کنکور با ماسک و دستکش

نیما شایان- خبرنگار

رقابت میلیونی داوطلبان ورود به دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی کشور از صبح چهارشنبه 9تیر‌ماه 1400و در دومین سال همزمانی برگزاری آزمون با شیوع کرونا در بیش از 3هزار حوزه آزمون در سراسر کشور آغاز شد و تا شنبه 12تیر‌ماه ادامه خواهد داشت. نخستین گروه داوطلبان آزمون سراسری امسال که مربوط به گروه آزمایشی هنر بودند در شرایطی روانه حوزه‌های برگزاری آزمون شدند که از اوایل امسال کارزارهای مختلفی برای تعویق زمان برگزاری پنجاه‌ویکمین کنکور سراسری به‌منظور حفظ سلامت داوطلبان در شرایط شیوع کرونا به راه افتاده بود، اما سازمان سنجش همواره با تأکید بر اینکه کنکور 1400هم مانند سال گذشته با رعایت پروتکل‌های بهداشتی برگزار می‌شود، با درخواست تعویق زمان برگزاری کنکور مخالفت می‌کرد.
البته جمعیت زیادی از داوطلبان کنکور تجربه شرکت در امتحانات حضوری پایه دوازدهم را در هفته‌های گذشته داشتند و آن دفعه هم صدایشان برای عدم‌برگزاری حضوری امتحانات از سوی وزارت آموزش‌وپرورش به جایی نرسید؛ هر چند که بازدید از چند حوزه برگزاری امتحانات نهایی در دبیرستان‌های تهران مانند البرز و فرزانگان نشان می‌داد که با تب‌سنجی، گندزدایی کف کفش‌ها در بدو ورود دانش‌آموزان به محل حوزه امتحانی و تأکید بر داشتن ماسک و...، برای جلوگیری از شیوع بیماری کرونا تلاش می‌شود.
همزمان با نخستین روز کنکور سراسری امسال به دانشگاه علم‌وصنعت در شرق تهران که یکی از حوزه‌های برگزاری آزمون سراسری است،
سر زدیم تا کم‌وکیف رعایت پروتکل‌های بهداشتی در شرایطی که هشدارهای اوج‌گیری دوباره کرونا در کشور جدی شده است را بررسی کنیم و از حضور داوطلبان آزمون بنویسیم. خیابان منتهی به دانشگاه علم‌وصنعت از ساعت 7صبح کم‌کم با تجمع داوطلبان و خانواده‌های آنها در مقابل در ورودی این حوزه آزمون، شکل و حال‌وهوای کنکوری به‌خود گرفت. اما برخلاف آنچه در زمان برگزاری امتحانات نهایی مشاهده می‌شد، خبری از تب‌سنجی و گندزدایی کف کفش در بدو ورود به این حوزه آزمون نبود، ولی استفاده از ماسک از سوی خود داوطلبان جدی گرفته شده و از سوی برگزار‌کنندگان هم اجباری بود. فقط در جلوی در ورودی، چندین نفر با راکت‌های موبایل‌یاب به بازرسی داوطلبان می‌پرداختند و مرتب هشدار می‌دادند که اگر موبایل به همراه دارند، تحویل دهند.
البته ابراهیم خدایی، رئیس سازمان سنجش آموزش کشور همزمان با نخستین روز برگزاری کنکور 1400در بازدید از یک حوزه آزمون در تهران، علاوه بر تأکید بر رعایت پروتکل‌های بهداشتی، به افزایش تعداد حوزه‌های آزمون به‌عنوان یکی از راهکارها برای جلوگیری از شیوع کرونا در کنکور نام برد و اعلام کرد که تعداد حوزه‌های آزمون در کنکور ۱۴۰۰ افزایش پیدا کرده و به ۳۵۰۰ حوزه رسیده است. در ادامه مسیر که با داوطلبان حاضر در حوزه علم‌وصنعت همراه شدیم، اجتماع داوطلبان در مقابل ساختمان علوم پایه دانشگاه علم‌وصنعت، صحنه‌ای بود که می‌شد پروسه کرونا را در آنجا تصور کرد. وقتی با داوطلبانی که در میانه این اجتماع ایستاده‌اند، وارد صحبت می‌شوی و نظرشان را درباره خطرات این نوع تجمعات در حاشیه جلسه آزمون می‌پرسی، می‌بینی که انگار دیگر ملاحظه و ترسی از کرونا برایشان باقی نمانده است. انگشت‌شمارند داوطلبانی که از جمع‌ها فاصله می‌گیرند. یکی از مسئولان حوزه آزمون با تذکر به داوطلبان، آنها را به حضور در سالن‌های آزمون و پیدا کردن شماره صندلی‌هایشان هدایت می‌کند. پیدا کردن شماره صندلی هم که خود پروسه‌ای دارد و داوطلبان را از طبقات ساختمان محل برگزاری کنکور، بالا و پایین می‌کند تا بالاخره با راهنمایی مراقبان بتوانند به صندلی‌شان برسند. با وجود اینکه بیشتر داوطلبان بر سر جای خود نشسته‌اند، اما مانند همیشه هنوز هم داوطلبان دقیقه نودی وجود دارند که اگر فقط چند دقیقه دیرتر می‌رسیدند، نام‌شان جزو جاماندگان کنکور ثبت می‌شد. وقتی سالن‌ها و کلاس‌های محل برگزاری آزمون شکل کنکور به‌خود گرفت و دیگر ورود و خروجی از آن ممکن نیست، نوبت به حساس‌ترین بخش ماجرا یعنی حمل سؤالات می‌رسد. مخزن نگهداری سؤالات یک طبقه زیر زمین است. مأمور انتظامات دانشگاه، سفت و قرص و محکم جلوی در ورودی مخزن نشسته و به هیچ‌کسی اجازه نمی‌دهد که حتی از پنجره کوچک در مخزن، بخواهد داخل را نگاه کند. رئیس حوزه آزمون دستور می‌دهد تا نماینده خود به داخل مخزن برود و سؤالات را بیرون بیاورد. کیسه‌های برزنتی به‌صورت حفاظت‌شده به سمت سالن‌ها و کلاس‌های محل استقرار داوطلبان منتقل می‌‌شوند.
