مدیریت اضطراری‌کرونا، نیاز سیستان‌و‌بلوچستان

حمیده پازوکی- خبرنگار

سیستان‌وبلوچستان بیش از 2هفته است که شرایطی بحرانی را پشت سر می‌گذارد. افزایش آمار ابتلا به کرونا در این استان تا جایی پیش رفته است که «مهدی شمس‌آبادی» دادستان زاهدان به وزیر بهداشت هشدار داد پیش از آنکه کل کشور گرفتار شوند، سیستان و‌بلوچستان را دریابید. او در گفت‌وگو با همشهری هم خواستار سفر وزیر بهداشت و کارشناسان این وزارتخانه به سیستان‌وبلوچستان و تامین امکانات مورد‌نیاز آن شد، زیرا در غیراین صورت، ویروس جدید جهش‌یافته دلتا از سیستان‎وبلوچستان به همه کشور سرایت خواهد کرد. پیگیری‌ها در سیستان‌وبلوچستان به شکلی پیش رفته که معاون کل وزارت بهداشت در روزهای پایانی هفته گذشته به استان سفر کرد و هفته جاری هم وزیر بهداشت سفری 3روزه به استان خواهد داشت.

واکسیناسیون بالای 50سال
گرچه وضعیت پس از حضور معاون کل وزیر بهداشت فرق خاصی نکرد، اما این سفر بدون حاصل هم نبود. به‌گفته معاون کل وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی که در جلسه ستاد استانی مقابله با کرونای سیستان‌و‌بلوچستان شرکت کرده‌ بود، مرزهای رسمی سیستان‌و‌بلوچستان به‌صورت کامل بسته شده اما در مرزهای غیررسمی ترددهایی صورت می‌گیرد که با دستور مقامات استان محدودیت تردد آنها به حداکثر رسیده است. «ایرج حریرچی» واکسیناسیون را تنها راه موجود برای رسیدن به ایمنی جمعی می‌داند و از صدور مجوز برای واکسیناسیون افراد بالای 50سال در سیستان‌وبلوچستان خبر می‌دهد. همچنین به‌گفته او، مراکز 16ساعته با جدیت در حال ارائه خدمات به مردم هستند و طبق برنامه‌ریزی صورت گرفته از امروز بیش از 3هزار تست روزانه در مراکز غربالگری کرونا صورت می‌گیرد.
حریرچی با اشاره به پرشدن تخت‌های درنظر گرفته شده برای بیماران کرونایی سیستان‌و‌بلوچستان در این جلسه اظهار کرده بود که درصورت نیاز تخت‌های بستری بیماران کرونایی در استان اضافه خواهد شد.

بدون برنامه به استان نیایید
وزیر بهداشت در سفر به سیستان‌وبلوچستان باید پاسخگوی نیازهای مردم این استان هم باشد. نماینده زاهدان در مجلس شورای اسلامی با تأکید بر این موضوع به همشهری می‌گوید: بحران کرونا از یک سو و کمبود امکانات و تجهیزات از سوی دیگر موجب نگرانی مردم شده است و بررسی‌ها نشان می‌دهد مسئول مستقیم این شرایط استان، خود وزیر بهداشت است. امکانات بیمارستانی سیستان‎وبلوچستان از شهرهای کوچک بعضی استان‌ها کمتر است و این موضوع اصلا قابل‌توجیه نیست.
«فداحسین مالکی» با بیان اینکه وزیر بهداشت در 2سال گذشته به سیستان‌وبلوچستان سفر نکرده است، می‎افزاید: با سفر آقای حریرچی هم اتفاق خاصی برای استان نیفتاده است و همچنان به‌طور متوسط هر روز 1200نفر در استان بستری و حدود 25نفر جان خود را از دست می‌دهند. اگر وزیر بهداشت هم می‎خواهد بدون داشتن برنامه‎ای مشخص به استان سفر کند، فایده‌ای ندارد. ما نیاز به دلجویی نداریم. باید اتفاقی بیفتد، تجهیزات پزشکی ما فرسوده است، به پزشک و امکانات نیاز داریم و وزیر باید کاری برای این موارد انجام دهد. وی با بیان اینکه بسیاری از اصناف و ادارات زاهدان تعطیل شده است، ادامه می‎دهد: بسیاری از افرادی که در اصناف و ادارات زاهدان کار می‌کنند به کرونا مبتلا شده‌اند و ادامه کار آنان برای دیگر شهروندان خطرناک است. همه دستگاه‌ها باید دست به‌دست هم دهند تا این مشکل حل شود. سیستان‌وبلوچستان محرومیت‌های زیادی دارد، تخت‎های بیمارستانی پر شده است و بیمارستان‌های تامین اجتماعی و در بعضی موارد بیمارستان‌هایی که هنوز ساخت آنها تمام نشده برای بستری بیماران کرونایی استفاده می‌‎شود.

