دولت
نخستین انتصاب‌‌ها در پاستور
مخبر و اسماعیلی به عنوان معاون اول و رئیس دفتر رئیس جمهور اولین کرسی‌های دولت سیزدهم را به نام خود زدند
50روز پس از انتخابات ریاست‌جمهوری، نخستین احکام سید ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور برای معاون اول و ریاست دفترش صادر شد. انتخاب محمد مخبر، رئیس سابق ستاد اجرایی فرمان امام به‌عنوان معاون اول رئیس‌جمهور تأیید گمانه‌‌زنی‌های چند‌هفته‌ای درخصوص حلقه نخست یاران رئیسی در پاستور بود. 2چهره نخست همراهان رئیس‌جمهور یکی با سوابق اجرایی و دیگری از قوه قضاییه به نهاد رئیس‌جمهوری آمدند.
در دولت دوازدهم اسحاق جهانگیری با سوابق استانداری و وزارت و محمود واعظی با سابقه وزارت ارتباطات به نهاد ریاست‌جمهوری آمده بودند.
معاون اول رئیسی کیست؟
محمد مخبر، رئیس ستاد اجرایی فرمان امام از سال۱۳۸۶ در این ستاد فعالیت داشت. برخی گمانه‌زنی‌ها از چینش مهره‌های اقتصادی کابینه رئیسی زیرنظر مخبر حکایت می‌کنند. او پیش از این معاونت بازرگانی و حمل‌ونقل بنیاد مستضعفان و ریاست هیأت مدیره بانک سینا و معاونت استانداری خوزستان را بر عهده داشته‌است.
او همچنین پیش از فعالیت در بنیاد، در سمت معاون اجرایی و مدیرعامل شرکت مخابرات خوزستان و مدیرعامل شرکت مخابرات دزفول مشغول بوده است.
اردیبهشت‌ماه امسال اعلام شد بنیاد برکت در سال جدید به‌عنوان سال «تولید؛ پشتیبانی و مانع‌زدایی‌ها» ایجاد ۲۷۰ هزار شغل جدید را با سرمایه‌گذاری ۱۳۰هزار میلیارد ریالی و مشارکت ۱۰بانک و مؤسسه مالی هدف‌گذاری کرده است. ایجاد ۲۲۰هزار شغل در سال۹۹ توسط بنیاد برکت به ریاست محمد مخبر یکی از دستاوردهای دوره مدیریتی او ذکر شده است. براساس گزارش خبرگزاری دانشجو، بنیاد برکت که در زمینه‌‌های اشتغال‌زایی و عمرانی فعالیت می‌کند، یکی دیگر از دستاوردهای مخبر است که در آذر۱۳۸۶ به دستور وی کار خود را آغاز کرد.
این بنیاد در زمینه اشتغال‌زایی و اجرای پروژه‌های عمرانی فعالیت می‌کند و هم‌اکنون مالک بیش از ۴۰شرکت است. بنیاد برکت در سال1399 بیش از ۲۲۰هزار شغل ایجاد کرد و طبق اعلام مخبر، طی سال۱۴۰۰ نیز برنامه ایجاد ۲۷۰هزار شغل را دنبال می‌کند. گروه توسعه اقتصادی تدبیر یکی دیگر از زیرمجموعه‌های ستاد اجرایی فرمان امام است که در حوزه‌های امنیت غذایی، امنیت دارویی و امنیت انرژی فعالیت می‌کند.
شناخته‌شده‌ترین بخش فعالیت‌های ستاد را شاید بتوان در دوران همه‌گیری ویروس کرونا و ورود این مجموعه برای مبارزه با این بیماری دانست. تولید نخستین واکسن ایرانی کرونا (کوو ایران برکت) و کسب مجوز تزریق عمومی به‌عنوان نخستین واکسن تأییدشده از سوی وزارت بهداشت، احداث کارخانه تولید واکسن، احداث کارخانه تولید ماسک، راه‌اندازی کارخانه تولید برخی داروهای کرونا و خطوط تولید کیت تشخیص کرونا در زمره این فعالیت‌ها قرار داشتند.
معاون اول رئیس‌جمهور چه اختیاراتی دارد؟
براساس اصل یکصد‌و‌بیست‌و‌چهارم قانون اساسی، معاون اول رئیس‌جمهور می‌تواند با موافقت رئیس‌جمهور، اداره هیأت وزیران و مسئولیت هماهنگی سایر معاونت‌ها را به‌عهده بگیرد.
همچنین طبق اصل یکصد‌و‌سی‌و‌یکم قانون اساسی درصورت فوت، عزل، استعفا، غیبت یا بیماری بیش از 2ماه رئیس‌جمهور یا در موردی که مدت ریاست‌جمهوری پایان یافته و رئیس‌جمهور جدید بر اثر موانعی هنوز انتخاب نشده یا امور دیگری از این قبیل، معاون اول رئیس‌جمهور با موافقت رهبری اختیارات و مسئولیت‌های وی را برعهده می‌گیرد.