با ورود سؤالات به داخل سالن‌ها و پخش صدای مجری آزمون از بلندگوها خطاب به داوطلبان و مراقبان، همهمه داخل سالن ساکت و دیگر رسما کنکور آغاز می‌شود؛ کار با توزیع سؤالات بین داوطلبان و تطبیق هویت شرکت‌کنندگان در جلسه با کارت ورودی و مشخصات روی پاسخنامه ادامه پیدا می‌کند. هر چند که فیگور چنگ شدن دست‌ لای موها یکی از صحنه‌های دیدنی جلسات سرنوشت‌ساز مانند کنکور است، اما حالت اضطرابی داوطلبان دیگر به‌شدت سال‌های پیش نیست که همه سرنوشت‌شان برای ورود به دانشگاه به یک جلسه چندساعته کنکور گره خورده بود؛ چه اینکه به لطف بی‌آزمون شدن ورود به درصد زیادی از رشته‌ها و دانشگاه‌ها از بار استرس‌زایی کنکور کم شده است. همچنین کنکور دیگر یک جلسه نفسگیر برای داوطلبان به‌نظر نمی‌رسد؛ چون آنها بخشی از رقابت را در امتحانات نهایی پایه دوازدهم پشت سر گذاشته‌اند، علاوه بر اینکه تعداد شرکت‌کنندگان و ظرفیت پذیرش کنکور هم تقریبا شانه به شانه هم است و دیگر خواسته ورود به دانشگاه دغدغه خاصی به‌حساب نمی‌آید، بلکه رقابت بر سر صندلی‌های برخی رشته‌ها و دانشگاه‌های خاص و برتر است و عرق داوطلبان برای این صندلی‌ها درمی‌آید؛ به‌خصوص که ابراهیم خدایی، رئیس سازمان سنجش آموزش کشور به همشهری می‌گوید: «پذیرش در حداقل 85درصد ظرفیت‌های کنکور براساس سوابق تحصیلی خواهد بود.» فاطمه زرین‌آمیزی، سخنگوی سازمان سنجش نیز با اعلام اینکه سال گذشته ظرفیت کلی پذیرش دانشجو از طریق کنکور با احتساب دانشگاه آزاد و پذیرش براساس سوابق تحصیلی برابر با یک‌میلیون و 90هزار نفر بوده است، به همشهری گفت: «با وجود اینکه تأیید نهایی ظرفیت‌های امسال هنوز به‌صورت کامل توسط دفتر گسترش آموزش عالی وزارت علوم انجام نشده است، اما ظرفیت‌ها در کنکور امسال چندان تفاوتی با سال گذشته نخواهد داشت.»

صندلی‌ها بعد از آزمون ضد‌ عفونی می‌شوند
حدود ۷۵ دقیقه از شروع آزمون گذشته و مهلت پاسخگویی به سری اول سؤالات که مربوط به دروس عمومی بود به پایان رسیده و داوطلبان با پیام مجری آزمون، قلم‌ها را بر زمین می‌گذارند و نوبت به توزیع دفترچه سؤالات دروس اختصاصی می‌رسد.
