نگاه
تداوم تاریخی از شهر سوخته تا مسیر راه‌آهن ایران
سیدمحمد بهشتی-کارشناس فرهنگی
راه‌آهن شمال به جنوب ایران نخستین مورد از آثار دوره معاصر ایران و همچنین مربوط به میراث صنعتی کشور است که در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده است. راه‌آهن ایران به‌خصوص در بخش اول آن جنبه تاریخی دارد و توانسته است به‌عنوان طولانی‌ترین مسیر راه‌آهن در جهان به ثبت جهانی برسد که خود اهمیت بسیار زیادی دارد. راه‌آهن ایران به‌خصوص در بخش اول آن که از خرمشهر تا بندر ترکمن تاسیس شد، بیشتر اهمیت جهانی دارد تا اهمیت ملی! اهمیت جهانی بخش اول راه‌آهن ایران در جنگ دوم جهانی کاملا آشکار می‌شود و به‌دلیل اهمیت همین بخش اول بود که ایران لقب «پل پیروزی» را در جنگ جهانی دوم گرفت. اصلا وجود همین مسیر راه‌آهن بود که مهم‌ترین دلیل پیروزی متفقین در جنگ جهانی دوم شد.
ثبت جهانی مسیر راه‌آهن شمال به جنوب ایران فتح بابی است که بتوانیم به آثار دوران معاصر هم در مقیاس جهانی توجه داشته باشیم و این آثار را در این مقیاس مورد سنجش و ارزیابی قرار دهیم. نمونه‌های دیگر شبیه به پرونده معاصر مسیر راه‌آهن شمال به جنوب ایران که دیروز ثبت جهانی شد، وجود دارد و نباید تنها در مسیر ثبت جهانی آثار به آثار بسیار کهن اکتفا کرد.
آثاری که تاکنون در فهرست میراث جهانی یونسکو از سوی ایران به ثبت رسیده است، آثاری از هزاره چهارم و پنجم قبل از میلاد تا دوره معاصر را شامل شده است. این موضوع به‌خوبی تداوم شکوه تاریخی ایران را شهادت می‌دهد؛ چون حتی دقت در کشورهای دیگر که معروف به داشتن تمدن باشکوه و دوران تاریخی طولانی هستند نیز نشان می‌دهد دوره‌های تمدنی آنها محدود بوده است؛ مثلا وقتی نام یونان مطرح می‌شود، از یونان باستان صحبت می‌کنیم. در روم و مصر امروزی نیز چنین است. اما ایران ازجمله معدود کشورهایی است که از دوره‌های بسیار دور تا دوره معاصر شاهد تداوم فرهنگی هستیم و ثبت جهانی مسیر راه‌آهن شمال به جنوب ایران شاهد خوبی برای این ادعاست که تداوم تاریخی از شهر سوخته تا راه‌آهن شمال - جنوب ایران در این سرزمین وجود دارد.
در همینه زمینه :
یادداشت
خبر روز
چهره روز