احتمال مرگ ماهیان لردگان با آلودگی محیط‌زیستی

ستاره حجتی- خبرنگار

طی چند هفته اخیر ۱۹۰تن ماهی در استخرهای پرورش ماهی لردگان در چهارمحال و بختیاری که از آب رودخانه سندگان تغذیه می‌شد، تلف شدند. اگرچه تناژ نامعلومی از این ماهی‌ها به سردخانه‌ها فرستاده شد و اداره کل دامپزشکی استان مسئول بررسی دلایل مرگ‌ومیر ماهی‌های لردگان شد، اما تا امروز نه اداره دامپزشکی پاسخی برای این اتفاق ارائه کرده است و نه اداره کل جهادکشاورزی چهارمحال و بختیاری.
این سکوت در حالی است که نه فقط صاحبان مزارع پرورش ماهی مدعی هستند این اتفاق ناشی از ورود آلودگی پتروشیمی به رودخانه بوده و خسارت‌شان برآورد نشده، بلکه به‌نظر هنوز برنامه‌ای برای پرداخت غرامت آنان وجود ندارد. خبرگزاری تسنیم در استان نیز در گزارشی می‌گوید که مدیر شیلات جهادکشاورزی استان پیش‌تر دلیل این اتفاق را آلودگی پتروشیمی عنوان کرده است، اما حالا هیچ‌یک از مسئولان متولی در این استان به شکل مستقیم این موضوع را تأیید نمی‌کنند و فقط به وعده بررسی بسنده می‌کنند. در این بین هنوز مدیران پتروشیمی هم به این موضوع  واکنشی نشان نداده‌اند و همشهری آمادگی دارد نظرات آنها را نیز منتشر کند.

مشکل آلودگی وجود داشت
محمد کریمی، مدیر شیلات سازمان جهادکشاورزی استان پیش‌تر گفته بود آلودگی محرز شده و در بالادست رودخانه نزدیک پتروشیمی آلودگی خیلی بالا بوده و در ورودی مزارع شیلات درگیر تلفات هم آلودگی وجود داشته و رسما اعلام شده است. این موضوع در حالی است که صاحبان مزارع پرورش ماهی می‌گویند، این نخستین‌بار نیست که شاهد این آلودگی هستند. مصیب موسوی، صاحب یکی از مزارع می‌گوید: متأسفانه خسارت سنگینی متحمل شده‌ایم. این مسئله پیش‌تر نیز به‌خاطر آلودگی‌های محیط‌زیستی در پتروشیمی پیش آمده بود. هر بار مسئولان در محل حاضر می‌شوند و به‌نظر اخطارهای لازم هم به واحدهای مربوطه داده می‌شود، اما این اخطارها نتیجه‌ای ندارد. او با بیان اینکه هم‌اکنون حتی خسارت‌های ما هم برآورد نشده است، می‌افزاید: چندبار به اداره جهادکشاورزی و اداره محیط‌زیست شهرستان هم مراجعه کردیم، اما فقط می‌گویند موضوع در دست بررسی است. چه زمانی این بررسی تمام و خسارت ما پرداخت می‌شود، معلوم نیست.

ما متولی نیستیم
اداره کل حفاظت محیط‌زیست چهارمحال و بختیاری با وجود اینکه متولی اصلی حفاظت از آلودگی‌های زیست‌محیطی، آبی و خاکی و مسئول ناظر بر عملکرد واحدهای صنعتی نسبت به محیط پیرامون است، اما خودش را متولی نمی‌داند.
مدیرکل اداره حفاظت محیط‌زیست چهارمحال و بختیاری می‌گوید: دلیل تلفات ماهی‌ها را باید دستگاه متولی آن یعنی شیلات و جهادکشاورزی بگوید. ما فقط اطلاعات را در اختیار آنان می‌گذاریم. وظیفه ما نظارت بر رعایت استانداردهای زیست‌محیطی درباره آب، خاک و هواست.
شهرام احمدی، با بیان اینکه سال گذشته با شروع فعالیت آزمایشی تست‌ها نزدیک به استاندارد بود که اگر مشکلی وجود دارد قبل از فعالیت رسمی رفع شود، می‌افزاید: سال گذشته به‌دلیل مشکل فنی در این واحد، آلودگی شدید ایجاد شد و یک روز خروجی مواد آلاینده صورت گرفت و رودخانه آلوده شد. بلافاصله آنالیزهای لازم را انجام دادیم و هیأت‎های مختلف کارشناسی به محل اعزام و اخطارهای لازم صادر و حتی به مقام قضایی گزارش ارسال شد و پتروشیمی لردگان کمبودها را رفع کرد. امسال هم یک روز بر اثر مشکل فنی آلودگی ایجاد شد و بلافاصله ما پارامترها و اخطارهای لازم را دادیم و مسئولان پتروشیمی پذیرفتند. گویا مشکل موقتی بوده است. حتی برای رفع این مشکل و سایر مشکلاتی که داشتند، مدتی فعالیتشان تعطیل شد و به‌تازگی دوباره آغاز به‌کار کرده‌اند. او توضیح می‌دهد: در همین چند هفته گروهی از کارشناسان اداره را به محل فرستادیم. پس از آخرین بازدید هم پایش مدام تجهیزات مانند نصب سنسورهای پایش آنلاین در خروجی‌های پتروشیمی به مدیران واحد تکلیف شد که تا امروز هم برخی از آنان اجرا شده است. مدیر شیلات جهادکشاورزی و همچنین مدیرکل این سازمان در تماس‌های مکرر همشهری، پاسخی مبنی بر دلایل آلودگی ارائه نداده‌اند. به‌نظر می‌رسد اما وجود آلودگی امری غیرقابل انکار است که فقط قرار است به زبان نیاید.

شرکت پتروشیمی لردگان در سال87 از سازمان حفاظت محیط‌زیست کشور مجوز احداث گرفت. به این معنا که مطالعات ارزیابی زیست‌محیطی آن با احتمال همه آلودگی‌ها به‌ویژه برای رودخانه سندگان که در مجاورتش قرار دارد، سنجیده شده است و پیش‌شرط‌های قانونی و ملاحظاتی نیز به تصویب و تأیید سازمان رسیده و به مدیران کارخانه ابلاغ شده است. سال99 تقریباً مراحل ساخت این واحد صنعتی تکمیل شد و به‌صورت آزمایشی شروع به فعالیت کرد. حالا پس از گذشت کمتر از یک سال به‌گفته مسئولان این استان، شاهد چندبار آلودگی بزرگ در خروجی کارخانه بوده‌ایم؛ موضوعی که  بی‌توجهی در نظارت هنگام احداث و پیش از شروع فعالیت را یادآوری می‌کند. در این میانه متضرران اصلی، صاحبان کسب‌وکارهایی هستند که از آب رودخانه سندگان معیشت‌شان را جلو می‌برند و ماهیان و جنبندگانی که حتی برای حیات از سندگان تغذیه می‌کنند.