مشارکت حداکثری به جای قهر با صندوق

 انتخابات ریاست جمهوری و شوراهای شهر پس از ماه‌ها فراز و فرود رقابت جریان‌های سیاسی و اما و اگرهای داوطلبان انتخاباتی و نامزدهای تأیید صلاحیت شده، صبح فردا در موعد مقرر برگزار می‌شود. برگزاری همزمان انتخابات ریاست‌جمهوری سیزدهم، ششمین دوره انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا، میان‌دوره‌ای پنجمین دوره مجلس خبرگان رهبری و میان‌دوره‌ای مجلس یازدهم، 28خردادماه را یکی از پرترافیک‌ترین تاریخ‌های انتخاباتی ساخته است. بسیاری از چهره‌های سیاسی در نزدیک‌ترین روزهای باقیمانده تا انتخابات به‌رغم تردیدهای انتخاباتی، خواستار مشارکت مردم پای صندوق‌های رأی و پاسداری همزمان اسلامیت و جمهوریت نظام شدند.
افزایش مهلت اولیه زمان رأی‌گیری برای جلوگیری از تشکیل صف‌های طولانی و مقابله با شیوع بیماری کرونا مهم‌ترین تفاوت برگزاری این دوره از انتخابات محسوب می‌شود.
براساس قانون انتخابات ریاست‌جمهوری، اخذ رأی در داخل و خارج کشور در یک روز انجام می‌شود و مدت آن 10ساعت است که با تصمیم ستاد ملی مقابله با کرونا به 17ساعت افزایش یافته است و تا 2ساعت هم قابل تمدید است. انتخابات در مقایسه با ادوار گذشته یک ساعت زودتر (7صبح) آغاز می‌شود و ساعت پایانی آن نیز 12شب اعلام شده که درصورت نیاز تا 2بامداد شنبه نیز قابل تمدید است. کل واجدین شرایط برای رأی دادن ۵۹ میلیون و ۳۱۰هزار و ۳۰۷ نفر هستند که از این تعداد یک میلیون و ۳۹۲هزار و ۱۴۸نفر رأی اولی هستند. 66هزار و 800شعبه اخذ رأی در سراسر کشور آرای مردم در انتخابات ریاست‌جمهوری را اخذ می‌کنند. همچنین بیش از ۵۰۰ خبرنگار از ۲۲۶ رسانه خارجی انتخابات ۱۴۰۰ کشورمان را پوشش می‌دهند. این رسانه‌ها از ۳۹ کشور جهان هستند که اکثر آنها خبرنگاران خارجی مقیم تهران هستند. ۲۳۴ شعبه اخذ رأی در ۱۳۳‌نمایندگی ایران در خارج از کشور نیز آماده میزبانی از حدود 3ونیم میلیون نفر ایرانی واجد شرایط رأی در خارج از کشور هستند.
در آخرین آرایش انتخاباتی ریاست‌جمهوری، 2روز مانده به برگزاری و تا لحظه تنظیم گزارش از 7نامزد تأیید صلاحیت شده ائتلاف‌‌های انتخاباتی 3 نامزد - محسن مهرعلیزاده، علیرضا زاکانی و سعید جلیلی- کناره‌گیری کردند و ابراهیم رئیسی، محسن رضایی، عبدالناصر همتی و امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی در صحنه رقابت باقی ماندند.
انتخابات شوراها نیز در ۱۳۸۹ شهر و ۴۰هزار روستا برگزار می‌شود. همچنین در 7شهر کاندیداها به حد نصاب نرسیدند که در این شهرها قائم‌مقام‌ها از سوی وزارت کشور، کار اداره شوراها را انجام می‌دهند. در این دوره از انتخابات میان‌دوره‌ای خبرگان ۳ نامزد برای استان تهران، یک نامزد برای استان قم، یک نامزد برای استان مازندران و یک نفر نیز برای استان خراسان‌رضوی انتخاب می‌شوند.

آمارها از میزان مشارکت چه می‌گویند؟
در پیش‌بینی‌های مشارکتی، عبدالرضا رحمانی فضلی، وزیر کشور در مورد انتشار آمار پایین مشارکت از سوی معاون سیاسی خود اظهار داشت: آمار معاون بنده که گفته شده مشارکت بین ۳۷‌تا‌۴۷‌درصد بوده است، باید بگویم این آمار برای ۶‌تا‌۷‌روز قبل است، در همان ایام آمار ۵۵ تا ۵۹ درصد را هم داشته‌ایم، اما معاون سیاسی من متوسط آن را اعلام کرده بود. مهم‌ترین دلیل پایین بودن مشارکت، شرایط حاکم بر تبلیغات انتخاباتی است. موضوع دیگر قابل طرح، این است که الان رقابت واقعی بسیار جدی در انتخابات نیست. به‌رغم حضور نامزدهایی از تمامی طیف‌های سیاسی، اما به‌طور مثال در جریان اصلاح‌طلبی نتوانستند به جمع بندی بر نامزدی برسند و حتی پس از دو جلسه، جبهه اصلاحات، حمایتی از نامزد خود نداشت؛ البته الان حمایت‌های پراکنده صورت می‌گیرد که اگر زودتر بود، بر مشارکت تأثیر داشت.

