مان/ جهان کوچک

شیدا اعتماد

خانه برای ما وجودی بدیهی است. شاید به مفهوم واقعی خانه خیلی هم فکر نمی‌کنیم. اگر از من بپرسید خانه چیست؟ می‌گویم خانه آنجایی است که به آن برمی‌گردیم. از کار. از خرید. از درد. از اندوه و حتی از شادی. خانه محل استقرار است. جایی که از آنجا می‌شود به هزار جای جهان سفر کرد اما فقط وقت برگشتن است که قلب قرار می‌گیرد. مفهوم رسیدن، درخانه و با خانه شکل می‌گیرد. تا قبل از رسیدن، دربه‌دریم.
خانه ساده‌ترین و پیچیده‌ترین دارایی ماست. وقتی کلیدی، دَرِ خانه‌ای ازآن خود را برایمان باز می‌کند، می‌شود به مفهوم خانه فکر کرد. کلید کوچک توی دست‌های خسته، مثل معجزه‌ای، سنگینی دنیای بیرون را به پایان می‌رساند و خانه را آغاز می‌کند.خانه از لمس کلید کوچکش شروع می‌شود. از دانستن اینکه جهانی هست که با چرخاندنش شکل می‌گیرد.
جهان هر کسی با دیگری متفاوت است. آیا تا به حال خانه‌هایی با نقشه یکسان و ساکنان متفاوت را دیده‌اید؟ همانجا تفاوت جهان‌ها آشکار می‌شود. اثری که انسان روی خانه می‌گذارد و خانه روی انسان جالب است.
خانه هر کسی شبیه‌ترین به‌خود اوست. حتی ازآن هم فراتر خانه شبیه دوره‌های مختلف زندگی انسان هم هست. خانه خانواده‌هایی که بچه کوچکی دارند با خانه‌های دیگر متفاوت است. بچه‌ها قدرت بیشتری در ساختن جهان دلخواه‌شان دارند و خانه‌ها به این قدرت با همسو شدن با آن پاسخ می‌دهند. فکر کردن به خانه کمی دشوار است. ما عادت نکرده‌ایم به خانه‌هایمان فکر کنیم. ما فقط از روی غریزه، خانه‌هایمان را می‌سازیم و به آن شکل می‌دهیم. یک گلدان کوچک که در یک گوشه خانه قرار می‌گیرد، فقط یک گلدان نیست. عضوی در یک مجموعه است. بخشی از یک جهان که تک تک اجزای آن کنارهم و با هم معنی پیدا می‌کنند. احتمالا برای همین است که اسباب‌کشی از سخت‌ترین کارهاست. برای اینکه باید جهانی را که ساخته‌ای دوباره به اجزایش تجزیه کنی و جای دیگری از نو بسازی‌اش.
این ساختن یکباره اتفاق نمی‌افتد و در طول زمان شکل می‌گیرد. انس با خانه با شناخت بیشتر ممکن می‌شود. وقتی که نورهای خانه را بشناسی. صداها را بشناسی و بدانی که پرنده‌ها درخت‌های حیاط را از چه ساعتی تسخیر می‌کنند. وقتی بدانی که آفتاب کدام روز کدام فصل به کدام دیوار می‌تابد و گرم‌ترین و خنک‌ترین جای خانه کجاست و خانه هم بداند که این آدمی که هر روز کوله‌بار خستگی‌هایش را آنجا می‌آورد کی از راه می‌رسد و کی روزش آغاز می‌شود.
همه اینها بدیهی هست و نیست. اما هرچه که باشد دنیای ما را می‌سازد. دنیایی که از خانه آغاز می‌شود و در خانه به سرانجام می‌رسد.