موج پنجم کرونا و فرارسیدن محرم، باعث ایجاد خلاقیتهایی در اجرای مراسم شده
محرمی به وسعت شهرها
یک روز در هفته، در یکی از روزهای مردادی، قرار بود که خبرنگاران و اصحاب رسانه در محفلی، با رئیس سازمان تبلیغات اسلامی گردهمآیند. اما برای چه؟ آیا این یک نشست عادی بود؟ به واقع قرار بود که خبرنگاران و اصحاب رسانه، از دغدغههایشان در مورد برنامههای محرمی بگویند. همچنین قرار بود اطلاعاتی هم درباره خلاقیتهایی که در این مورد انجام شده، کسب کنند. چنین بود که جلسهای برای هماندیشی این دو، در مرکز فرهنگی سرچشمه تهران شکل گرفت که البته بهانهاش را روز خبرنگار قرار دادند اما اصل قصه چیز دیگری بود.
در نقش یک تسهیلگر
البته در این جلسه، بحثهایی هم رد و بدل میشود؛ بحثهایی درباره اینکه چرا از اصحاب رسانه و دیگر اثرگذاران در این زمینه، درخواست پیشنهاد و ایده نشده است. هچنین نقبی هم به برنامههای سال گذشته محرم در کشورمان زده میشود؛ به کارهایی شبیه کار محمود کریمی که با هیئت سیار خودش، به میان مردم و همهجای تهران رفت و حسابی خبرسازی کرد اما ماجرا چنین است که حتی خود سازمان تبلیغات هم، قصد دارد چنین ایدههایی را اجرایی کند؛ هرچند که خود را در نقش یک تسهیلگر میبیند نه در نقش کسی که قصد دارد برگزارکننده و دستوردهنده باشد.
همخوانی با مداحان بزرگ
اما شاید موضوع این پویش هم برای خیلیها جالب باشد و البته نحوه اجرای آن. قرار بر این بوده که علاقهمندان به شرکت در این پویش، کلیپ و صوتی یک دقیقهای از آثار هر کدام از ذاکران و مداحان کشوری را انتخاب کرده و آن را بازخوانی کنند. سپس آثار بازخوانیشده را به دبیرخانه پویش ارسال کنند. در نهایت، کسانی که بهترین همخوانیها را داشته باشند، موردتقدیر قرار خواهند گرفت اما همهچیز به اینجا ختم پیدا نخواهد کرد. این افراد، از طریق سازمان تبلیغات و هماهنگیهای صورت گرفته با مداحان اصلی، در هیئتها همخوانیهایی هم خواهند داشت که همین اتفاق، باعث اشتیاق بیشتری برای شرکت در این پویش شده است.
هدف تعظیم شعائر است
حجتالاسلام محمد قمی، رئیس سازمان تبلیغات هم البته از دل بهانه تشکیل این هماندیشی، نقبی هم به خبرنگاران میزند و میگوید: «شما خبرنگاران نقش مهمی در نشر حقایق دارید. البته برای تقدیر از شما عزیزان همیشه دلایل زیادی وجود دارد؛ از جمله نسبت کار شما با حق و حقیقت است. خبرنگار باید راوی حقیقت باشد. کسانی که به ارتقای آگاهی مردم کمک میکنند در فرهنگ دینی مقام بالایی دارند». بحث به سمت محاصره تبلیغاتی و رسانهای و جایگاه رسانهها در این نبرد سهمگین کشیده میشود. او البته بحث را به محرم هم میکشد و هدف اصلی را تعظیم شعائر حسینی میداند که یکی از آنها مشکیپوش کردن شهر است .
مورد پادگان 06
از دیگر مراسم خلاقانهای که امسال اجرا میشود، چهارپایهخوانی دو تن از مداحان شناخته شده کشور است. این اتفاق، که از سنتهای رایج فرهنگ محرمی در ایران است، در پادگان 06ارتش برگزار میشود و حجتالاسلام کاشانی هم سخنرانیاش را عهدهدار است. این برنامه که ترکیبی از برنامههای هیئتهای رایهالعباس(ع) و عبداللهبنالحسن(ع) است، با حضور محمود کریمی و حنیف طاهری اجرا میشود. البته این دومین سالی است که چنین برنامهای در این مکان برگزار میشود؛ سال گذشته نیز همین پادگان شاهد برگزاری مراسم چهارپایهخوانی بود که با توجه به شیوع کرونا، مورداستقبال زیادی هم قرار گرفت.