روحانی: با اکراه هم شده بیایید
مقامات و چهره‌های سیاسی در عین حال از مردم برای مشارکت در انتخابات دعوت کردند. بر اساس گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست جمهورری،  رئیس‌جمهور با بیان اینکه قهر با صندوق هیچ مشکلی را برای ما حل نمی‌کند، گفت: ممکن است بعضی‌ها بگویند خیلی سخت‌مان است، خیلی مشکل است. عیب ندارد. با مشکلات با اکراه بروید پای صندوق. پای صندوق رفتن در این شرایط، استحکام نظام ماست، قدرت ما را بیشتر می‌کند. حسن روحانی با اشاره به اصل59قانون اساسی که تصمیم‌گیری درباره مسائل بسیار مهم اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی را از راه همه‌پرسی و مراجعه مستقیم به آرای مردم ممکن می‌داند، گفت: عرض این خادم کوچک خودتان را گوش کنید. اگر مشکلی وجود دارد راه‌حل آن مشکل، باز هم صندوق است. باز هم باید متوسل بشویم به اصل 59قانون اساسی؛ برویم پای صندوق، با آن حل می‌شود. همه این گله‌هایی که داریم برخی‌اش به‌دست مجلس حل می‌شود، برخی به‌دست دولت حل می‌شود و برخی هم به‌دست نهادهای دیگر حل می‌شود. آن مشکل‌های بزرگی که در ذهن شما خلجان پیدا می‌کند آن هم آخرش با صندوق حل می‌شود. آن هم با اصل 59 حل می‌شود.
روحانی با بیان اینکه ممکن است ما افراد دیگری می‌خواستیم که الان نیستند، تصریح کرد: بین اینهایی که امروز هستند، یکی را برگزینیم؛ آنی که به ما نزدیک‌تر است. ممکن است صددرصد مورد قبول ما نباشد. آنی که به ما نزدیک‌تر است. برویم برگزینیم و انتخاب کنیم، رونق دهیم و حضور پیدا کنیم. بدانید انتخاباتی که سرد باشد، حضور مردم در آن نباشد و پای صندوق ما خلوت باشد، نفع نمی‌بریم؛ کشور، خودمان و نظام ما نفع نمی‌برد.

یک دانه رأی کم و زیاد نشود
رئیس‌جمهور خطاب به استانداران، فرمانداران، بخشدارها و ناظران انتخاباتی تأکید کرد: این صندوق، امانت مردم است. این آرای حق الناس مردم است. نباید بگذاریم یک دانه از این آرا جابه‌جا شود. کم و زیاد شود. قبل از این صحبت، وزیر کشور اینجا حضور داشت، آنجا صریح گفتم. قبلاً هم چند بار با وزیر کشور صحبت کرده‌ام. وزارت کشور، استاندارها و فرماندارها، همه متعهد هستند و می‌دانند وظیفه سنگین و سختی بر دوش آنهاست. دقت کنیم از تمام آرا  به خوبی حراست کنیم و با حراست دقیق، ان‌شاء‌الله و با حضور مردم جمعه بسیار خوبی پیش رو داشته باشیم، 28خرداد1400هم به‌عنوان یک روز خوب در تاریخ کشور ما ثبت شود.

گلایه‌ها را در این مقطع کنار بگذاریم
معاون اول رئیس‌جمهور نیز در حاشیه جلسه هیأت دولت در جمع خبرنگاران گفت: انتخابات بر اقتدار ایران تأثیر‌گذار است. انتظار می‌رفت شورای نگهبان از این فرصت، یک صحنه رقابتی و حداکثری به‌وجود آورد، اما چنین نشد و به نقطه‌ای رسید که مقام معظم رهبری فرمودند درباره برخی ‌افراد ظلم و جفا شده و باید جبران شود، اما جبران نشد. اسحاق جهانگیری تصریح کرد: باید گلایه‌ها را در این مقطع کنار گذاشت، به آینده ایران و نظام جمهوری اسلامی فکر کرد و برای دفاع و صیانت از جمهوریت در پای صندوق رأی حاضر شد و نامزدی را که در دفاع از حقوق اکثریت مردم و گذر از مشکلات مردم در زمینه‌های مختلف نقش مهمی دارد، انتخاب کرد.
رئیس دولت اصلاحات نیز در پیامی ویدئویی خطاب به مردم گفت: از مردم می‌خواهم با حضورشان صحنه را به نفع جمهوریت به هم بزنند. امیدوارم مردم ما همت کنند و به عرصه بیایند و رأی بدهند. من درباره نامزدها صحبت نمی‌کنم که شایسته هستند یا نه، اما مردم به صحنه بیایند تا با آن طرحی که می‌خواهد یک جریانی به هر قیمتی ولو با کنارزدن مردم و تهدیدکردن رأی و آزادی مردم، فلان شخص و یا فلان جریان را روی کار بیاورد و تحمیل کند مقابله شود.

