خشکسالی گندم

  خبر: مشاور عالی سازمان نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی از کاهش ۲۱درصدی خرید تضمینی گندم در سال‌جاری نسبت به پارسال خبر داده است. به عقیده سیدجعفر حسینی، در کنار خشکسالی، تعیین قیمت پایین برای خرید تضمینی گندم نیز انگیزه کشاورزان را تحت‌تأثیر قرار داده و به افت تولید و فروش این محصول دامن زده است.

  نقد: آخرین آمارها حاکی از این است که میزان خرید تضمینی گندم تا آخر هفته گذشته به 2.6میلیون تن رسیده که این میزان نسبت به‌مدت مشابه سال قبل ۲۱درصد کاهش نشان می‌دهد. در شرایطی که آمارها از میانگین افت 52درصدی بارش‌های جوی در مقایسه با سال قبل حکایت دارد و بخش بزرگی از کشت گندم ایران نیز به مزارع دیم و وابسته به بارش باران اختصاص دارد، وقوع چنین اتفاقی قابل پیش‌بینی بود و پیش ‌از این نیز در مورد آن هشدار داده شده، اما در کنار این مسئله، تعیین قیمت پایین برای خرید تضمینی گندم نیز یکی از عوامل اصلی در کاهش انگیزه کشاورزان برای کشت گندم و فروش آن به سیلو‌های دولتی بوده و همین مسئله به افت قابل‌توجه میزان خرید تضمینی گندم کمک کرده است.
البته یکی از نکات مثبت خرید تضمینی امسال این است که طبق اظهارنظر متولیان صنف کشاورزی، مطالبات گندم‌کارانی که فهرست اسامی آنها تا ۱۷خردادماه به بانک ارسال شده، پرداخت شده و لااقل از این منظر راه بر ورود دلالان به حوزه خرید گندم بسته است، اما نکته دیگر اینجاست که به‌دنبال تورم دو، سه سال اخیر و تبعاتی که جهش نرخ ارز در اقتصاد ایران به‌جای گذاشت، قیمت 5هزار تومان برای خرید تضمینی یک کیلوگرم گندم، رقم دندان‌گیری محسوب نمی‌شود و به همین دلیل احتمال خروج بخشی از گندم کشاورزان به خارج از سیستم خرید تضمینی در ازای قیمت بالاتر وجود دارد. به‌خصوص که در شرایط فعلی قیمت نهاده‌های دامی به‌شدت افزایش پیدا کرده و صرفه اقتصادی استفاده از گندم برای خوراک دام نیز افزایش یافته است. دامداران سنتی که بخش عمده آنها همان کشاورزان هستند، در شرایط فعلی مجبورند برای خرید هر کیلوگرم کاه گندم بیش از 3هزار تومان بپردازند و همین مسئله گرایش آنها به استفاده از گندم برای جبران بخشی از خوراک دام را افزایش می‌دهد. به‌نظر می‌رسد اگر ناسازگاری گندم برای خوراک دام وجود نداشت و این محصول مانند جو می‌توانست به‌وفور به استفاده حیوانی برسد، بخش زیادی از گندم از چرخه خرید تضمینی خارج می‌شد و دولت باید برای تأمین نیاز غذایی داخل، به بهایی بسیار بالاتر تن به واردات گندم می‌داد.