افول خانه‌سازی در تهران

رغبت سازندگان تهرانی برای ساخت‌وساز مسکونی از اوایل سال گذشته کمتر شده. براساس آمارهای رسمی سازندگان در 3 فصل پیاپی، واحدهای برنامه‌ریزی شده برای تولید در پروانه‌های ساختمانی را نسبت به سال قبل کاهش داده‌اند. به‌گزارش همشهری، آمارهای رسمی نشان می‌دهد در زمستان گذشته، تعداد واحدهای پیش‌بینی شده برای تولید در تهران 23.9درصد نسبت به سال قبل کاهش پیدا کرده است؛ با توجه به دوره یک تا دو ساله مورد نیاز برای تولید مسکن، بی‌رغبتی سازندگان تهرانی می‌تواند از اواسط امسال به کاهش محسوس عرضه مسکن نوساز در بازار پایتخت منجر شود.

بی‌رغبتی سازندگان تهرانی
پس از جهش 600درصدی میانگین قیمت مسکن در شهر تهران و به‌دنبال تداوم تورم سنگین در بازار زمین و مصالح ساختمانی، وضعیت بازار و تولید مسکن به‌گونه‌ای شده که سازندگان کمتری در تهران برای آغاز پروژه خانه‌سازی جدید رغبت نشان می‌دهند. براساس آخرین آمارهای رسمی از وضع صدور پروانه‌های ساختمانی در مناطق شهری، در زمستان گذشته تعداد واحدهای پیش‌بینی شده برای تولید در تهران 23.9درصد نسبت به سال قبل کاهش پیدا کرده درحالی‌که برای سومین فصل پیاپی، در سایه کاهش استقبال از تولید مسکن در شهر تهران، روند ساخت‌وساز مسکونی در شهرستان‌ها افزایشی و در زمستان99 نیز 14.2درصد نسبت به سال قبل از آن بیشتر شده است.
بررسی نتایج طرح گردآوری اطلاعات پروانه‌های ساختمانی صادر شده در شهرداری‌های سراسر کشور در فصل زمستان سال۱۳۹۹، حاکی است؛ در این فصل، 13هزارو346واحد مسکونی در پروانه‌های صادرشده برای احداث ساختمان در شهرداری تهران، پیش‌بینی شده که اگرچه نسبت به فصل پاییز 1.3درصد افزایش نشان می‌دهد اما در مقایسه با فصل مشابه سال گذشته 23.9درصد کاهش داشته است.‌ همچنین در این فصل مجموع مساحت زیربنا در پروانه‌های احداث ساختمان شهر تهران 2میلیون‌و352هزار مترمربع بوده که نسبت به فصل گذشته 5.1درصد و نسبت به فصل مشابه سال گذشته 24.3درصد کاهش داشته است.

اشتیاق سازندگان شهرستان
انبوه‌سازان، بالا رفتن هزینه ساخت پروژه مسکونی در پایتخت به‌دلیل گرانی زمین و کاهش قدرت خرید سرمایه در گردش را یکی از مهم‌ترین عوامل عقبگرد سازندگان تهرانی عنوان می‌کنند درحالی‌که با همان سرمایه امکان چندین برابر ساخت‌وساز در سایر نقاط شهری وجود دارد. در این شرایط، از اطلاعات منتشر شده مرکز آمار ایران اینگونه برمی‌آید که در زمستان۱۳۹۹، تعداد137هزارو190واحد مسکونی در پروانه‌های صادرشده برای احداث ساختمان در شهرداری‌های کشور پیش‌بینی شده که این تعداد نسبت به فصل پاییز 20.5درصد و نسبت به پاییز سال قبل از آن 14.2درصد افزایش نشان می‌دهد. طبق آمارها، در زمستان گذشته، مجموع سطح زیربنای واحدهای مسکونی پیش‌بینی شده در پروانه‌های ساختمانی شهرستان‌ها نیز نسبت به فصل قبل 21درصد و نسبت به فصل مشابه سال قبل 15.9درصد افزایش پیدا کرده است.

هزینه بالا و چشم‌انداز مبهم
در 3 سال اخیر و در شرایطی که در سایه افت ارزش ریال و جهش نرخ ارز، قیمت انواع کالاهای سرمایه‌ای ازجمله مسکن کاهش پیدا کرده، بازار معاملات این کالاها به‌دلیل متناسب نبودن میزان افزایش قیمت با رشد درآمد خانوارها با رکود و کسادی مواجه شده است. کم شدن بازار کالاهای سرمایه‌ای به‌خصوص بازار مسکن در حالی تولیدکنندگان ساختمان را با چالش فروش تولیدات مواجه می‌کند که همزمان تورم سنگینی بر بازار نهاده‌های ساختمانی به‌خصوص مصالح پرمصرف سایه انداخته و عملا هزینه تولید به‌صورت تصاعدی بالاتر رفته است. در کنار این عامل باید پرش‌های متوالی قیمت زمین ساختمان کلنگی یا مسکونی را نیز مدنظر قرار داد که متوسط سهم قیمت زمین از ارزش مسکن تولیدی را به بیش از 50درصد افزایش داده و حتی در مناطق گران‌قیمت تهران این نسبت به بیش از 80درصد نیز رسیده است. همه این اتفاقات در حالی دامنگیر تولید مسکن شده که قدرت خرید سرمایه در گردش ریالی سازندگان مسکن در 3 سال گذشته به یک‌چهارم و حتی کمتر رسیده و عملا بسیاری از سازندگان خرد به‌واسطه ناتوانی از تأمین هزینه‌های جاری، از ادامه فعالیت تولیدی بازمانده‌اند.