غلط دیکته‌های مجازی
اموزشیار، انتخابات امریکا، آبوهوا، واتساپ وب و صبحبخیر بیشترین اشتباه‌های نوشتاری ایرانی‌ها در جست‌وجوی گوگل هستند
لیلا شریف ـ روزنامه‌نگار
اینترنت و جست‌وجو در گوگل به بخش جدانشدنی زندگی روزمره ما بدل شده و با گوشی‌های هوشمند، دیگر کمتر کسی است که نداند آسان‌ترین راه برای پیدا کردن اطلاعات چیست؟ وقتی جواب سؤالی را نمی‌یابیم نخستین راه این است، گوگل کن! این سبک زندگی موجب شده تا کاربران اطلاعات زیادی را در اختیار گوگل قرار دهند و این موتور جست‌وجو نیز با تکیه بر ابزارهای مختلف به تحلیل داده بپردازد. گوگل ترندز به‌عنوان یکی از زیرمجموعه‌های گوگل شرایطی را برای تحلیل داده‌ها مهیا کرده و به ما می‌گوید که در هر کشور چه عبارت‌هایی پر جست‌وجو هستند. نیم‌نگاهی به آمار پُر جست‌وجوهای گوگل ترندز، مسیر تحلیل‌های مختلف فرهنگی و اجتماعی را مهیا می‌کند. اما آنچه در این مجال مورد توجه ما قرار دارد، غلط‌های رایج نگارشی ایرانی‌ها در برترین جست‌وجوی‌های گوگل است.
اموزشیار
رتبه سوم جست‌وجوی گوگل در ایران و در بازه زمانی یک‌سال گذشته متعلق به کلمه اموزشیار بود. هرچند این کلمه با املای درست یعنی «آموزشیار» در رتبه دوم قرار گرفته بود.
براساس توضیح سایت دانشگاه آزاد، «سامانه آموزشیار دانشگاه آزاد به‌منظور یکپارچه‌سازی و تسهیل امور دانشجویان این دانشگاه راه‌اندازی شده و همه دانشجویان مقاطع مختلف دانشگاه برای انجام مواردی مانند انتخاب واحد ترمی، مشاهده برنامه درسی، پرداخت شهریه و...» به این سامانه مراجعه می‌کنند. این توضیح وضعیت را کمی برای ما روشن‌تر می‌کند: به‌عبارتی دانشجویان دانشگاه آزاد، نقش اول را در ثبت این غلط نوشتاری به‌عنوان ترندهای گوگل ایفا کرده‌اند و شاید باید گفت که این غلط نه از روی بی‌سوادی که از تنبلی در میان دانشجویان نشأت گرفته و متداول شده است.
استان لرستان با امتیاز 100بیشترین سهم را در جست‌وجوی این کلمه داشته و پس از آن، استان مرکزی با 89 امتیاز و استان سیستان و بلوچستان با 85 امتیاز قرار دارند.
لازم به ذکر است که براساس توضیحات سایت گوگل ترند، این امتیازدهی بر این اساس انجام شده است: « قادیر براساس مقیاس ۰ تا ۱۰۰ محاسبه می‌شوند، ۱۰۰ نشان‌دهنده مکانی با بیشترین میزان محبوبیت به‌صورت کسری از کل جست‌وجوهای انجام‌شده در آن مکان است و۵۰ مکانی است که محبوبیت در آن نصف بیشترین میزان محبوبیت است. مقدار ۰ به این معنی است که داده کافی برای این عبارت وجود ندارد.»
اشتباه نوشتاری در رابطه با «آ» به کلمه «اموزشیار» ختم نمی‌شود چرا که نگاه به جست‌وجوهای مرتبط با این واژه به ما نشان می‌دهد که عبارت‌های سایت اموزشیار، سامانه اموزشیار، اموزشیار ازاد، اموزشیار دانشگاه ازاد جزو 5جست‌وجوی بالا و مرتبط با کلمه اموزشیار هستند.
اشتباه یا تنبلی در نوشتن «آ» با کلاه تنها محدود به این کلمه نیست و باید بدانیم که در یک‌سال گذشته عبارت «نتایج انتخابات آمریکا» به‌عنوان نهمین جست‌وجوی برتر ایرانی‌ها در گوگل‌ترند ثبت شده است. شاید باید قبول کرد که تنبلی در گرفتن دکمه shift روی کیبورد کامپیوتر یا نگه‌داشتن چند ثانیه‌ای انگشت خود روی صفحه موبایل برای نوشتن حرف«آ» موجب شده تا نه‌تنها در گفت‌وگوهای مکتوب مجازی استفاده از حرف«آ» به یک توقع دور از انتظار تبدیل شود، بلکه این اشتباه در سال گذشته جای خود را در میان بالاترین جست‌وجوهای ایرانیان باز کند.
