دلتا؛ گونه میلیون دلاری

واکسن‌های کرونا در سراسر جهان جان صدهاهزار نفر را نجات داده‌اند و البته در کنار آن، سود بی‌نظیری هم به چند شرکت داروسازی رسانده‌اند و با هر جهش در ویروس، آمار بیلان مالی آنها هم بالا پریده است.
به گزارش گاردین، هرچند این شرکت‌ها همین حالا هم سود زیادی به جیب زده‌اند، انتظار می‌رود انتشار هر چه بیشتر گونه دلتا، نسبت مستقیمی با افزایش سود آنها داشته باشد؛ جولان گونه دلتا، این بحث را در میان دانشمندان ایجاد کرده که آیا با توجه به شرایط جدید، افراد باید دوز سوم را هم بزنند یا نه. در واقع برخی کشورها تزریق دوز سوم را هم شروع کرده‌اند، و این یعنی فروش بیشتر برای شرکت‌های داروسازی تامین‌کننده واکسن کرونا.
حجم بازار جهانی واکسن که همین حالا حدود 70میلیارد دلار تخمین زده می‌شود، درصورتی که کشورهای بیشتری دوز سوم واکسن یا همان دوز سوم را تصویب کنند، قطعا افزایش چشمگیری خواهد داشت.
یکی از شرکت‌هایی که از این بازار بزرگ سود سرشاری برده، مدرنا در آمریکاست که از بودجه دولتی برای توسعه و پیشبرد برنامه واکسن خود استفاده کرد. این شرکت قرار است تا 3روز دیگر بیلان مالی خود در سه ماهه دوم سال را منتشر کند. از قبل پیش‌بینی می‌شد که این شرکت 19.2میلیارد دلار از فروش واکسن در سال 2021سود داشته باشد، اما حالا گفته می‌شود ممکن است رقم واقعی حتی بیشتر از این باشد.
«مدرنا» به همراه فایزر، بیشترین سهم را در بازار جهانی واکسن دارند و تصمیم دارند با افزایش قیمت واکسن‌های تولیدی‌شان، درآمد بیشتری هم داشته باشند. این در حالی است که آسترازنیکا بزرگ‌ترین تولیدکننده دارو در انگلیس و شرکت جانسون‌اند جانسون آمریکایی وعده داده‌اند واکسن‌هایشان را تا پایان همه‌گیری کرونا، براساس مدلی که سود مالی در آن مدنظر نیست عرضه کنند.
به گزارش الجزیره، قیمت واکسن فایزر از 15.50به 23.15دلار افزایش خواهد یافت. قیمت واکسن مدرنا هم 25.50دلار تعیین شده است؛ یعنی حدود 3 دلار بیشتر از قیمت اولیه. افزایش قیمت توسط این دو شرکت، به این معناست که کارایی این واکسن‌ها مورد توجه دولت‌ها در سراسر دنیا قرار گرفته و آنها امیدوارند با استفاده از واکسن، گونه دلتا را مهار کنند. اتحادیه اروپا هفته گذشته اعلام کرد که احتمالا به هدف واکسیناسیون کامل 70درصد جمعیت این اتحادیه در انتهای سپتامبر خواهد رسید.
سازمان بهداشت جهانی از کشورهای ثروتمند خواسته است به جای تزریق دوز تقویتی، ‌واکسن‌هایشان را با کشورهای دیگر به اشتراک بگذارند چون اوضاع در آسیا و آفریقا، ‌یعنی جایی که بخش کوچکی از جامعه واکسن زده‌اند، به‌شدت نگران‌کننده است.
تا حالا اسرائیل تزریق دوز تقویتی را در میان افراد بالای 60سال شروع کرده است و احتمالا انگلیس هم از‌ ماه آینده همین کار را خواهد کرد.
آلمان هم تصویب کرده است که از ابتدای‌ ماه سپتامبر (کمتر از یک‌ ماه دیگر) به افراد دارای ریسک دوز تقویتی ارائه کند. قرار است همچنین واکسیناسیون افراد 12تا 17ساله هم از همین تاریخ شروع شود.
همه‌ اینها، به‌معنای سود بیشتر برای شرکت‌هایی است که تا همین حالا هم نفع زیادی از جهان گیری کرونا برده‌اند. فایزر، ‌شرکت آمریکایی مستقر در نیویورک در نیمه اول امسال، از تولید مشترک واکسن کرونا با شرکت آلمانی بایون‌تک، 11.3میلیارد نفع برده است. این شرکت، هفته گذشته پیش‌بینی خود برای درآمد 26میلیارد دلاری در سال آینده را به 33.5میلیارد دلار افزایش داد. هم فایزر و هم مدرنا، واکسن‌های خود را برای مقابله مؤثر با گونه دلتا به روز کرده‌اند و قرار است به‌زودی تست انسانی این مدل جدید واکسن را شروع کنند.
