پیگیری
هگمتانه، رنگ ثبت جهانی نمی‌بیند
مدیرکل میراث فرهنگی همدان از ارسال پرونده ثبت جهانی هگمتانه به یونسکو خبر داده است؛ درحالی‌که کارشناسان معتقدند با نواقص فعلی، خبری از ثبت جهانی نیست
فاطمه کاظمی- خبرنگار
از سال2018 میلادی و همزمان با برگزاری 2رویداد بین‌المللی گردشگری، ماجرای ثبت جهانی هگمتانه بر سر زبان‌ها افتاد؛ تاجایی که حتی برخی مدیران بدون توجه به قوانین خاص یونسکو مدعی ثبت هگمتانه بودند. این ناآگاهی تا آنجا بود که 3سال پیش با فشار یکی از نمایندگان مجلس، بخشی از هگمتانه آسفالت شد و اعتراض فعالان میراث فرهنگی هم به جایی نرسید.
با همه این تفاسیر هر چند وقت یک‌بار مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی همدان خبری از مراحل تهیه پرونده ثبت جهانی هگمتانه می‌دهد و رسانه‌ها به ادامه کار امیدوار می‌شوند. علی مالمیر به‌تازگی نیز اعلام کرده است، این پرونده در وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در حال ترجمه و در آستانه ارسال به یونسکوست. اما به‌گفته وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی تا این نواقص رفع نشود، هگمتانه رنگ ثبت جهانی به‌خود نخواهد دید. یکی از گام‌های اساسی برای رفع نواقص، حذف عناصر اضافی در اطراف هگمتانه است؛ در نهایت باید آسفالت هگمتانه، جاده وسط تپه هگمتانه، پارک‌سوار سرگذر، محل تجمع کارگران فصلی، دستفروشان و وانتی‌های اطراف تپه جمع‌آوری، بلوار الوند آزادسازی و یک پرونده بدون اضافات از هگمتانه برای ثبت جهانی تهیه شود.
پرونده در حال ترجمه است
مدیر پایگاه تپه باستانی هگمتانه به همشهری می‌گوید: پرونده ثبت جهانی «منظر تاریخی از هگمتانه تا همدان» به‌طور کامل تنظیم، نقشه‌های مربوط به عرصه و روابط عرصه در ثبت جهانی تهیه، مطالعات باستان‌شناسی تپه پیوست و پرونده برای جمع‌بندی نهایی به اداره کل ثبت آثار جهانی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی تحویل داده شده که مورد تأیید قرار گرفته و در حال ترجمه است. بعد از ترجمه مدارک، کمیسیونی که درباره ارسال پرونده به یونسکو تصمیم می‌گیرد، تشکیل جلسه خواهد داد. امیدواریم از آن‌جایی پرونده هگمتانه، پرونده کاملی است، قبل از شهریور تحویل یونسکو داده شود. تا پایان سال میلادی هم 2بار فرصت رفع نواقص احتمالی از سوی ارزیاب یونسکو را خواهیم داشت.
نواقص به این زودی قابل حل نیست
حسن سلطانی با بیان اینکه در همه پرونده‌های ثبت ملی و جهانی ایرادات و نواقصی وجود دارد، توضیح می‌دهد: عرصه هگمتانه مهم‌ترین نقص پرونده ثبت جهانی این اثر تاریخی است. از دهه50 آزادسازی این محوطه تاریخی آغاز شده، اما در زمان تنظیم پرونده ثبت جهانی هگمتانه، ناگهان معبری در داخل این تپه ساخته و آسفالت شد و این معبر درست در نقطه حساس این اثر تاریخی قرار گرفت. درواقع به جای اینکه از معابر قرارگرفته در عرصه هگمتانه کم کنند، بر تعداد آن افزودند و نواقص پرونده را بیشتر کردند.
برنامه‌های در دست اقدام
مدیر پایگاه تپه باستانی هگمتانه ادامه می‌دهد: در پرونده ثبت جهانی هگمتانه بخشی با عنوان «برنامه‌های در دست اقدام» اضافه شده که به دلایل اجتماعی و مالی فعلا انجام نشده، اما در دست اقدام است تا ارزیابان یونسکو مطمئن باشند نواقص در حال رفع است.
سلطانی از تخصیص اعتبار 40میلیارد تومانی برای آزادسازی عرصه هگمتانه خبر می‌دهد و می‌افزاید: جمع‌آوری مسیر آسفالت‌شده و درنظرگرفتن مسیر جایگزین توسط شهرداری از دیگر برنامه‌های در دست اقدام است. طرح‌های مرمتی منطقه‌ای مانند محوطه شاهزاده حسین(ع)، راسته‌بازارها و ساماندهی خیابان‌های اطراف از دیگر برنامه‌های در دست اقدام است تا درباره آنها به ارزیابان یونسکو توضیح داده شود. مدیر پایگاه تپه باستانی هگمتانه تأکید می‌کند: فراموش نکنیم این بخش از پرونده مسئولیت ما را سنگین‌تر می‌کند؛ چون اگر دستگاه‌های مربوطه در این زمینه همکاری نکنند، احتمال اینکه پرونده از فهرست ثبت آثار جهانی خارج شود، زیاد است و تبعات سنگینی برای ما خواهد داشت. درواقع ما اجرای برنامه‌هایی که 3سال درگیر آن بودیم را به یک مدت زمان کوتاه موکول کرده‌ایم که هزینه‌بر است.
