خوابگاه‌ها در سال همچنان کرونایی
در سال جدید تحصیلی، دانشجویان دانشگاه‌هایی که خوابگاه ندارند چقدر باید برای سکونت در محل تحصیل هزینه کنند؟
سبا ثروتی ـ روزنامه نگار
زندگی خوابگاهی دانشجویان مانند دیگر ابعاد زندگی با آغاز همه‌گیری کرونا زیر و رو شد. از سال گذشته و با آغاز سال تحصیلی، با وجود اینکه بیشتر کلاس‌های دانشگاهی به‌صورت مجازی و آنلاین برگزار شدند، اما همچنان بعضی از دانشجویان به واسطه وضعیت تحصیلی خود مجبور به حضور در شهر محل تحصیل‌شان بودند. این وضعیت در شرایطی اتفاق افتاد که بسیاری از خوابگاه‌های دانشجویی تعطیل شدند و بسیاری دیگر با رعایت شدید پروتکل‌ها و کاهش ظرفیت به‌کار خود ادامه دادند. وزارت علوم هم اعلام کرد مشخصا پذیرش خوابگاه‌ها متفاوت از گذشته خواهد بود و دانشگاه‌ها هم قرار را بر پذیرش حداکثر 40درصدی از ظرفیت اصلی خوابگاه‌های دانشجویی گذاشتند؛ آن هم به شرط رعایت پروتکل‌ها، جلوگیری از حضور همزمان دانشجوها در خوابگاه، ضدعفونی کردن مداوم فضاهای عمومی، پایش علائم سلامت دانشجویان و اختصاص فضای مجزا به افراد دارای علامت. این شرایط اما مختص خوابگاه‌های دولتی بود و خوابگاه‌های خصوصی با ایجاد کمی تغییر در شرایط پذیرش و رعایت پروتکل‌ها، همچنان به فعالیت خود ادامه دادند.
در سال جدید تحصیلی، با توجه به اینکه باوجود واکسن و آغاز واکسیناسیون، وضعیت شیوع کرونا در کشور وخیمتر از سال گذشته شده است، تعدادی از دانشگاه‌های از ارائه خوابگاه به دانشجویان خودداری کرده‌اند. در تهران دو دانشگاه خواجه نصیرالدین‌طوسی و دانشگاه خوارزمی اعلام کرده‌اند که به‌دلیل شیوع کرونا به دانشجویان خود خوابگاه نخواهند داد. دانشگاه‌های صنعتی شریف، الزهرا، علامه طباطبایی، صدا و سیما و شهید بهشتی خوابگاه‌های خود را به دانشجویان دوره‌های روزانه محدود ساخته‌اند. درواقع بیش از نیمی ازدانشگاه‌های سراسری خدمات خوابگاهی خود را در شهرهای مختلف ایران به دانشجویان روزانه و رتبه‌های برتر کنکور اختصاص داده‌اند و دانشجویان دیگر برای اقامت در شهرهای دانشگاهی خود باید به خوابگاه‌های خصوصی یا خانه‌های دانشجویی پناه ببرند.
کدام دانشگاه‌ها خوابگاه نمی‌دهند؟
براساس آنچه در دفترچه راهنمای کنکور سراسری 1400 آمده است، علاوه بر دانشگاه‌های خوارزمی و خواجه نصیرالدین، دانشگاه‌های توانبخشی و سلامت اجتماعی، سوره، هنر تهران، هنر اصفهان، کوثر، صنعتی اراک، هرمزگان (برای دانشجویان کارشناسی پسر)، باهنر کرمان، لرستان (برای دانشجویان پسر)، هنر شیراز، صنعتی قم و دانشگاه غیرانتفاعی ادیان و مذاهب خدمات خوابگاهی ندارند یا تعهدی برای تامین خوابگاه در قبال دانشجویان نمی‌دهند. در مقابل دانشگاه‌های قم، امام خمینی، گیلان، کردستان، اراک، بابلسر، صنعتی بابل، سمنان، صنعتی ارومیه، صنعتی سهند، شهید مدنی آذربایجان، بناب، بجنورد، شهید چمران اهواز، اصفهان، کاشان، الزهرا و شهرکرد به‌صورت محدود، براساس اولویت یا رتبه دانشجویان و عموما به دانشجویان روزانه خوابگاه اختصاص می‌دهند. در مقابل دانشگاه‌های صدا و سیما، صنعت نفت، بیرجند، صدا و سیما، صنعتی خاتم الانبیا، صنعتی شاهرود، ولیعصر رفسنجان (فقط برای دختران) و دریانوردی و علوم دریایی چابهار بدون هیچ محدودیتی برای تمامی دانشجویان خوابگاه ارائه خواهند داد.
