گزارش
ایرلند، پایگاه اسرائیل‌ستیزی در غرب
دوبلین که سال‌هاست روابط پرتنشی را با اسرائیل تجربه کرده، قصد دارد کشورهای غربی را وادار کند تا این رژیم را تحریم کنند
سمانه معظمی- روزنامه‌نگار
ایرلند اخیرا با موضع‌گیری‌های تند خود علیه اسرائیل، گام دیپلماتیک محکمی برای تضعیف این رژیم برداشته است. این کشور قصد دارد با استفاده از نفوذی که در بین کشورهای غربی دارد، اسرائیل را تا مرز بایکوت و تحریم ببرد. پارلمان ایرلند هفته گذشته یعنی چند روز بعد از جنگ اخیر غزه که منجر به شهادت 254فلسطینی شد، با تصویب لایحه‌ای، «الحاق دوفاکتو یا عملی» زمین‌های فلسطین به اسرائیل را محکوم کرد. به این ترتیب ایرلند، نخستین کشور عضو اتحادیه اروپاست که دست به صدور چنین قطعنامه‌ای علیه رژیم صهیونیستی زد. ایستادن ایرلند در کنار فلسطین، در شرایطی که خیلی از کشورهای جهان چشمان خود را به روی جنایت‌های اسرائیل در منطقه بسته‌اند، خوشحالی خیلی از فلسطینی‌ها را به‌دنبال داشت؛ تا جایی که پرچم ایرلند در مرکز شهر رام‌الله برافراشته شد. جان بوین، سخنگوی امور خارجه حزب اپوزیسیون «شین فین» ایرلند که این لایحه را پیشنهاد داد به الجزیره گفت: «این قطعنامه نتیجه مستقیم اقدامات اسرائیل و نشانه پیوند عمیق بین ایرلند و فلسطین است.» سایمون کاونی، وزیر امور خارجه ایرلند نیز با حمایت از این لایحه، آن را «نشانه روشنی از عمق احساسات ایرلند نسبت به فلسطین» دانست. اما این تمام چیزی نیست که حزب چپ ایرلند به‌دنبال آن است. شین فین، طرفدار جنبش بایکوت، عدم‌سرمایه‌گذاری و تحریم (BDS) اسرائیل و همینطور خواهان اخراج سفیر این رژیم از ایرلند است؛ چیزی که احزاب حاکم یعنی محافظه‌کار «فیانا فیل» و راست میانه «فینه گیل» تا به حال در برابر آن مقاومت کرده‌اند. بوین گفت: «الان دیگر وقت محکوم کردن نیست. بلکه باید یک اقدام قاطع علیه رژیم قانون‌شکنی که یک نظام آپارتاید را برقرار کرده، انجام داد.» اسرائیل‌ستیزی پارلمان ایرلند، نخستین‌بار سال2018 توجه جهان را به خود جلب کرد. نمایندگان این کشور در آن سال، لایحه سرزمین‌های اشغالی را به تصویب رساندند که براساس آن ورود هر نوع کالا و خدمات از کرانه باختری ممنوع می‌شد. اگرچه این لایحه حمایت گسترده‌ای در بین احزاب سیاسی و افکار عمومی داشت، اما در طول مذاکرات ائتلاف بین 2حزب محافظه‌کار حاکم، به بن‌بست خورد.
قرابت تاریخی
شاید ایرلند و فلسطین روی نقشه 4هزار کیلومتر از یکدیگر فاصله داشته باشند، اما از آنجا که هر دو تجربه سرکوب و اشغال را دارند، قرابت سیاسی زیادی بین دوبلین و بیت‌المقدس وجود دارد.
خیلی از فلسطینی‌های ساکن ایرلند معتقدند که در این کشور برخلاف خیلی از کشورهای دیگر احساس غربت نمی‌کنند و شاهد حمایت گسترده‌ای از سوی مردم هستند؛ شرایطی که در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم، کاملا برعکس بود. در آن زمان، جمهوریخواهان ایرلند به‌دلیل حس مشترک محرومیت و مورد آزار قرار گرفتن زیر سلطه انگلیسی‌ها، نزدیکی زیادی با صهیونیست‌ها حس می‌کردند. مایکل داویت، رهبر جمهوریخواه ایرلند سال1906 حمایت خود را از صهیونیسم اعلام کرد. دهه‌ها بعد، گروه‌های نظامی و شبه‌نظامی صهیونیست مانند ایرگون و لیهی، تاکتیک‌های نظامی را که از ایرلندیها فراگرفته بودند در جریان مبارزه با سلطه انگلیس در فلسطین به‌کار بردند. حتی ییتژاک شامیر، رهبر گروه لیهی که بعدها نخست‌وزیر اسرائیل شد، ازآنجا که مبارزات خود را از مایکل کولینز، رهبر ایرلند الهام گرفته بود، لقب مایکل گرفت.