در حوزه دانشگاه علم‌وصنعت یکی از بوستان‌های داخل دانشگاه و همچنین مسجد برای حضور والدین داوطلبان مهیا شده که به جای انتظار کشیدن جلوی ورودی اصلی، در فضاهای تعیین‌شده به انتظار فرزندان خود بنشینند‌. هر چند برخی والدین از این فرصت استفاده کرده بودند اما باز هم نوستالژی ایستادن والدین زیر تیغ آفتاب تابستانی در مقابل در دانشگاه تکرار شد. وقتی سر صحبت را با پدر و مادر داوطلبی که ترجیح داده بودند مقابل در دانشگاه منتظر فرزندشان بمانند باز می‌کنید، می‌بینید که امسال نگرانی‌های تازه‌ای در حوزه کنکور به دغدغه‌هایشان اضافه شده است. مادر یکی از داوطلبان می‌گوید: «مرتب دعا می‌کنم پسرم امسال قبول شود، چون اگر قبول نشود و برای سال ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ و... بماند ممکن است شرایط سخت‌تر شود. جدیدا تصویب کرده‌اند که از سال ۱۴۰۲ پذیرش دانشجو با اعمال سهم ۲۰ درصدی نمرات پایه یازدهم، ۴۰ درصدی پایه دوازدهم و ۴۰ درصدی کنکور انجام شود‌. این یعنی کنکور
3 مرحله‌ای و تکثیر شدن استرس در 3 سال متوالی». برخی دیگر از والدین از عدم‌تب‌سنجی در هنگام ورود داوطلبان ابراز نارضایتی و نگرانی می‌کنند و می‌گویند: چرا باوجود تأکید بر رعایت پروتکل‌ها، تب سنجی انجام نشده است. یکی از آنها می‌گوید: «امیدوارم مبتلای بدون علامت بین داوطلبان حضور نداشته باشد.»
ساعت کم کم به ۱۲ نزدیک می‌شود و زمان پاسخگویی به سؤالات اختصاصی هم رو به پایان می‌رود. هر چند تک و توک از حوزه آزمون خارج شده‌اند اما دقایقی به متراکم شدن جمعیت در مقابل حوزه مانده است‌. یک داوطلب که درباره سطح سؤالات از او می‌پرسم، می‌گوید «یک طوری دادیم دیگه». پرونده برگزاری پنجاه و یکمین کنکور سراسری هم تا شنبه بسته می‌شود و تازه پرونده انتخاب رشته و انتظار کشیدن برای اعلام نتایج در ادامه تابستان باز خواهد شد. حوزه‌های آزمون خود را برای روز دوم کنکور ۱۴۰۰ آماده می‌کنند. یک مسئول ارشد حوزه اطمینان می‌دهد که همه صندلی‌ها برای آزمون روز پنجشنبه ضدعفونی خواهند شد. اینکه ظرفیت پذیرش دانشجو در کنکور امسال نسبت به سال گذشته تغییری نکرده و از طرفی تعداد شرکت‌کنندگان نیز با کاهش ۳۵ هزار نفری روبه‌رو بوده است، می‌تواند نشانی از این باشد که سال به سال از رونق کنکور کمتر هم می‌شود. آمارها درباره کنکورهای سال‌های اخیر نشان می‌دهد که بیش از ۵۰ درصد افرادی که در سال 99کنکور دادند، انتخاب رشته نکردند؛ این در حالی است که در سال ۹۸ بیش از ۵۴ درصد و در سال ۹۷ بیش از ۶۰ درصد داوطلبان اقدام به انتخاب رشته کرده بودند. هر چند که شمار صندلی‌های خالی دانشگاه‌ها که در سال گذشته برابر ۵۳۰ هزار صندلی بوده، گواه این است که دیگر صرف ورود به دانشگاه، آرزویی سخت و دست‌نیافتنی نیست، اما مرکز تحقیقات سازمان سنجش آموزش کشور در جمع‌بندی کنکور یکی، دو سال اخیر اعلام کرده که رقابت میلیونی داوطلبان تنها بر سر ۱۳رشته در گروه‌های آزمایشی ریاضی، تجربی و علوم انسانی است و ظرفیت‌های خالی نیز موجب نشده که از تب و تاب رقابت بر سر رشته‌های پرطرفدار در دانشگاه‌های برتر کاسته شود.


کنکور تجربی شلوغ‌ترین آزمون
سخنگوی سازمان سنجش آموزش کشور با بیان اینکه زنان در ۴گروه آزمایشی بیشترین متقاضیان کنکور هستند، گفت: مردان فقط در گروه آزمایشی ریاضی و فنی از زنان پیشی گرفته‌اند. فاطمه زرین‌آمیزی گفته است: در کنکور۱۴۰۰ تعداد ۶۶۲هزارو۱۱۴ داوطلب زن و تعداد ۴۴۹هزارو۷۰۴ داوطلب مرد ثبت‌نام کرده‌اند و با احتساب داوطلبان دورشته‌ای، به‌طور کلی یک‌میلیون‌و۳۶۷هزارو۹۳۱ کارت ورود به جلسه برای داوطلبان گروه‌های آزمایشی علوم ریاضی و فنی، علوم انسانی، هنر، علوم تجربی و زبان‌های خارجی صادر شده است. زرین با تأکید بر اینکه بیشترین داوطلبان کنکور در گروه آزمایشی تجربی قرار دارند، گفت: در این گروه ۵۵۴ هزارو۸۶۰ کارت صادر شده که ۳۵۷هزارو۹۷۵ داوطلب زن و ۱۹۶هزارو۸۸۵ داوطلب نیز مرد هستند.