کنترلچی قیمتها یا آزادساز بازارها؟
نخستین حضور سیدرضا فاطمیامین در مقام وزیر صنعت، معدن و تجارت در یک برنامه زنده تلویزیونی فرصتی شد تا دیدگاههای او درباره کنترل قیمتها و آینده بازارها شفافتر شود. او با تأکید بر وعده کنترل و مدیریت قیمتها، از اضافه شدن سالانه 2پلتفرم جدید به صنعت خودرو، خصوصیسازی سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران و مذاکره با وزیر کار برای اصلاح سازوکارهای تامین اجتماعی خبر داده و گفته است: اگر بخواهیم قدرت اقتصادی، ارزش افزوده بالا و اشتغال قابلتوجهی داشته باشیم باید بر 3مقوله تجهیزات الکترونیکی، صنعتی و وسایل حملونقل متمرکز شویم. دستکم اینکه حتما وزیر جدید خود بازخورد گفتههایش را رصد کرده و همه منتظرند ببینند که فرد مورداعتماد رئیسجمهور برای هدایت و راهبری صنعت، معدن و تجارت ایران نقش کنترلچی قیمتها را قرار است بازی کند یا آزادسازی بازارها از انحصارها و رانتها. او که وعده داده با امضاهای طلایی برخورد میکند و به سراغ خلوتنشینان میرود و سلطانهای اقتصاد را به دام خواهد انداخت، ضرورت دارد بداند که تحقق این وعدهها با شفافیت در اقتصاد و آزادسازی بازارها و پایان دادن به رانتها و انحصارها ممکن است و مسئولیت او در مقام وزارت این نیست که به جنگ معلولها برود. شایسته باشد در آغاز صدارت کمتر سخن گفتن و سنجیده تصمیم گرفتن و وعده دادن وگرنه جای سؤال است که چگونه به این نتیجه رسیده که قیمت یک کالا از کارخانه تا مغازه حداکثر باید 13درصد افزایش قیمت داشته باشد و مهمتر اینکه چرا یک درصد کمتر و یا بیشتر نه؟!
فاطمیامین به درستی میگوید که حضور بازرسان و ناظران در سطح بنگاههای اقتصادی غیرحرفهای است و راست میگوید که قیمتها نباید دستوری باشد و صدالبته همگان قبول دارند که قیمتها را نباید رها کرد اما ابهام اینجاست که آیا میتوان بهجای کنترلچی قیمتها و بازرسی مغازهها و شرکتها، دل در گروی سامانههایی بست که هدف از آنها همان کنترل بهمعنای دخالت است تا شفافیت. در روزهایی که مردم نگران کوچکترشدن سفرههایشان هستند و نظارهگر بالارفتن قیمتها، وعده کنترل قیمتها البته شاید دلنشین باشد اما گذشت زمان ثابت خواهد کرد که آیا سامانه جامع تجارت به ابزاری معجزهآسا در دست وزیر جدید صمت تبدیل خواهد شد که جلوی پرش قیمتها را بگیرد یا نه؟ تجربه ثابت کرده که اقتصاد به میل سیاستمداران حرکت نمیکند تا زمانی که آنها یاد نگیرند که سیاستگذاریها را درست انجام دهند. واقعیت این است که آنچه فاطمیامین از آن سخن میگوید، برای بسیاری تکرار گذشته است و رنگ باخته. اگر وزیر صنعت میخواهد چرخ صنعت بچرخد، لازمه آن آزادسازی و رقابت است نه ایجاد ترمز در برابر حرکت. راه جلوگیری از پرش قیمتها از درون بازارها و مغازهها نمیگذرد و آدرس آن را از بانک مرکزی و خزانهداری کشور باید پرسید.