افول روابط
اما این قرابت، وقتی اسرائیلی‌ها در سال1937 طرح انگلیس برای اشغال فلسطین و ایجاد حکومت صهیونیستی را پذیرفتند، کم‌کم رو به افول گذاشت. ایمون دو والرا، نخست‌وزیر وقت ایرلند در نشست جامعه ملل، این اقدام ناعادلانه و غیرانسانی را که یادآور تقسیم ایرلند توسط انگلیس در سال1922 می‌دانست، محکوم کرد. رویکرد دوبلین نسبت به اسرائیل، تحت‌تأثیر اقدامات انگلیس شکل دیگری گرفت و وقتی صهیونیست‌ها به لندن متمایل شدند، ایرلندیها دیگر دست از حمایت دوست قدیمی خود برداشتند.
با این حال همچنان تا زمان جنگ1967 بین اعراب و اسرائیل، این رژیم از حمایت قابل توجهی در بین مردم ایرلند برخوردار بود. اما به مرور در جریان فعالیت خیریه‌ها و گروه‌های مدافع حقوق بشر ایرلند در فلسطین و انتشار اخبار جنایت‌های اسرائیل در حق مردم این منطقه، وضعیت تغییر کرد. در همین حال، فعالیت‌های سازمان یافته فلسطینی‌ها در ایرلند در مقایسه با دیگر کشورهای اروپایی مانند انگلیس و آلمان شدت بیشتری گرفت.
درنهایت، نقش اسرائیل در جریان جنگ داخلی لبنان بین سال‌های1975 تا 1990 که 30هزار سرباز ایرلندی به‌عنوان گروه‌های صلح‌طلب در آن حضور داشتند، آخرین رشته پیوند بین 2طرف را پاره کرد. مرگ چند سرباز ایرلندی توسط اسرائیلی‌ها و نیروهای وابسته به آنها موجب شد دوبلین تا سال1993 اجازه بازگشایی سفارت اسرائیل در این کشور را ندهد. حتی بعد از ازسر گرفتن روابط دیپلماتیک 2طرف، این روند تقابل به اشکال مختلف باز هم ادامه پیدا کرد؛ ازجمله در سال2006 در جریان جنگ لبنان، ایرلند به آمریکا اجازه نداد تا از خاک این کشور برای انتقال مهمات به اسرائیل استفاده کند.
ایرلند نخستین کشور اروپا بود که سازمان آزادی‌بخش فلسطین را در سال1980 به رسمیت شناخت. این کشور بارها در موقعیت‌های مختلف میزبان یاسر عرفات، رئیس سابق این سازمان بود. موضوعی که خشم اسرائیل را به‌دنبال داشت.
اگرچه ایرلند تا به حال هیچ‌گاه از اصول سیاست خارجی اروپا سرپیچی نکرده و رسما از راهکار دو دولتی پیمان اسلو حمایت کرده است، اما رهبران این کشور همواره سیاست‌های اسرائیل، نقض حقوق بشر و تضعیف مذاکرات صلح توسط این رژیم را محکوم کرده‌اند. این رویکرد به‌ویژه از زمانی که زمزمه های شکست راهکار دو دولتی قوت گرفت و اتحادیه اروپا درگیر مسائل سیاست خارجی دیگر شد، تقویت شده است. نتیجه این بوده که دوبلین همواره روابط دیپلماتیک پرتنشی را با اسرائیل تجربه کرده است.
وزارت خارجه اسرائیل در واکنش به لایحه اخیر پارلمان ایرلند، آن را «یکطرفه» و «بی‌اساس» توصیف کرده است. این رژیم سال2018 نیز تصویب لایحه سرزمین‌های اشغالی را به‌عنوان «تندترین قانون ضداسرائیل در اروپا» مورد انتقاد قرار داد.
شاید در ظاهر اینطور به‌نظر برسد که دوبلین نقش مهمی در صحنه روابط بین‌الملل ندارد، اما بوین معتقد است که ایرلند می‌تواند به‌عنوان یک کشور صاحب کرسی در شورای امنیت سازمان ملل متحد از نفوذ خود در اروپا و آمریکا استفاده کند تا دیگر کشورها را متقاعد کند که الحاق عملی را محکوم و اسرائیل را وادار کند تا تاوان نقض حقوق بشر در فلسطین را بپردازد. به‌گفته او، «الان وقت آن است که اروپا و دیگر کشورهای جهان در مقابل رژیم آپارتاید اسرائیل بایستند.»
حمایت مالی ایرلند از فلسطین
دوبلین در طول سال‌های گذشته از کمک مالی به مردم فلسطین نیز دریغ نکرده است. وزیر خارجه ایرلند چند هفته پیش اعلام کرد که کشورش 1.5میلیون یورو برای کمک به مردم جنگ‌زده غزه پرداخت می‌کند. از این میزان قرار است یک میلیون یورو به آژانس کار و امداد سازمان ملل متحد و 500هزار یورو به یونیسف پرداخت شود.
ایرلند سال2019 اعلام کرد که 8.8میلیون یورو برای راه‌اندازی نیروگاه خورشیدی در غزه اختصاص خواهد داد تا مردم این منطقه به انرژی پاک دسترسی پیدا کنند. این کشور همچنین در سال2018 بیش از 13میلیون یورو برای تأمین نیازهای اساسی مردم فلسطین پرداخت کرده است.