شرایط محدودکننده برای دریافت خوابگاه براساس آنچه در دفترچه راهنما ذکر شده متنوع است و جنسیت هم شامل محدودیت‌ها می‌شود. دانشجویان دوره‌های شبانه، دانشجویان انتقالی، بورسیه یا مهمان و دانشجویان شاغل ممکن است در سال جدید برای یافتن خوابگاه با محدودیت‌هایی مواجه شوند. همچنین دانشجویانی که ورودی جدید نیستند، رتبه بالایی ندارند، متاهل هستند یا بومی استان دانشگاه هستند، ممکن است برای سکونت مجبور به اجاره خوابگاه خصوصی یا آپارتمان شوند. این شرایط و ضوابط متعلق به دانشگاه‌هایی است که دارای خوابگاه‌های دولتی هستند. تعدادی از دانشگاه‌ها ازجمله دانشگاه‌های گلستان، کردستان، تربت حیدریه و بیرجند خوابگاه‌های دولتی خود را با محدودیت و خوابگاه‌های خودگردان یا خوابگاه‌های خصوصی تحت نظارت دانشگاه را بدون محدودیت یا با محدودیت کمتر در اختیار دانشجویان قرار می‌دهند.
حدود اجاره در شهرهای بدون خوابگاه
به این ترتیب دانشجویان دانشگاه‌های نام برده شده در اصفهان، تهران، اراک، هرمزگان، کرمان، لرستان، شیراز و قم در سال جدید تحصیلی برای تحصیل در دانشگاه‌های خود مجبورند به اجاره خانه یا خوابگاه رو آورند. بررسی حدود اجاره یک واحد 40متری در شهرهای اصلی استان‌های بدون خوابگاه در سایت دیوار، حدود هزینه‌ای را که دانشجویان برای اجاره یک واحد 40متری باید پرداخت کنند به‌دست می‌دهد. برای مثال در شهر تهران اجاره واحدی 40متری در مناطق مرکز به جنوب شهر تهران (متناسب با نوع محله و منطقه) حداقل 40میلیون تومان ودیعه و حداقل ماهی 2میلیون تومان اجاره نیاز دارد. در شهر اصفهان حداقل ودیعه 20میلیون تومان و حداقل اجاره‌بها 500هزار تومان است که این رقم از منطقه‌ای به منطقه دیگر تغییر می‌کند. در مناطق مختلف شهر سمنان با 10میلیون ودیعه و حداقل اجاره‌بهای ماهانه یک‌میلیون تومان می‌توان خانه‌ای دانشجویی پیدا کرد. در اراک حداقل ودیعه برای واحدی 40متری 25میلیون تومان و حداقل اجاره‌بها 500هزار تومان است و در بندرعباس با حداقل ودیعه 10میلیون و حداقل اجاره‌بهای ماهانه یک‌میلیون و600هزار تومان می‌توان سوئیتی 40متری مخصوص دانشجویان پیدا کرد. در محله‌های حاشیه‌ای شیراز با حداقل ودیعه 10میلیون تومان و حداقل اجاره 500هزار تومان و در مناطق مرکزی‌تر این شهر یا حداقل ودیعه 20میلیون تومان و حداقل اجاره‌بهای یک‌میلیون و 700هزار تومان امکان اجاره مسکن وجود دارد. دانشجویانی که قصد تحصیل در قم را دارند هم می‌توانند با حداقل ودیعه 30میلیون و حداقل اجاره‌بهای ماهانه 300هزار تومان در شهر قم سوئیتی را برای خود دست و پا کنند.
در کرمان امکان اجاره واحد‌های بزرگ‌تر از 40متر با قیمتی مشابه وجود دارد. برای مثال می‌توان واحدی 60متری را با ودیعه 15تا 20میلیون تومان و اجاره ماهانه یک‌میلیون و 200 تا یک‌میلیون و 600هزار تومان در مناطق مختلف شهر کرمان اجاره کرد. در بعضی از مناطق خرم‌آباد لرستان هم امکان اجاره سوئیت‌های 40تا 50متری با حداقل ودیعه 20میلیون تومان و حداقل اجاره‌بهای 650هزار تومان وجود دارد. فراموش نکنیم که این نرخ‌ها برگرفته از حداقل قیمت‌ها در آگهی‌های اجاره مسکن سایت دیوار هستند و همواره احتمال یافتن مکانی با هزینه کمتر در محله‌های مختلف شهرهای مذکور وجود دارد. علاوه بر این، خوابگاه‌ها و پانسیون‌های دانشجویی خصوصی برای دانشجویان همواره گزینه‌هایی کم‌هزینه‌تر از اجاره آپارتمان یا خانه هستند. بیشتر خوابگاه‌های دانشجویی خصوصی در ازای هر تخت مبلغی بسیار کمتر از اجاره‌بهای یک واحد آپارتمان دریافت می‌کنند، از این‌رو برای دانشجویانی که با زندگی گروهی مشکلی ندارند همواره انتخاب مقرون به صرفه‌تری هستند.
