جاده ابریشم در متروی چین

مهدیا گل‌محمدی

با افتتاح 13ایستگاه خطوط متروی شهر چنگدوی چین، برخی رسانه‌های جهان روی تمام‌اتوماتیک‌ بودن این ایستگاه‌ها تمرکز کردند؛ اما برخی دیگر از رسانه‌ها هم مانند سایت پربازدید دیزاین‌بوم designboom (مرتبط با معرفی آثار برتر معماری) به نقد و بررسی طراحی و معماری این ایستگاه‌ها پرداختند. معماری این ایستگاه‌ها از آن رو مورد توجه قرار گرفت که طراحان این ایستگاه‌ها به خوبی با سابقه، هویت و شهرت تاریخی شهر چنگدو (مرکز استان سیچوان) آشنا بودند و همین سابقه تاریخی را به‌عنوان محور بصری برای طراحی ایستگاه‌های متروی مرکز استان سیچوان چین انتخاب کردند. برای انتخاب محور بصری طراحی این ایستگاه‌ها، معمار آن سراغ پیشینه تاریخی این شهر رفته است. ذکر این نکته جالب توجه است که چنگدو بیش از 1700سال پیش نقطه آغاز جاده ابریشم بوده است. شبکه و مسیری بازرگانی که به سبب حمل ابریشم چین تا دریای مدیترانه در سده‌های متمادی مطرح بوده و هست. سپس طراح سراغ بافت، طرح و شبکه‌های زیبایی رفته است که کرم ابریشم با ساختاری نازک آن را می‌تند و دست آخر بدل به پروانه می‌شود. در نتیجه او هم از تنیدگی این محور تاریخی و بازرگانی با شکل و بافت پیله‌های ابریشم به ساختار و شاکله اصلی طرح‌هایش می‌رسد. در عمل هم این طرح‌های زیبا به خوبی در ایستگاه‌های متروی چنگدو اجرا شدند. نتیجه راهیابی بصری جاده ابریشم به معماری متروی چین تحسین طراحان جهان و برای نمونه منتقدان هنری سایت دیزاین‌بوم بود. اگر تصور می‌کنید با اشاره به یک نمونه خارجی از شاهکار‌های طراحی و معماری جهان تحت‌تأثیر مرغ همسایه قرار گرفته‌ایم سخت در اشتباهید. زیرا طراحان و معماران ایستگاه‌های جدید متروی چنگدو، هموطن‌های خلاق و آگاه ایرانی بودند که شرکت‌های چینی نتوانستند در برابر انتخاب طرح‌های بی‌بدیل آنها مقاومت کنند و دست‌آخر کار را به کاردان سپردند.