آنچه به‌دست آوردیم، آنچه به‌دست خواهیم آورد
عمادالدین قاسمی‌پناه- خبرنگار
پوریا آسترکی، تحلیلگر شبکه‌های اجتماعی، در مورد وضعیت اینترنت طی 8سال گذشته، معتقد است که «در آغاز این 8سال، ما در مورد دسترسی به اینترنت، چه به لحاظ پوشش و چه کیفیت دسترسی، در وضعیت نامناسبی قرار داشتیم. 8سال پیش حدود 300هزار اشتراک موبایل داشتیم و این در حالی است که اکنون این شاخص به بیش از 70میلیون اشتراک رسیده است».
آسترکی با اشاره به اینکه در بسیاری از استان‌ها اکنون شاهد پوشش 100درصدی اینترنت هستیم، می‌گوید: «این موضوع به این معنی است که همه روستاهای این استان‌ها تحت پوشش اینترنت قرار دارند که آخرین مورد آن از سال پیش در مناطق محروم ازجمله سیستان و بلوچستان اتفاق افتاد و الان بیشتر روستاهای این استان به اینترنت دسترسی دارند.»
رتبه 9 وب‌سرور و 5 محتوای فارسی در دنیا
این کارشناس حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات می‌گوید: «در شرایطی این 8سال به اتمام رسید که از لحاظ تعداد وب‌سرور فعال، که مسئله‌ای کاملا زیرساختی برای شبکه ملی اطلاعات، اینترنت ایران و اینترنت فارسی است، اکنون در رتبه نهم دنیا قرار داریم. درحالی‌که پیش از این 8سال، در این شاخص، حتی در دسته‌بندی‌ها هم قرار نداشتیم.»
آسترکی به افزایش محتوای زبان فارسی و رتبه پنجم زبان فارسی در دنیا اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: «سال92 ما در رتبه16 قرار داشتیم. سهم زبان فارسی در این سال حدود 1.4درصد از سهم کل وب بود، اما اکنون سهم ما به 3.2درصد رسیده که بیش از 2برابر رشد را در این شاخص بسیار مهم نشان می‌دهد.» به‌گفته او «اکنون شاهد رشد بالایی در زمینه تجارت الکترونیک و میزان تراکنش‌های آنلاین هستیم».
آسترکی به نقش اثرگذار اینترنت و شبکه ملی اطلاعات در مدیریت بحران کرونا اشاره و تأکید می‌کند که «اینترنت و شبکه ملی اطلاعات در این مدت توانست بار آموزش، قرنطینه و تعطیلی‌های مکرر را به دوش بکشد».
این در حالی است که اگر کرونا 8سال پیش همه‌گیر می‌شد، نمی‌توانستیم برای ارائه خدمات الکترونیک، تجارت الکترونیک و دولت الکترونیک حتی به میزان یک درصد وضعیت فعلی، این شرایط بحرانی را کنترل کنیم.
دروغ بزرگ
یکی از موضوعاتی که اکنون شنیده می‌شود این است که دولت نتوانست در 8سال گذشته به شبکه ملی اطلاعات توجه کند و آن را گسترش دهد.
این تحلیلگر شبکه‌های اجتماعی می‌گوید: «این بزرگ‌ترین دروغی است که طی این 8سال گفته شده. این دروغ سیاسی(عدم‌توسعه شبکه ملی اطلاعات) آنقدر تکرار شده است که الان در جناحی که در مجلس حضور دارد، این نیاز را ایجاد کرده که طرحی تحت عنوان طرح صیانت را در مجلس تدوین و تصویب کند».
آسترکی بر این باور است که «اگر این دروغ عنوان نمی‌شد و آنها این دروغ را باور نمی‌کردند، طراحان طرح، چنین شتابزده دست به یک اقدام مخرب و غیرعملی مانند ارائه این طرح نمی‌زدند».
او می‌گوید: «وقتی دستاوردهای بخش خصوصی، ظهور انواع خدمات، تولید گسترده محتوا، افزایش سطح دسترسی، افزایش میزان تراکنش الکترونیکی و افزایش سرعت اینترنت کتمان و عنوان می‌شود که شبکه ملی اطلاعات به حال خود رها شده است، آن وقت عمدا یا سهوا زمینه‌ای ایجاد می‌کنند که نتیجه آن طرح صیانت می‌شود.»
4سال آینده
وقتی مسئله رهاشدن شبکه ملی اطلاعات طی 8سال گذشته مطرح می‌شود، آن وقت این انتظار و پرسش در میان افکار عمومی شکل می‌گیرد که طی 4سال آینده ما شاهد پیشرفت‌های بیشتری خواهیم بود یا نه؟ آسترکی در این مورد می‌گوید: «باید دید طی یک سال آینده می‌توانیم رتبه پنجم محتوای زبان فارسی را یک پله ارتقا دهیم و آیا در 4سال آینده می‌توانیم در شاخص وب‌سرور، رتبه نهم کنونی را به 6 یا 5 برسانیم؟» این تحلیلگر شبکه‌های اجتماعی معتقد است که «مسلما با طرح صیانت نمی‌توانیم این رتبه‌ها را بهبود ببخشیم؛ چراکه این طرح، در حوزه فناوری بر شرکت‌ها و نیروی انسانی اثر مخرب می‌گذارد و پیامدهایی چون فرار مغزها، عدم‌تمایل به سرمایه‌گذاری، محدود‌کردن فضای نوآوری، ایجاد انحصار، فساد و رانت را به همراه خواهد داشت».
آسترکی با اشاره به اینکه اگر این طرح تصویب شود، بخشی از این دستاوردها نابود و بخشی دیگر دچار پسروی می‌شود، تأکید می‌کند که «در این میان در بخش‌هایی از این طرح، مانند امکاناتی که مبتنی بر رانت و شرکت‌های انحصارگر است، شاهد رشد فساد خواهیم بود».
