تز و آنتی‌تز کرونا

مهدیا گل‌محمدی

مادربزرگ و پدربزرگ نگارنده همیشه نماد 2 رویکرد تربیتی در جامعه کوچک ما یعنی خانواده بودند. ما نوه و نتیجه‌ها به محض اینکه دست از پا خطا می‌کردیم پدربزرگ بعد از چند چشم‌غره و غرولند یک ابرو را بالا می‌انداخت و رو به ما می‌گفت: «‌آدم باس خودش عاقل باشه» و هنوز کلامش منعقد نشده بود که مادربزرگ از بالای عینکی که هر لحظه منتظر بودیم از نوک بینی‌اش بیفتد به مادرم نگاه می‌کرد و می‌گفت: «بچه عزیزه با تربیتش عزیزتر» که یعنی اینها گناهی ندارند تو باید این سرتق‌ها را جمع و جورشون کنی.
این 2 رویکرد متفاوت تربیتی و رفتاری این روز‌ها در جامعه بزرگ‌تری به نام ایران هم دیده می‌شود. در دوره کرونا مردم و مسئولان به‌صورت پینگ‌پنگی مدام توپ را در زمین حریف انداختند. دولت پیرو نظریه پدربزرگ بر این باور بود که آدم (در این مورد خاص مردم) باید خودش عاقل باشد و مردم هم پیرو نظریه مادربزرگ، نبود امکانات و اعمال قوانین کاربردی دولت را عامل شیوع کرونا دانسته و بر این باور بودند که نظارت درست و درمانی از سمت مسئولان دیده نمی‌شود.
در چند روز گذشته اما سینما با اکران فیلم «بوتاکس» زیباتر شد و کنسرت‌های موسیقی هم با دستگاه‌های لیزر جدید خوش آب و ‌رنگ‌تر خواهند شد؛ اما پرسش اینجاست که ما به‌عنوان مخاطب هنر هفتم و هنر اول، هنگام حضور در سالن‌های سینما و موسیقی باید منتظر قوانین بازدارنده باشیم یا اینکه خودمان به تنهایی آنها را رعایت کنیم؟ برای پاسخ به این پرسش ابتدا سری به فلسفه و سپس به رویداد‌های دنیای موسیقی و سینمای جهان می‌زنیم. به قول یوهان فیشته فیلسوف آلمانی هر تز (برنهاد) و آنتی‌تزی (برابرنهاد) می‌تواند منتج به سنتزی (هم‌نهاد) کاربردی شود. در این مورد خاص، یعنی باز بودن سینما‌ها ما به‌عنوان مخاطب باید عاقل باشیم، دولتمردان باید پیگیر ارائه امکانات و نظارت بر قوانین باشند و خود مسئولان سینما‌ها و کنسرت‌ها هم می‌توانند در کنار این دو عامل نقش‌آفرینی کنند. در نمونه‌های قابل ذکر خارجی اریک‌کلپتون، نوازنده و آهنگساز راک، کنسرتش را به‌دلیل رعایت نشدن پروتکل‌های بهداشتی خیلی بی‌رودربایستی تعطیل کرد. شان‌پن، بازیگر سرشناس هالیوود هم به تنهایی فیلمبرداری سریال گاسلیت را قطع کرد تا وقتی که تمامی عوامل واکسن دریافت کنند.