سوار بر قایق اژدها

دراگون ‌بوت یا همان قایق اژدها، یکی از رشته‌های تیمی قایقرانی است که روزبه‌ روز به طرفدارانش اضافه می‌شود و احتمالا تا چند سال آینده از زیر‌سایه ورزش‌های پرطرفدار خارج خواهد شد. این ورزش مهیج به‌عنوان تیمی‌ترین ورزش دنیا هم شناخته می‌شود اما آنطور که باید در ایران مورد توجه نسل جوان قرار نگرفته است. دراگون بوت به ورزشکار کمک می‌کند تا زندگی جمعی را یاد بگیرد و در نتیجه به ایجاد روابط اجتماعی مستحکم کمک می‌کند. به همین دلیل امروزه یکی از پراهمیت‌ترین رشته‌های ورزشی است و اصول و قواعد آن که چندان هم پیچیده نیست به ورزشکاران نسل جدید آموزش داده می‌شود. این گزارش شما را با تاریخچه و قوانین دراگون بوت که مادر ورزش‌های تیمی است و در بسیاری از کشورها به‌صورت خانوادگی برگزار می‌شود آشنا می‌کند.

  ورزش 2500ساله
مسابقات دراگون‌بوت از 2500سال پیش در جنوب چین برگزار شده و سابقه‌ای طولانی و آمیخته به سنت‌ها و مذاهب کشورهای شرق آسیا دارد. از دهه 1970و با دیده‌شدن این رشته به وسیله جهانگردان اروپایی در کشور هنگ‌کنگ، راه برای گسترش این رشته در دیگر کشور‌ها هموار شد تا در بسیاری از کشورهای جهان مثل کانادا و آمریکا و سراسر اروپا و آسیای میانه و شرق آسیا و حتی استرالیا و آفریقا به یکی از محبوب‌ترین رشته‌های ورزشی بدل شود. دراگون‌بوت در ایران هم عمر 14ساله دارد.

  پاروزدن با صدای طبل
ورزش دراگون‌بوت در قایق‌های بزرگ و با حضور 10یا 20پاروزن به همراه یک سکاندار و یک طبال انجام می‌شود و در هر قایق 12یا 22نفر حضور دارند. پاروزن‌ها با صدای طبل، پاروهای خود را وارد آب کرده و قایق را به سمت جلو به حرکت درمی‌آورند. طبال هم با نواختن طبل به هماهنگی پاروزن‌ها کمک کرده و سکاندار به وسیله سکان، جهت حرکت قایق را تعیین می‌کند. جای سکاندار در انتهای قایق است تا به حفظ تعادل قایق کمک کند و یک‌جورهایی فرمانده قایق است. در دراگون‌بوت پاروزن‌ها به 3دسته تقسیم می‌شوند. آرایش پاروزن‌ها اینگونه است که نفرات جلوی قایق در سه سیت یا سه صندلی جلو می‌نشینند، دسته دوم در سه صندلی وسط قرار می‌گیرند که حکم کمربند قایق را دارد و نفرات بعدی در چند صندلی آخر قرار می‌گیرند و نقش موتور انتقال‌دهنده نیرو به جلوی قایق را ایفا می‌کنند. به این ترتیب سه‌ردیف پاروزن باید قایق را به سمت خط پایان هدایت کنند.

  گوش به فرمان سکاندار
در مسابقات دراگون‌بوت فقط 2نفر حق صحبت‌کردن با بقیه را دارند؛ یکی درامر که برای حفظ ریتم و ضرباهنگ پاروزن‌ها به طبل می‌کوبد و دیگری سکاندار که نقش مهمی در ایجاد تمرکز و حرکت صحیح قایق ایفا می‌کند. اگر درامر و سکاندار حق صحبت‌کردن نداشته باشند، این مسئولیت به پاروزن‌های سیت اول یا همان صندلی اول قایق سپرده می‌شود. آنها نقش کاپیتان تیم را ایفا می‌کنند.