اسماعیلی؛ رئیس‌دفتر جدید نهاد ریاست‌جمهوری
دومین چهره مدیران ارشد دولت نیز از یاران سابق رئیسی و قوه قضاییه به پاستور آمد. براساس گزارش جماران، غلامحسین اسماعیلی سابقه ریاست دانشکده حقوق دانشگاه امام صادق(ع) و عضویت به‌عنوان عضو حقوقدان شورای نگهبان را در کارنامه خود دارد. همچنین به‌عنوان دادستان مشهد و رئیس سازمان زندان‌های کشور از سال۱۳۸۸ تا اردیبهشت۱۳۹۳ در حوزه قضایی کسب تجربه کرده است. او از تاریخ ۱۹ فروردین۱۳۹۸ توسط سیدابراهیم رئیسی، رئیس وقت قوه قضاییه به‌عنوان سخنگوی قوه قضاییه معرفی شد. اسماعیلی همچنین رئیس‌کل دادگستری استان تهران و رئیس شعبه اول دادگاه تجدید‌نظر و از تاریخ ۷مرداد سال۱۳۹۸ در جلسه شورای‌عالی قضایی عنوان رئیس حوزه ریاست قوه قضاییه را در سوابق خود دارد. پیش از او از محمود واعظی به‌عنوان چهره نافذ بر بسیاری از تصمیمات دولت تدبیر و امید و نهاد ریاست‌جمهوری یاد می‌شد که حتی بر عملکرد کاری اسحاق جهانگیری معاون اول روحانی نیز سایه انداخته بود. تا جایی که جهانگیری به کنایه گفته بود دیگر حتی اجازه برکناری منشی خودش را هم ندارد. در عین حال وزن و جایگاه رئیس دفتر ریاست‌جمهوری در دوره‌های مختلف متفاوت بوده است.
کابینه به زودی معرفی می‌شود
فهرست کابینه سید ابراهیم رئیسی هنوز به بهارستان نرسیده است و ظاهرا این فهرست در دقیقه90 دچار تغییراتی شده است. گرچه روز گذشته یعنی یکشنبه، حکم معاون اول از سوی رئیسی صادر شد و همانطور که پیش‌تر گمانه‌زنی شده بود، محمد مخبر به این عنوان منصوب شد، اما مجلس همچنان منتظر فهرست کابینه است.
با اینکه گفته شده بود سید ابراهیم رئیسی فهرست کابینه خود را در روز تحلیف خواهد داد، اما این موضوع به روزهای بعد موکول شد.
اگرچه رئیسی زمانی را برای ارائه فهرست وزرای پیشنهادی‌اش به بهارستان اعلام نکرد، اما جمعی از نمایندگان خبر دادند که قرار است این فهرست در نخستین نشست علنی مجلس بعد از مراسم تحلیف یعنی دیروز ارائه شود که نشد. دیروز نظام‌الدین موسوی، سخنگوی هیأت‌رئیسه مجلس در این‌باره گفت که قرار بود یکشنبه اسامی وزیران پیشنهادی به مجلس ارائه شود، اما لیستی به‌دست ما نرسید و اینکه برخی اعلام می‌کنند لیست سه‌شنبه قرار است ارائه شود هم گمانه‌زنی است.
پیش از این، علیرضا سلیمی، عضو هیأت‌رئیسه مجلس با بیان اینکه لیست اعضای کابینه پیشنهادی دولت ابراهیم رئیسی هنوز نهایی نشده، گفته بود: به‌احتمال زیاد این لیست روز سه‌شنبه هفته جاری به مجلس ارسال می‌شود و بعد از اعلام لیست اعضای پیشنهادی کابینه، مجلس شورای اسلامی صلاحیت این افراد را بررسی خواهد کرد.
اما محمدحسین فرهنگی، نماینده تبریز به خبرآنلاین گفت تا جایی که بنده شنیده‌ام ممکن است معرفی کابینه به مجلس به چهارشنبه موکول شود و اگر به چهارشنبه موکول شود، یقینا بررسی آن در صحن مجلس باید بعد از عاشورا و تاسوعا انجام شود؛ یعنی به تأخیر می‌افتد.
او در پاسخ به اینکه سلیمی، عضو هیأت‌رئیسه گفته سه‌شنبه لیست کابینه رئیسی به مجلس ارسال می‌شود، عنوان کرد: ظاهرا سه‌شنبه جلسه نگذاشته‌اند؛ مگر اینکه الان اصلاحیه بدهیم اگر سه‌شنبه جلسه نگذارند طبق برنامه هفتگی، چهارشنبه جلسه می‌گذارند.
از سوی دیگر سخنگوی هیأت‌رئیسه مجلس در گفت‌وگو با خانه ملت با بیان اینکه هر زمان که لیست کابینه واصل شود در نخستین نشست علنی اعلام وصول خواهد شد، گفت: طبق دستور کار اعلامی نشست بعدی مجلس روز چهارشنبه 19مرداد است.