آبوهوا
چسباندن کلمات به یکدیگر هنگام نوشتن کلمات در فضای مجازی یکی از مشکلاتی است که دلیل اصلی آن را می‌توان تنبلی و تلاش برای دریافت اطلاعات در کوتاه‌ترین زمان ممکن معرفی کرد. این ایراد زمانی شکل جدی‌تری به‌خود می‌گیرد که بدانیم کلمه آب و هوا با املای نادرست «آبوهوا» بیست‌وسومین عبارت پرجست‌وجوی ایرانی‌ها از 22تیر 99تا 23خرداد 1400 است.
در واقع بسیاری از ایرانی‌ها ترجیح داده‌اند که کلمه «آبوهوا» را جست‌وجو کنند، چون خیال‌شان راحت بوده که در ادامه راه، مرورگر دانای گوگل از آنها خواهد پرسید که آیا منظور شما «آب و هوا» است؟
با تکیه بر سایت گوگل ترند باید گفت که مردم استان البرز، قم و همدان به‌ترتیب بیشترین سهم را در جست‌وجوی این عبارت اشتباه- در بازه زمانی ذکر شده – داشته‌اند.
ناگفته نماند که نیم نگاهی به بیشترین جست‌وجوهای ایرانی‌ها در 5سال گذشته نیز این واقعیت را برملا می‌کند که ما ایرانی‌ها سابقه طولانی در اشتباه نوشتن آب و هوا داریم چرا که این عبارت یعنی«آبوهوا» در 5سال گذشته نیز به‌عنوان 20جست‌وجوی برتر ایرانی‌ها در گوگل معرفی شده است.
واتساپ وب
Whatsapp نام یک اپلیکیشن است که پس از فیلتر تلگرام و از سر ناچاری مورد اقبال ایرانی‌ها قرار گرفت. تلفظ و نوشتن این اپلیکیشن در زبان فارسی مانند اپلیکیشن‌های دیگر با یک مشکل اساسی روبه‌رو شد. بسیاری تلفظ خاص خود را از این اپلیکیشن‌ها دارند و این موضوع را نمی‌توان به افراد باسواد و بی‌سواد محدود کرد، چراکه تجربه نشان داده بسیاری از افراد باسواد - که با ساختار انگلیسی این واژه آشنا هستند- نیز توجه چندانی به تلفظ صحیح کلمات ندارند و این اشتباه در تلفظ، هنگام نوشتن نیز قدعلم می‌کند.
تلفظ غلط واتساپ مانند اینستاگرام و تلگرام به اتفاقی رایج در گفت‌وگوهای روزمره تبدیل شده است. بسیاری اصرار به تلفط اینِس‌تا، تِلْ‌گرام و واتساپ دارند. whatsapp و از دو بخشwhats و app تشکیل شده و اپ به‌معنای اپلیکیشن است و نوشتن و تلفظ این واژه به‌صورت واتساپ یا واتساپ اشتباه است. آمار گوگل‌ترند به ما می‌گوید که بسیاری از ایرانی‌ها با همین نگاه و تلفظ غلط در فضای مجازی و مرورگر گوگل می‌نویسند. این اتفاق باعث شده تا واتساپ وب به جای نوشتار درست آن یعنی واتساپ وب به‌عنوان بیست و پنجمین عبارت پر جست‌وجوی ایرانی‌ها در یک‌سال اخیر ثبت شود.
اهالی استان یزد، خراسان جنوبی، هرمزگان، سیستان و بلوچستان و سمنان استان‌هایی هستند که به‌ترتیب در جایگاه اول تا پنجم بیشترین سهم جست‌وجوی عبارت واتساپ وب در ایران را داشته‌اند.
صبحبخیر
سنت چسباندن حروف به یکدیگر در فضای کوتاه‌نویسی فضای مجازی رایج شده و بسیاری برای هشتگ‌زنی از این راه استفاده می‌کنند، اما کشیده شدن پای این سنت به مرورگر گوگل، حاصل هیچ سیاست نوشتاری خاصی نیست و باید آن را حاصل بی‌حوصلگی و کم‌توجهی به زبان دانست. بررسی آمار بیشترین جست‌وجوی ایرانی‌ها برای یافتن تصویر مورد علاقه در گوگل به ما می‌گوید که عبارت صبحبخیر بدون توجه به فاصله کلمات در رتبه پنجمین جست‌وجوی ایرانی‌ها در دسته‌بندی تصاویر قرار دارد.