۱۰شهر استان بیمارستان ندارند
استاندار سیستان‌وبلوچستان هم حرف‎های نماینده زاهدان را تأیید می‌کند. «احمدعلی موهبتی» درباره کمبود امکانات درمانی در این استان می‌گوید: در مجموعه دانشگاه‌های علوم پزشکی سیستان‌وبلوچستان با کمترین امکانات در حال مقابله با موج جدید ویروس کرونا هستیم. ۱۰شهرستان سیستان‌و‌بلوچستان بیمارستان ندارد و گاه نیاز است فرد برای درمان و رسیدن به بیمارستان بیش ‌از ۱۰۰کیلومتر را طی کند که همین موضوع موجب شده است بیماران به‌علت دوری مسافت در شرایط بدحالی به بیمارستان مراجعه نکنند.

16فوتی جدید در استان
آنچه درباره نبود امکانات بهداشتی در سیستان‌وبلوچستان می‌شنویم، هنگام مرور آمار خود را نشان می‌دهد. آنطور که رئیس دانشگاه علوم پزشکی زاهدان می‎گوید با فوت۱۶مورد جدید، شمار فوتی‌های کرونا در سیستان‌وبلوچستان به 1625نفر رسیده است. «سیدمحمد هاشمی‌شهری» می‎افزاید: ۶۵۸ بیمار حاد تنفسی و ۳۴۲مبتلا به کرونا در بیمارستان‌های سیستان‌وبلوچستان تحت‌درمان قرار دارند.
وی بیش ‌از ۹۰درصد موارد مثبت کرونا در سیستان‌و‌بلوچستان را از نوع جهش‌یافته انگلیسی و دلتا می‌داند و اظهار می‎کند: شهرهای زاهدان، چابهار، ایرانشهر و زابل به‌دلیل رعایت نکردن پروتکل‌های بهداشتی در وضعیت قرمز قرار‌دارند. از سوی دیگر روزانه بیش از 2300تست کرونا در سیستان‌و‌بلوچستان انجام می‌شود که حدود ۳۹درصد آنان مثبت است. رئیس دانشگاه علوم پزشکی زاهدان درباره بالا بودن مرگ‌ومیر بیماران در استان هم توضیح‎ می‌دهد: شدت بیماری‌زایی ویروس جهش‌یافته، تأخیر در مراجعه بیماران به مراکز درمانی و خوددرمانی سبب افزایش مرگ‌ومیر ناشی از کرونا در سیستان‌و‌بلوچستان شده است.۶۰درصد از مبتلایان به کرونا در سیستان‌و‌بلوچستان سنی بین ۳۰ تا ۶۰سال دارند که باید به این مسئله توجه کرد.