نظرخواهی از نخبگان
از جمله کارهایی که سازمان تبلیغات اسلامی بهعنوان متولی رتق و فتق امور هیئات مذهبی انجام داده، برگزاری جلساتی با حضور 1850شخصیت و نخبه ایرانی بوده است که این جلسات در مدت 4ماه برگزار شدهاند تا چشمانداز روشنی نسبت به کارهایی که باید صورت بگیرد، به دستآید. از دیگر ایدههای اجراییشده در این مراسم، پویش «نسل حسینی» بود که این روزها خبرهای زیادی از آن میشنویم. این ایده و پویش، از جایی شکل گرفته که خلائی به نام کمبود گفتمان دینی برای نسلهایی که در حال رشد هستند، ایجاد میشود. در نتیجه چنین پویشی شکل گرفت تا قدمی کوچک در راه پر کردن چنین خلائی بردارد.
میزبان 80هزار عزادار
این پادگان بزرگ، میتواند فضایی به اندازه 50هزار مترمربع را در اختیار حاضران قرار بدهد. بدینترتیب و با طراحی خاصی که صورت گرفته است و با رعایت پروتکلهای بهداشتی، فضای داخلی پادگان میتواند میزبان 50هزار نفر باشد. البته فضای بیرونی هم با برنامهریزیهای صورت گرفته، میتواند 30هزار عزدار را میزبانی کند. در فضای داخلی نیز نیمی از این ظرفیت در اختیار عزاداران مرد و نیمی در اختیار عزداران خانم خواهد بود. پیش از شروع برنامه، نیمساعت تلاوت قرآن و نیمساعت سخنرانی و نیز یکساعت مداحی خواهد بود که سعی شده است فضای جلسه از حالت منبر خارج شده و در قالب چهارپایهخوانی دنبال شود.
پروفایلهای حسینی
از اتفاقات جالبی که در جریان این پویش افتاده است، طراحی شعار «ما نسل به نسل در پناهت هستیم» و نیز طراحی تصویر پروفایلهای شبکههای مجازی کاربران با این عنوان و رویکرد است. به این منظور هم اعلام شده که کاربران میتوانند به آدرس panel.aghigh.ir مراجعه کنند تا چنین تصویرها و پنلهایی در اختیارشان قرار داده شود. استقبال کاربران ایرانی از این طرح بهگونهای بوده که تنها در عرض 4روز، نزدیک به 30هزار کاربر اقدام به ساخت تصاویر پروفایل خود با قالبهای محرمی کردهاند؛ روندی که البته ادامه دارد و کماکان با استقبال زیادی روبهرو است.
یک مجموعه فرهنگی کامل گستردگی
این ایده هم به قدری بوده که یکی، دو ماهی وقت برای آمادهسازی آن صرف شده است. در فضای بیرونی پادگان نیز 5موکب حسینی برای پذیرایی و سلامت عزاداران درنظر گرفته شده است. همچنین غرفههای فرهنگی برای معرفی کتابهای مناسب با این حال و هوا درنظر گرفته شده است. متولیان امر، همچنین میزهای پاسخ به پرسشهای مذهبی و عقیدتی حاضران را هم طراحی کردهاند و برای کمکهای مردمی به نیازمندان امکاناتی درنظر گرفته شده است. همچنین اپلیکیشنی هم طراحی شده که عزاداران را به سمت هیئت راهنمایی میکند و به او بهترین مسیر را، با توجه به ظرفیت پارکینگها و فضاهای هیئت، معرفی میکند.
بازخوانیهای عاشقانه
همزمان با میلاد امام حسین (ع)، با شعار «ما ملت امام حسینیم»، پویش بازخوانی مداحیها شکل گرفت؛ همان موقع بود که سیدمحمد میرهاشمی، درباره فراخوان چنین پویشی گفت: «این پویش ویژه کودکان، نوجوانان و جوانان انجام گرفته و نسل خاصی مدنظر ما نیست، از اینرو همه کودکان، نوجوانان و جوانان در هر سنی میتوانند در این پویش ملی شرکت کنند. این پویش تا شروع محرم هم آماده دریافت همه آثار ارسالی خواهد بود. برای انتخاب کلیپهای مداحی محدودیتی قائل نشدهایم، لذا مخاطبان میتوانند هر اثری از ذاکران کشوری را مدنظر کار خود قرار دهند».
گردهمایی بزرگ و مجازی مبلغان
از دیگر اتفاقات مثبت و خلاقانهای که در این زمینه افتاد، باید به گردهمایی مبلغان و گروههای تبلیغی ماه محرم امسال اشاره کرد. البته خبری از گردهمایی حضوری نبود و بهصورت مجازی اتفاق افتاد. این گردهمایی نیز با محوریت «مسئولیت اجتماعی» برگزار شده. این گردهمایی با همکاری حوزههای علمیه و نیز سازمان تبلیغات شکل گرفته است. این گردهمایی با پیام آیتالله جوادیآملی آغاز شد؛ پیامی که در آن آمده بود کسانی میتوانند حسینی باشند که حسینی بیندیشند و حسینی عمل کنند و حسینی فکر کنند. در این گردهمایی از باید و نبایدهای تبلیغی در ماه محرم نیز صحبت و راهکارهای لازم ارائه شد.