نوای موریکونه با حضور تورناتوره

آرش نهاوندی- خبرنگار

فیلم مستند «انیو» به کارگردانی چوزپه تورناتوره در بخش غیررقابتی هفتاد و هشتمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم ونیز به نمایش درخواهد آمد. چوزپه تورناتوره کارگردان فیلم انیو، ساخت فیلم به یاد ماندنی و نوستالژیک «سینما پارادیزو» را نیز با موسیقی انیو موریکونه در کارنامه خود دارد. وونگ کاروای، فیلمساز برجسته هنگ‌کنگی نیز یکی از تهیه‌کنندگان این مستند است.
تورناتوره که سابقه همکاری با موریکونه در ساخت 13فیلم خود را دارد، در انیو تصویری کامل از زندگی و فعالیت‌های انیو موریکونه، آهنگساز مشهور و مطرح و تأثیر‌گذار ایتالیایی و برنده 2 جایزه اسکار و از پرکارترین آهنگسازان سینمای جهان ارائه می‌دهد.
انیو موریکونه در طول سال‌های حضور خود در سینما برای 500فیلم موسیقی متن ساخته بود.
در این مستند داستان «مائسترو» (استاد، لقبی که در ایتالیا به آهنگسازان برجسته و رهبران ارکسترهای موسیقی اطلاق می‌شود)، از طریق گفت‌وگوی طولانی موریکونه با تورناتوره و گفته‌های هنرمندان و کارگردانانی نظیر برناردو برتولوچی، گولیانومونتالدو ، مارکو بلوکیو، داریو ارخنتو، برادران تاویانی، کارلو وردونه، بری لوینسون، رولند جوفه، الیور استون، کوئنتین تارانتینو، بروس اسپرینگستین، نیکولا پیووانی، هانس زیمر و پت مسنی، روایت شده است. علاوه بر این، برای ارائه روایتی مستند‌تر از زندگی موریکونه از موسیقی‌های ساخته وی برای فیلم‌های برتر و فیلم‌های آرشیوی نیز در ساخت فیلم انیو استفاده شده است.
در این مستند همچنین تلاش شده تا از زوایای دیگری به جنبه‌های ناشناخته‌تر زندگی موریکونه پرداخته شود. از حمله علاقه ویژه وی به بازی شطرنج و برخی ریشه‌های درک و احساس درونی وی از موسیقی، ازجمله چگونگی اینکه زوزه گرگ الهام‌بخش موریکونه در ساخت آهنگ فیلم «خوب، بد، زشت» شد.
تورناتوره درباره مستند انیو و ارتباط و همکاری دوستانه‌ با وی در پروژه‌های مختلف سینمایی می‌گوید: به‌مدت 30سال از نزدیک با انیو موریکونه کار کردم. تقریبا همه فیلم‌های خود را با همکاری وی ساختم، البته بماند که در ساخت تعدادی مستند و آگهی‌های تلویزیونی و تعدادی پروژه دیگر هم قصد همکاری با یکدیگر را داشتیم که در این زمینه موفق نشدیم. در طول این 30 سال دوستی ما محکم‌تر شد و نظراتمان به یکدیگر نزدیک شده بود. فیلم پس از فیلم هرچه جلوتر می‌رفتیم شناخت من از شخصیت وی به‌عنوان یک مرد و یک هنرمند بیشتر و عمیق‌تر می‌شد. در گذشته همیشه به این مسئله فکر می‌کردم که چه نوع مستندی از زندگی وی خواهم ساخت و امروز رویایم درباره ساخت مستندی درباره زندگی انیو موریکونه به واقعیت پیوسته است.
او می‌افزاید: با ساخت این مستند می‌خواستم زندگی موریکونه را برای تمامی مخاطبان علاقه‌مند به موسیقی وی در سراسر دنیا به تصویر بکشم. هدف من این نبود که صرفا از زبان خود موریکونه داستان زندگی و ارتباط جادویی‌اش با موسیقی را شرح دهم، بلکه درصدد بودم با جست‌و‌جو در آرشیوها به مخزن غنی‌ای از گفت‌وگوهایی درباره همکاری‌های قبلی موریکونه با مهم‌ترین فیلمسازان دوران زندگی‌اش، دست پیدا کنم و از آنها برای غنا‌بخشیدن به این مستند استفاده کنم.
تورناتوره در ادامه توضیح می‌دهد: من انیو را به مانند یک رمان «صوتی - تصویری» ساختاربندی کردم؛ رمانی که بر فیلم‌های کوتاهی از آثار سینمایی بزرگی که موریکونه موسیقی متنشان را ساخت و تصاویر و کنسرت‌های مهم دوران زندگی وی، تکیه دارد. در واقع این مستند را ساختم که به تماشاگران دوران زندگی و فعالیت هنری منحصر به فرد یکی از دوست‌داشتنی‌ترین موسیقی‌دان‌های قرن بیستم را معرفی کنم.

در اهمیت 7دهه فعالیت هنرمندانه موریکونه
موریکونه، آهنگساز نامدار ایتالیایی، در طول نزدیک به 7دهه فعالیت حرفه‌ای برای نزدیک به 500اثر سینمایی، موسیقی ساخت. آهنگ‌های بسیاری از او زبانزد خاص و عام هستند. او از معدود آهنگسازان قرن بیستم است که شهرتی فراتر از مرزهای سینما و آهنگسازی حرفه‌ای دارد و بسیاری از مردم جهان موسیقی‌های او را شنیده‌اند و به‌خاطر دارند که یکی از مشهورترین‌شان موسیقی فیلم خوب، بد، زشت است که به‌صورت تم جاودانه‌ای درآمده که چند نسل آن را تکرار کرده‌اند. انیو موریکونه، فعالیت حرفه‌ای خود را با ساخت موسیقی برای فیلم‌های وسترن ایتالیایی که به وسترن اسپاگتی مشهورند آغاز کرد، اما خیلی زود پله‌های شهرت و ترقی را طی کرد و به هالیوود رفت و آوازه‌ای جهانی یافت. بخش مهمی از تاریخ موسیقی فیلم در سینمای ایتالیا و سینمای جهان با نام او پیوند خورده است. خوب، بد، زشت، «روزی، روزگاری در آمریکا»، «ماموریت»، «نبرد الجزیره»، «به خاطر یک مشت دلار» و «سینما پارادیزو» ازجمله مطرح‌ترین فیلم‌هایی‌اند که موریکونه برایشان آهنگ ساخته است. انیو موریکونه به‌خاطر یک عمر فعالیت هنری و مشارکت درخشان و چندوجهی در عرصه موسیقی فیلم، جایزه اسکار افتخاری دریافت کرد و در سال 2016نیز به‌خاطر موسیقی فیلم «هشت نفرت‌انگیز» جایزه اسکار در رشته بهترین موسیقی فیلم را دریافت کرد. او همچنین 6دوره نامزد دریافت جایزه اسکار بوده است. او تاکنون 3جایزه گرمی، 3گلدن گلوب و 6جایزه بفتا را از آن خود کرده است. 2جایزه فیلم اروپا، یک جایزه افتخاری شیر طلایی ونیز هم ازجمله جوایزی است که در طول فعالیت هنری موریکونه به وی در مراسم مختلف سینمایی اهدا شده است.