  مادر ورزش‌های تیمی
در دراگون‌بوت همه پاروزن‌ها سوار یک قایق می‌شوند و برای یک هدف واحد تلاش می‌کنند. این هدف می‌تواند قهرمانی در یک مسابقه ورزشی یا ورزش‌کردن به قصد تندرستی باشد. هیچ ورزشی در دنیا وجود ندارد که در آن 22نفر در قالب یک تیم و برای یک هدف مشترک تلاش کنند و از این‌رو دراگون‌بوت را مادر ورزش‌های تیمی می‌دانند. جالب است که در همین رشته قایقرانی ورزشی مثل روئینگ تک نفره وجود دارد که ورزشکار از ابتدا تا خط پایان به تنهایی پارو می‌زند و یک ورزش کاملا انفرادی است.

ترمز ممنوع
پاروزدن در قایق اژدها چندان هم ساده نیست و رعایت ریتم و ایجاد هماهنگی بین همه پاروزن‌ها کار نسبتا دشواری است که فقط با تمرین‌های مداوم امکا‌ن‌پذیر می‌شود. دراگون‌بوت بیشتر به ابزارهایی مثل قایق و پارو متکی است اما یکسری قواعد و ضوابطی دارد که باید رعایت شود. به‌طور مثال اگر فقط یک نفر از 22نفری که در قایق حضور دارند با بقیه هماهنگ نباشد حکم ترمز را پیدا می‌کند و باعث کند‌شدن حرکت قایق خواهد شد.

  رکورد عجیب
قایق‌های دراگون‌بوت به شکل اژدها طراحی شده و سر و دم اژدها که در چین باستان نماد قدرت است در دوطرف قایق‌ها قرار می‌گیرد. در مسیر مسابقه‌ای که 8قایق در کنار هم حرکت می‌کنند، 176ورزشکار به‌طور همزمان پارو می‌زنند که بین همه رشته‌های ورزشی یک رکورد است. کشورهای شرق آسیا به‌ویژه چین در دراگون‌بوت حرف اول را می‌زنند اما چند سالی می‌شود که تیم ملی دراگون بوت ایران هم بین تیم‌های مدعی آسیا قرار گرفته است.

  همه برای یک هدف
دراگون بوت در بسیاری از کشورهای جهان کارکرد غیرورزشی هم دارد. به‌طور مثال در کشور چین که مهد دراگون‌بوت است بیشتر مردم برای حفظ اتحاد باید این ورزش را تجربه کنند. آنها با تمرین دراگون بوت یاد می‌گیرند که چگونه برای یک هدف بجنگند و این ورزش را نوعی تمرین فرمانبرداری می‌دانند. در دراگون‌بوت اگر پاروی یکی از پاروزن‌ها بشکند بقیه نفرات باید طوری پارو بزنند که این خلأ جبران شود.در این ورزش سن و سال یک عدد در شناسنامه است و کسی که آمادگی ذهنی و جسمی بالایی داشته باشد، می‌تواند در قایق بنشیند و پارو بزند؛ چنان‌که سن پاروزن‌ها بین 15تا 70سال متغیر است و مسابقات رسمی این رشته ورزشی هم برای افراد مسن در سه رده سنی بالای 40، 50و 60سال برگزار می‌شود. به همین دلیل دراگون ‌بوت، ورزش محبوب سالمندان هم به شمارمی‌رود. دراگون ‌بوت یک ورزش کاملاً تفریحی و برخی اوقات خانوادگی است و در بسیاری از کشورها خانواده‌ها با هم مسابقه می‌دهند. مثلا دو خانواده 10نفره با 2قایق کاملا مجزا به راحتی با هم مسابقه خواهند داد. نکته دیگری که مربیان این رشته ورزشی روی آن تأکید می‌کنند این است که آب، خواص درمانی دارد و برای همه افراد به‌خصوص سالمندان یا افرادی که از افسردگی رنج می‌برند به‌مثابه قرص آرام‌بخش عمل می‌کند.