تصمیم ایجابی برای حفظ آینده
سیدحسن خمینی، تولیت حرم امام خمینی(ره) نیز در بیانیه‌ای با اشاره به اینکه میراث بزرگ انقلاب اسلامی و امام عظیم‌الشأن ما و شهدای این سرزمین، «جمهوری اسلامی» است و حفاظت از تلفیق مبارک «جمهوریت» با «دینداری» وظیفه همیشگی ماست، نوشت: امروز اگرچه تنگ نظری‌ها و رفتارهای ناصحیح، همگان را بحق، نگران میراث تاریخی مان کرده است و اگر چه همین بی‌توجهی عمیق به جمهوریت علت اصلی نابسامانی‌های اقتصادی و اجتماعی است ولی باز هم می‌توان نه با رفتاری سلبی، بلکه با تصمیمی ایجابی به حفاظت از آینده و ساختن امروز و رفع مشکلات معیشتی روزمره همت گمارد. اینجانب ضمن احترام به‌نظر همه ایرانیان بر این باورم که یکی از راه‌های حفظ جمهوریت نظام، دادن «رأی صحیح» است. امید است همه در حفظ ثمره خون‌های پاک شهیدان موفق باشیم.

مکث
دعوت به مشارکت در انتخابات شورای شهر
ششمین دوره انتخابات شوراهای شهر و روستا هم فردا و همزمان با انتخابات ریاست‌جمهوری برگزار می‌شود تا تکلیف سکانداری عرصه مدیریت شهری برای 4سال آینده روشن شود؛ انتخاباتی که اهمیتش آنقدر هست که جبهه اصلاحات ایران گرچه برای انتخابات ریاست‌جمهوری کاندیدا معرفی نکرد، اما برای انتخابات شورای شهر لیست مورد نظر خود را معرفی کرد تا در کنار 3لیست منتشرشده از سوی جریان‌ اصولگرا  شاهد 4لیست متعدد در این دوره باشیم.
اهمیت این انتخابات به میزانی است که شخصیت‌ها و چهره‌های بسیاری در قالب فراخوان و بیانیه از مردم خواسته‌اند که در آن مشارکت جدی داشته باشند. در این میان رئیس جمهور دولت اصلاحات هم ضمن انتشار دست‌نوشته‌ای کوتاه از مردم خواست که «با حضورشان صحنه را تغییر دهند».
همچنین حمیدرضا ترقی، نایب‌رئیس شورای وحدت و ائتلاف نیروهای انقلاب با تأکید بر اهمیت انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا اظهار کرد: در انتخابات پیش‌رو مردم باید دو حکمرانی را رقم بزنند، یکی حکمرانی در سطح ملی و دیگری حکمرانی در سطح شهری و روستایی. قطعا انتخابات شوراهای اسلامی، به لحاظ اینکه با زندگی و مشکلات روزمره مردم در تماس مستقیم است، باید به اندازه انتخابات ریاست‌جمهوری دارای اهمیت باشد. ضروری است مردم با انتخاب افراد شایسته و متخصص، سرنوشت مدیریت شهری خود را به کسانی بسپارند که بتوانند مشکلات روزمره مردم را حل کنند.
سرلشکر یحیی رحیم‌صفوی هم در سخنانی ضمن درخواست از مردم برای حضور در انتخابات گفت: مردم عزیز ایران با بینش و بصیرت فوق‌العاده‌ای که دارند در انتخابات شوراها و ریاست‌جمهوری افرادی را انتخاب کنند که توانمندی تغییر وضعیت و عبور از شرایط فعلی به شرایط مطلوب را داشته باشند و بتوانند آرامش و ثبات و پیشرفت و گشایش در معیشت و در زندگی مردم را در سطح ملی، استانی، شهر و روستایی ایجاد کنند.
عباس آخوندی فعال اصلاح‌طلب نیز در یادداشتی نوشت: حکمروایی شهری، فرایندی است که بر اساس کنش متقابل میان سازمان‌ها و نهادهای رسمی اداره شهر از یک‌طرف و نهادهای غیررسمی جامعه مدنی از طرف دیگر شکل می‌گیرد. مشارکت نهادهای غیررسمی و تقویت عرصه عمومی در اداره شهر می‌تواند به به پایداری توسعه شهری منجر شود.
نکته جالب در این میان این است که شعار جوان‌گرایی و تعهد و تخصص را در شعارهای انتخاباتی هر دو طیف سیاسی کشور می‌بینیم. آنچه هست، نتیجه این دور از انتخابات شورای شهر هم آشکارا به میزان مشارکت مردم وابسته است.