، دانشگاه کردستان، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، دانشگاه صنعتی سهند، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، دانشگاه صنعتی شیراز، دانشگاه تبریز، دانشگاه علوم پزشکی تبریز و دانشگاه علوم پزشکی تهران ازجمله مؤسسات آموزش عالی ایرانی هستند که در این فهرست رتبه  601 تا 800 را از آن خود کردند.

رتبه‌بندی دانشگاهی کیو.اس
رتبه‌بندی دانشگاهی سالانه کیو.‌اس ویژه سال2022 هم مدتی قبل منتشر شد. در این رده‌بندی، هزارو300 دانشگاه برپایه 6معیار اصلی شهرت آکادمیک، استنادها برپایه دانشکده‌ها، شهرت کارمندان، نسبت دانشجویان هر دانشکده، نسبت اعتبار بین‌المللی دانشکده و نسبت دانشجویان بین‌المللی، برترین دانشگاه‌های جهان را معرفی کرد. از بین دانشگاه‌هایی که در فهرست کیو.‌اس وارد شدند، نام 6دانشگاه از ایران به چشم می‌خورد.
دانشگاه صنعتی‌شریف با کسب 29.3 امتیاز رتبه 381 را به‌دست آورد. این دانشگاه در سال2012 برای اولین‌بار وارد این فهرست شد و در سکوی 601 ایستاد و در سال2016 به رتبه 471تا480رسید. سال2021 در رتبه 409 ایستاد و در رتبه‌بندی سال 2022 بهترین رتبه طی یک‌دهه اخیر را به‌دست آورد.
دانشگاه صنعتی امیرکبیر هم دومین دانشگاه ایرانی است که با کسب 25.3 امتیاز و قرارگرفتن در رتبه 465در فهرست رتبه‌بندی کیو.اس وارد شده‌ است. این دانشگاه نخستین‌بار در سال2017 به این فهرست راه یافت و در جایگاه 501 تا 550 ایستاد. سال2021 رتبه این دانشگاه 477 شد و امسال با 12پله صعود در سکوی چهارصدوشصت‌وپنجم قرار گرفت.
دانشگاه تهران با رتبه 521 تا 530، دانشگاه علم و صنعت ایران با رتبه 541 تا 550، دانشگاه شیراز با رتبه 751 تا 800 و دانشگاه شهیدبهشتی با رتبه 1001تا 1200 از دیگر دانشگاه‌های ایرانی حاضر در فهرست کیو‌.اس سال2022 هستند.