احداث بیمارستان صحرایی
فرماندار زاهدان هم از تعطیلی بازار و اعمال محدودیت‎های تردد در این شهر بحرانی استان خبر می‎دهد. در زاهدان خیابان‎های منتهی به بازار با موانع فیزیکی بسته شده تا از تردد شهروندان و کسبه در بازار کاسته شود. «ابوذر مهدی نخعی» به همشهری می‌گوید: زاهدان مرکز استان است، اما استانداردهای ما با متوسط کشوری فاصله دارد. این در حالی است که زاهدان مرجع شهرستان‌های دیگر است زیرا 10شهرستان ما بیمارستان ندارند و زاهدان باید این بار را بر دوش بکشد. وی با بیان اینکه فعلا در زاهدان کمبود تخت و امکانات بهداشتی وجود ندارد، می‌افزاید: روند افزایشی ابتلا نگران‌کننده و هر آن ممکن است بحران دامنه‌دار شود. هم‌اکنون با همکاری بهداری ناجا و سپاه یک بیمارستان صحرایی 64تخت‎‌خوابه در محوطه بیمارستان خاتم‌‎الانبیا(ص) زاهدان ایجاد شده است تا درصورت کمبود، بیماران در آنجا خدمات درمانی دریافت کنند. فرماندار زاهدان درباره مطالبات این شهر از وزیر بهداشت نیز اظهار می‎کند: فاز2 بیمارستان علی‎ابن‎ابی‌طالب(ع) زاهدان تکمیل شود و در مدار قرار گیرد. از سوی دیگر با سرعت و به تعداد بیشتر به ما واکسن برسانند زیرا در همسایگی پاکستان و افغانستان هر لحظه مورد‌تهدید کرونای دلتا هستیم.

آمار بالای فوت در روستاهای ایرانشهر
از مشکلات سیستان‎وبلوچستان در زمینه کرونا ثبت نشدن آمار بیماران روستایی است؛ موضوعی که موجب شده است نتوان آمار دقیقی را از این استان ارائه داد. فرماندار شهرستان ایرانشهر به همشهری می‌گوید: در ایرانشهر روزانه 12بستری، 60درمان سرپایی و یک نفر فوتی داریم. با این حال افراد بسیاری در روستاها فوت می‌شوند که پس از بررسی مشخص می‎شود علائمی مشابه کرونا داشته‌‎اند. متأسفانه روستاییان به‌دلیل دوری به بیمارستان‌ها و مسائل دیگر کمتر به مراکز درمانی مراجعه می‌کنند.علی شعبانی با بیان اینکه بازار و فعالیت‎های صنفی در ایرانشهر تا 18تیر تعطیل است، می‎افزاید: ورود و خروج به استان هم بدون مجوز ممنوع شده است و تردد بین ساعت 9شب تا 4صبح ممکن نیست. با این حال فقط محدودیت‎ها کافی نیست. ایرانشهر به امکاناتی مثل دستگاه اکسیژن‌ساز نیاز دارد تا بتوانیم بیماران را نجات دهیم. هم‌اکنون با ارائه درمان سرپایی تلاش کرده‌ایم تخت‌های بیمارستانی را برای شرایط بحرانی خالی نگه داریم.

وضعیت بحرانی سیستان‌وبلوچستان به اقدامات فوری نیاز دارد. هم‌اکنون تست سریع تشخیص کرونا در فرودگاه بین‌المللی زاهدان از همه مسافران خارجی گرفته می‌شود و در شهرها هم برگزاری هرگونه تجمع و مراسم عزاداری ممنوع شده است تا از افزایش آمار ابتلا جلوگیری شود. اینها اما کافی نیست، سفر وزیر بهداشت می‌تواند امیدبخش باشد، البته به شرطی که برنامه‌ای برای نجات استان در دست وزیر باشد.

مکث
پیشروی موج پنجم
سیستان‌و‌بلوچستان تنها استانی نیست که شرایط بحرانی را پشت سر می‌گذارد. هرمزگان، بوشهر، خوزستان، کرمان، فارس، البرز، لرستان، کهگیلویه‌وبویراحمد، یزد، گلستان، خراسان‌شمالی، مازندران و تهران هم شهرهای قرمز کرونایی دارند. البته دلخوش به این مقدار نباید بود، زیرا شهرهای قرمز‌ اینچه‌برون (گلستان)، قائمشهر و چالوس (مازندران)، لواسان، کیلان و تهران (تهران)، آستارا (گیلان)، دهگلان(کردستان)، گیلانغرب (کرمانشاه)، خرم‌آباد (لرستان)، خمین (مرکزی)، اردستان (اصفهان) و بجنورد (خراسان شمالی) دیروز قرمز شدند.