فروش کلی فایزر، در سه ماهه دوم سال در مجموع 86درصد افزایش داشته است. دیمین کانتور کارشناس بازار پیش‌بینی کرده است که رشد فروش در 12ماهه آینده، و همزمان با افزایش تقاضا در بازارهای در حال ظهور کاهش خواهد یافت؛ «پیش‌بینی ما، با درنظر گرفتن دوز تقویتی، فروش سالانه 2میلیارد دلار است. ممکن است فروش به‌خاطر افزایش تقاضا برای دوز تقویتی و واکسن‌های جدید برای گونه‌های جدید افزایش پیدا کند.»
تولید واکسن همچنین برای شرکت مدرنا که در سال 2010در ماساچوست آمریکا تاسیس شده سود زیادی داشته و در سه ماهه اول سال، 1.7میلیارد دلار به این شرکت سود رسانده. رویکرد تجاری این دو شرکت، در تقابل با رویکرد شرکتی‌های آسترازنیکا و جانسون‌اند جانسون دارد؛ این دو شرکت، در تولید واکسن کرونا به‌دنبال سود نیستند و واکسن‌هایشان را خیلی ارزان‌تر می‌فروشند. (آسترازنیکا بین 4.30تا 10دلار برای هر دو دوز و جانسون و جانسون 10دلار برای واکسن تک دوزی)‌. با این حال، واکسن تولید شده توسط آسترازنیکا و با همکاری دانشگاه آکسفورد، 1.2میلیارد دلار در نیمه اول سال برای این شرکت درآمد داشته است.
واکسن آسترازنیکا یکی از نخستین واکسن‌هایی بود که در سراسر دنیا مورد تأیید قرار گرفت و همچنان در سراسر دنیا خواهان دارد. آمریکا، با وجود پیشتازی در تولید جهانی واکسن، تعداد کمی از آنها را صادر کرده است. درحالی‌که به‌صورت رسمی صادرات واکسن غیرمجاز نیست، واشنگتن از قانون محافظت دفاعی استفاده کرده است تا شرکت‌ها را مجبور کند قبل از فروش محصولات خود به دیگر مشتریان، ابتدا درخواست‌های دولت آمریکا را مدنظر قرار بدهند. با این حال جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا وعده داده است که کشورش نیم میلیارد دوز واکسن به 92کشور کم‌درآمد دنیا، به‌خصوص در آفریقا، هدیه کند. براساس این وعده، قراراست همین روزها 5.7میلیون دوز به آفریقای جنوبی برسد و 4میلیون دوز هم در راه نیجریه است. تنها 14.4درصد جمعیت دنیا کاملا واکسینه شده‌اند و 28درصد دست‌کم یک دوز واکسن دریافت کرده‌اند. در کشورهای کم درآمد، تنها 1.1درصد مردم یک دوز واکسن دریافت کرده‌اند.

درآمد هنگفت و موقت
شرکت‌های داروسازی تولید‌کننده واکسن، به رهبری فایزر و مدرنا، امسال و سال آینده ده‌ها میلیارددلار از تولید و فروش واکسن سود خواهند برد. علاوه بر تقاضای دولت‌ها در نقاط مختلف جهان، یک دلیل آن، وعده دولت‌های گروه 7برای واکسیناسیون سراسری دنیا تا انتهای سال 2022است. با این حال، فروش این شرکت‌ها، ‌بعد از آن، به‌شدت افت خواهد کرد. بازار جهانی واکسن کرونا، 70میلیارد دلار ارزش دارد. بیشترین سود، از‌ آن فایزر و مدرنا خواهد بود که پیش‌بینی می‌شود امسال در نهایت 50میلیارد دلار درآمد به‌خاطر فروش واکسن داشته باشند. این درآمد اما در سال‌های پیش رو کاهش خواهد یافت. گروه تحلیل مالی کارتر گولد برای نمونه پیش‌بینی کرده است که در آمد 38میلیارد دلاری فایزر در سال‌جاری، تا 17میلیارد دلار افت کند و در سال 2023میلادی به 8.5میلیارد دلار و در سال 2024میلادی به 6.3میلیارد دلار برسد.